ÀÊÒÓÀËÜÍÛÅ ÏÐÎÁËÅÌÛ ÃÅÎÁÎÒÀÍÈÊÈ ×àñòü I III ÂÑÅÐÎÑÑÈÉÑÊÀß ØÊÎËÀ-ÊÎÍÔÅÐÅÍÖÈß ÀÊÒÓÀ ËÜ Í ÎÁËÅÌÛ Ã Ð Ï ÅÎ Å Û ÍÈÊÈ ÒÀ ÁÎ ×àñòü I Ïåòðîçàâîäñê 2007 III - I 2007 581.55 . III -. I . : , 2007. 333 . - « », , . , , . , , . ­ ­ - . , , . - , , ( ) : . . . . . . . ISBN 978-5-9274-0267-8 ISBN 978-5-9274-0285-4 © , 2007 © , 2007 - . ., . ., . . , . , . abdullinshrbsu@mail.ru - , , (, , 2003). - ( -) , - ( ., 2005; Krausch, 1964; Weber-Oldecop, 1981) (, 1996; , 2000). - ( , ) . (110 ) 2007 . 0,25 10 2. . - (Braun-Blanquet, 1964; ., 2001). 5 3 -, . : Ascophyllum nodosum, Fucus vesiculosus, Fucus vesiculosus-Ascophyllum nodosum, Fucus distichus, Palmaria palmata; ­ Fucus vesiculosusAscophyllum nodosum., Fucus vesiculosus-Fucus distichus, Palmaria palmateFucus vesiculosus. . Fucus vesiculosus. : Fucus vesiculosus L. . . , ­ , . . , , . Fucus vesiculosus. : Ascophyllum nodosum (L.) Le Jolis, Fucus distichus L., Dictyosiphon foeniculaceus (Huds.) Grev., Chorda filum (L.) Lamour. 3 Ascophyllum nodosum. : Ascophyllum nodosum. , . , , . , Fucus vesiculosus, . Ascophyllum nodosum. , , Fucus vesiculosus. Dictyosiphon foeniculaceus. Fucus vesiculosus-Ascophyllum nodosum. : Fucus vesiculosus, Ascophyllum nodosum. . . , . . Ascophyllum nodosum Fucus vesiculosus. ­ Fucus vesiculosus Ascophyllum nodosum. Fucus vesiculosus . Dictyosiphon foeniculaceus. Fucus vesiculosus-Dictyosiphon foeniculaceus. : Fucus vesiculosus, Dictyosiphon foeniculaceus. . , ; . . , , Fucus vesiculosus, ­ Dictyosiphon foeniculaceus. : Ascophyllum nodosum, Palmaria palmata (L.) Kuntse, Fucus distichus. Fucus distichus. : Fucus distichus. , , ; ; . Fucus distichus. : Ascophyllum nodosum, Fucus vesiculosus, Palmaria palmata, Dictyosiphon foeniculaceus, Pilayella litoralis (L.) Kjellm., Chorda filum, Enteromorpha sp. 2, Desmarestia aculeata (L.) Lamour., Dumontia contorta (Gmel.) Rupr., Enteromorpha sp. Fucus vesiculosus-Fucus distichus. : Fucus vesiculosus, Fucus distichus. , , , . . 4 Fucus vesiculosus Fucus distichus. Fucus vesiculosus, ­ Fucus distichus. ­ Ascophyllum nodosum, Palmaria palmata, Dictyosiphon foeniculaceus, Desmarestia aculeata. Palmaria palmata. : Palmaria palmata. . . ; . . Palmaria palmata. : Ascophyllum nodosum, Fucus vesiculosus, Fucus distichus, Dictyosiphon foeniculaceus, Desmarestia aculeata, Ulvaria obscura (Ktz.) Gayral. Palmaria palmate-Fucus vesiculosus. : Palmaria palmata, Fucus vesiculosus. . , ; . . Palmaria palmata. Palmaria palmata, ­ Fucus vesiculosus. : Ascophyllum nodosum, Pilayella litoralis, Ulvaria obscura. , . Fucus vesiculosus, Ascophyllum nodosum Fucus vesiculosus-Ascophyllum nodosum; ­ Fucus vesiculosus-Dictyosiphon foeniculaceus, Fucus vesiculosusFucus distichus, Palmaria palmate-Fucus vesiculosus; ­ Fucus distichus, Palmaria palmata. .., .., .. (Cladophoretea) // . 2005. 7. . 50­58. .., .. ( ). : . , 2003. 308 . .., .., .. . .: , 2001. 264 . .. // . .... . . . , 1996. 16 . .. . // . .... . . . , 2000. 16 . 5 Braun-Blanquet J. Pflanzensociologie. 3, Aufl. Wien, 1964. 865 s. Krausch H.-D. Die Pflanzengesellschaften des Stechlinsee-Gebietes. I. Die Gessellschaften des offenen Wassers // Limnologica. 1964. Bd. 2. Hf. 2. S. 145­203. Weber-Oldecop D.W. Eine Fliegewässer-Typologie // Limnologica. 1981. Bd. 13. Hf. 2. S. 419­426. . . - , . , . abramova.lm@mail.ru . ­ . , (, , 2000 , ). . , , , , .. . , , , : . , , -, , . - , (, , , ) . 6 10 - : 1. Bidentetea tripartit R.Tx., Lohm. et Prsg. in R.Tx. 1950 ­ ; 2. Secalietea Br.-Bl. 1951 ­ - ; 3. Chenopodietea Br.-Bl. 1952 em. Lohm., J. et R.Tx.1961 ex Matusz. 1962 ­ - ; 4. Artemisietea vulgaris Lohm., Prsg. et Tx. in R. Tx. 1950 ­ -, ; 5. Galio-Urticetea Passarge 1967 ­ , ; 6. Agropyretea repentis Oberd.,Th. Müller et Görs in Oberd. et al. 1967 ­ , ; 7. Plantaginetea majoris R.Tx. et Prsg. in R.Tx. 1950 ­ ; 8. Epilobietea angustifolii R.Tx. et Prsg. in R.Tx. 1950 ­ ; 9. Robinietea Jurko ex Hadac et Sofron 1980 ­ (.. ) ; 10. Urtico-Sambucetea Doing 1962 em Passarge 1968 ­ . , - , , Polygono-Artemisietea austriacae Mirkin, Sakhapov et Solomeshch in Mirkin et al. 1986, Caricetea duriusculae Mirkin et Kashapov 1987, Artemisietea jacuticae Gogoleva et al. 1987, Puccinellio-Hordeetea jubati Mirkin in Gogoleva et al. 1987 .. . , -, , «» , , ­ . -. (Kopecky, Hejny, 1974, 1978). Galio-Urticetea , - 7 . . , .. , , , - (Kopecky, Hejny, 1990). (Kopecky, Hejny, 1992). «» , () () «», , ­ , , . , , , ­ , , , , , . - , , -, , . ( « » ­ Mucina, 1997), .. ­ , . , , Molinio-Arrhenatheretea R.Tx. 1937 em. R.Tx. 1970, Sedo-Scleranthetea Br.-Bl. 1955, Festuco-Brometea Br.Bl. et Tx. 1943 . (Kopecky, Hejny, 1990, 1992; , , 1992). . 10 , 14 , 22 100 ( ., 2004). 8 « » ( ., 2005). . -. (, 1990; , 1991; , 1997, 2002; ., 1998 .). .. Ambrosia artemisiifolia Ambrosia trifida (Asteraceae) // . . 1997. . 82. 1. . 66­74. .. yclachaena xanthiifolia () // . . 2003. . 88. 4. . 67­76. .., .. : // . 2000. . 5. 3. . 18­25. .., .. // ( ). : , 2000. . 15­23. .. // . . 1991. 11. . 87­91. .., ., .-. 2005. . - . // . 7. . . 3­38. .., .. // . . . . . .2. , 1992. . 136­137. .. . // (. .). , 1990. .37. .., .., .. . . // . , 1998. . 33­43. . ., . ., . ., . . . . : , 2004. 64 . Kopecky K., Hejny S. A new approach to the classification of antropogenic plant communities // Vegetatio. 1974. Vol. 29. N 1. P.17­20. Kopecky K., Hejny S. Die Anwendung einer deduktiven Methode syntaxonomischer Klassifikation bei der Bearbeitung der straßenbegleitenden Pflanzengesellschaften Nordostböhmens // Vegetatio. 1978. Vol. 36. N 1. S. 43­51. Kopecky K., Hejny S. Die stauden- und grasreichen Ruderalgesellschaften Böhmens unter Anwendung der deduktiven Methode der syntaxonomischen Klassifizierung // Folia geobot. et phytotax. 1990. Vol. 25. N 4. S. 357­380. Kopecky K., Hejny S. Ruderalni spolecenstva bylin Ceske republiky. Zpracovano s pouzitim deduktivni methody syntaxonomiche klasifikace // Stud. CSAV. 1992. N 1. S. 1­128. 9 Mucina L. Classification of vegetation: Past, present and future // J. Veget. Sci. 1997. Vol. 8. N 6. P. 751­760. - . ., . . . . . , . , . annader@mail.ru, zhmylev@madcow.ru - (, , .) . , -. - , , (, 1962; , 1978). , , , , ( ., 2005). .. (1981) - 3 , : « » (Lysimachia nummularia), «» (Rubus saxatilis) «-» (Fragaria). . - . -, : ( ) ( ). -, , , . - : . - . 1. « ». , . , (Lysimachia nummularia). 10 2. . , . , , , «» (Veronica officinalis). . - . 1. « ». , : (), (). (Saxifraga flagellaris) .. (Ajuga reptans), . . - . 1. « ». : . , , () ­ , -, (Potentilla reptans). 2. « ». : (). . , , , , , , « » (Rubus saxatilis). , , . - - ( ). : 1. «» «» , . 11 2. - , -, () (. , , 2005; , 2006). 3. - , , (. , , 1981; , , 1994). ­ 7063.2006.4. .. : // . . . 2006. . 67, 2. . 107­119. .., .., .., .. : . ., 2005. 256 . .., .. / . ., 1994. . 12­13. .. . ., 2005. 354 . .. / . ., 1978. . 114­143. .. . ., 1962. 377 . .. - // : , . .,1981. . 161­179. ..*, . .**, . .* * . ., . , . diversity@bspu.unibel.by ** , . , . kovalevskaya-o@mail.ru « ». -, 12 ; -, (- , -), -, . , , (, 1997, ., 1998, , , 2000, , , 2006), , « » . . . , , - ( ., 1988). , . 8% . , ( ., 2000), , , . , « » , , , , ( ., 1992) () ­ , ( %), . , ­ , , , , . , . , , . . - () , , ( %) . : = ax + cz +... + nm / 100, - 13 - , a, b, c,...n ­ ; x, y, z,...m ­ [1]. , , 22 24 , . ( ), . : . , , , ( . , . , - ( 28 30 ) , , - , , , . , , 30 32 , , : , . , , , . , 7-120 1.04.2007 . .., .. // . . 2000. . 228­232. 14 .., .. // : , , . . 2006. .155­157. .., .., .. // . 2000. .1. .30­34. .., .., .. . . 1992. 151 . .., .., .. . . 1988. 318 . .. // . 1997. 3. . 33­46. .., .., .. // . 1998. 2. . 136­140. . . , ., . Ludmilla-m@mail.ru ­ . , (, , 1992; ., 2003). 2003­2006 . Anisantho teuctoris-Achilleetum nobilis ass. nova hoc loco (). , - (, 1985). Artemisietea vulgaris Lohm., Prsg. et R.Tx. in R.Tx. 1950, Onopordietalia acanthii Br.-Bl. et Tüxen 1943 em Görs 1966, Dauco-Melilotion albi Görs 1966 em. Elias 1980. : Achillea nobilis, Anisantha tectorum, Erigeron anadensis. 15 . ( ), , , (, 1999). : ( 32 ) (40­65%). Artemisia absinthium, Achillea nobilis, A. millefolium. , « » ( ) ­ Echium vulgare, Lactuca serriola, Linaria vulgaris. - 17 31 . 67 . , , . Tragopogon dubius, Artemisia absinthium, A. campestris, Achillea nobilis, Lepidium densiflorum . ­ 62,5%. : Artemisietea vulgaris (38,8%), Agropyretea repentis (10,4%), Molinio-Arrhenatheretea (7,5%) Chenopodietea (26,6%). , , , 26,6%. (65,6%). (28,1%). , . , . . Anisanto teuctoris-Achilleetum nobilis , 2 ,% , 1 2 3 4 5 6 7 8* 100 40 40 40 40 72 20 16 40 65 55 40 50 50 55 50 30 35 40 20 25 40 20 30 23 26 25 25 24 29 23 17 .. Anisantho teuctoris-Achilleetum nobilis Achillea nobilis 1­2 1 + + + 1­2 3 Anisantha tectorum 1 1 2 1 1­2 + 1 9 54 60 30 31 1 1 10 24 40 50 27 1 + V V 16 + + + 2 + + + 1 .. Dauco-Melilotion albi Cichorium intybus + + + + + r + Echium vulgare + 1 r 1­2 + + r Linaria vulgaris + + + + + Picris hieracioides r r r r Verbascum lychnitis r r r Tragopogon dubius r r r Melilotus officinalis + r Pastinaca sativa r + .. Onopordietalia acanthii Artemisia absinthium 1­2 2 1­2 1 r 1­2 + 1­2 1­2 Medicago lupulina 2 2 1­2 + 1 1 2 2 Berteroa incana + + 1 + + + + Potentilla argentea + + 1 + Lappula sqarrosa + + Centaurea pseudomaculosa r 1 .. Artemisietalia vulgaris, Artemisietea vulgaris Artemisia vlgaris r + + + + r r r Achillea millefolium + 1 + 1 1 r + Tanacetum vulgare r + 1 + + Carduus crispus + + r r Arctium tomentosum r Ballota nigra + .. Agropyretea repentis Elytrigia repens + r r 1 + 1 + Convolvulus arvensis + + + 1 + Artemisia campestris + 2 Anthemis tinctoria + + .. Molinio-Arrhenatheretea Taraxacum officinale r + + + + + 1 + + Poa compressa 1­2 1 + + 2 + 1 1 Poa pratensis + 1 2 1 + + + Medicago falcata r 1 1 2 1­2 Trifolium prtense r r Lotus corniculatus + 1­2 .. Chenopodietea Lepidium densiflorum 1 + + + Cyclachaena xanthiifolia r r r r Lactuca serriola + + r + Matricaria perforata r + + Erigeron canadensis 2 + 1 V IV IV III II II II II I V IV IV II II I V IV III II I I IV III I I + 2 1 r r + r r + + + r V V IV III II I III III III II + 1 r + 17 Sisymbrium loeselii Chenopodium rubrum Crepis tectorum Setaria glauca Cirsium arvense Lactuca tatarica Consolida regalis Acer negundo Xanthium albinum Polygonum aviculare + r 2 + r 1­2 r + + r + + + 1 r r r + II II I I I I I III II II r + r r r r + 1 r + : 2 ­ Dactylis glomerata r; 3 ­ Thlaspi arvense r, Chenopodium album r; 4 ­ Plantago major +, Lolium perenne +, Chamomilla suaveolens r, Catabrosa aquatica r; 5 ­ Carex appropinquata +, Rumex acetosella +; 6 ­ Daucus carota +, Verbascum densiflorum +, Vicia tetrasperma +, Erysimum hieracifolium r, Carduus acanthoides r; 7 ­ Artemisia austriaca 1­2; 8 ­ Calamagrostis epigeios 1­2; 9 ­ Sonchus arvensis +, Galium aparine r; 10 ­ Cardaria draba +, Atriplex nitens +. : . 18.07.2004. 1 ­ .-. ; 2, 3 ­ .-. ; 4, 6 ­ .-. ; 5 ­ .. , 70 ; 7, 8 ­ .-. ; 9, 10 ­ .-. . ­ 8*. .. . , .. // . . - . . ., 1999. . 104, . 4. . 65­69. .., .. // . . . 1992. . 53. 2. . 211­224. .. . .: , 1985. 136 . .., .., .. : , // . . . 2003. .64. 2. . 166­180. 18 «» . ., . ., . ., . . , . , . arhipovaea@mail.ru ­ . , . , . , , . . «», . . ( ., 2006). (, 2006). .. (1995). «» , (2006). , . Adonis wolgensis ­ ­ 2 (V) , , , , . (0,5 ), ­ (2,0 ). Anemone sylvestris ­ ­ 2 (V) , (1,5 ), (2,0 ). Campanula persicifolia ­ ­ 2 (V) , (2,0 ), (2,0 ). Epipactis helleborine ­ ­ 3 (R) ­ , (3,0 ), (2,0 ). 19 Helictotrichon pubescens ­ ­ 2 (V) , , (1,5 ), (3,0 ). , . . «» Adonis wolgensis Anemone sylvestris Campanula persicifolia Epipactis helleborine Helictotrichon pubescens + + + + + + + + - + - 11° ­ 12°. ( 13) 27 2006 . ­ . 10., . ., . . 10,7±1,72 . (Brachypodium pinnatum), (Convallaria majalis), (Polygonatum odoratum), (Carex digitata). , . (1,64 ) (2,16 ). 5° ­ 7°. . ( 71) 30 2005 . ­ - . 9., 1. 11,5±0,29 . , , (Veronica chamaedrys) (Poa nemoralis). , . (1,51 ) (2,16 ). . ( 78) 29 20 2005 . ­ - . 9., 1., . . 10,5±0,47 . , (Pteridium aquilinum), , (Laser trilobum), ( , ). , . (1,61 ) (2,16 ). - . . . 23 2006 . ­ - . 4., 4. ., 2 . . 9±0,22 . ( , (Aegopodium podagraria)). - (1,89 ) (2,25 ). . . 1 2005 . ­ . 10. 21,3±0,67 . (Filipendula vulgaris), (Carex supina), (Origanum vulgare) . (1,23 ) (2,49 ). , , ( ). , . .., .., .., .. // . , 2006. . 5. . 60­69. : . . . / . . , 2006. 528 . .. ( ): . , 2006. 311 . .. ( ). ., 1995. 992 . 21 - . . , . , . elvbai@anrb.ru - () 1978 . : 53°57' .., 57°36' ­ 58°38' .., ­ 75 , ­ 65 , ­ 252,8 .. ­ ( ) (­ ). , . ­ , , , 1639 .... , . . +17,0°, ­15,8°. ­ 107 ( ..., 1976). 5 ­ , , , . 89% , . 4 10 (, 2000). , 1996­2006 . 320 400­1000². . 46 (, 1883; , 1947; , 1947; , 1954, 1975 .). 112 , 33 64 , 26 , 22 14 21 . : Dicranaceae (15 ), Mniaceae (12), Brachytheciaceae (11), Lophoziaceae (10), Polytrichaceae (10), Sphagnaceae (8), Amblystegiaceae (7), Hylocomiaceae (5). , , ­ - . 4 . Querco-Fagetea : Alnion incanae ( , , , ); Aconito septentrionalis-Piceion obovatae ( ); Tilio-Pinion ( - ). Vaccinio-Piceetea : Piceion excelsae ( ); Dicrano-Pinion ( ); Aconito rubicundi-Abietion sibiricae ( ). - Brachypodio pinnati-Betuletea pendulae : Caragano fruticis-Pinion sylvestris ( - , ); Trollio europaea-Pinion sylvestris ( ). - Oxycocco-Sphagnetea ( Betulion pubescentis). AconitoPiceion (97 ), Aconito rubicundi-Abietion sibiricae (80), Piceion excelsae (75). (23 ) - Caragano fruticis-Pinion sylvestris. , 10%. 23 , , , , , . (Vitt et al., 2003). : Ptilidium pulcherrimum, Pleurozium schreberi, Callicladium haldanianum, Lophocolea heterophylla, Hypnum pallescens, Dicranum montanum, Brachythecium salebrosum, Sciurohypnum reflexum, Plagiomnium cuspidatum, Sanionia uncinata, Platygyrium repens, Amblystegium serpens . (Rhytidiadelphus triquetrus, Dicranum scoparium, D. polysetum, Hylocomium splendens,), Vaccinio-Piceetea , . Alnion incanae Aconito-Piceion. , , . Alnion incanae Brachythecium rivulare, B. mildeanum, Calliergonella lindbergii, Leskea polycarpa; Caragano-Pinion Ditrichum flexicaule, Pseudoleskeella tectorum, Tortella tortuosa, Rhytidium rugosum, Schistidium apocarpum. - (, 1984) (, , 1985). , Aconito-Piceion, Piceion excelsae, Aconito rubicundi-Abietion sibiricae. , . Alnion incanae Caragano-Pinion, ­ Trollio-Pinion, Tilio-Pinion DicranoPinion, Piceion excelsae Aconito rubicundi-Abietion sibiricae 76­85%. : 24 () (DCA). , , . , , , ( 1) , , ( 2). . , , Hylocomistrum umbratum, H. pyrenaicum, Dicranum polysetum, Hylocomium splendens , Dicranum scoparium Ptilium crista-castrensis . (Oxyrrhynchium hians, Fissidens taxifolius, Plagiomnium cuspidatum) , . 05-04-97904-- 07-04-00030-. . ., 1976. 235 . .. - // . , 2000. . 173­179. .. - ­ // . 1954. . 39. 6. .927­841. .. . ., 1975. 283 . .. i i i i // i . 1947. . IV. 1, 2. .95­106. .. // . 1947. . XV. 3. .145­146. .., .. ( -) // , 1985. .70. 1. .89­97. . ., . . ., 1883. . II. .1. .3­93. .. . .1984. 288 . Vitt D.H., Halsey L.A., Bray J., Kinser A. Patterns of bryophyte richness in a complex boreal landscape: identifying key habitats at McClelland Lake Wetland // Bryologist. 2003. V. 106. 3. P. 372­382. 25 , . . , . , . malven@cepl.rssi.ru . , ­ , ( ..., 1998; , 2002). . , , . , , . - ( ., 2006, ., 2001). , . , , . , (, , ). . , - . . - . - , (, 1998). (, , ), , . . 26 , , , . , .. : (Quercus), (Fagus), (Fraxinus), (Acer), (Tilia), (Ulmus), (Carpinus), (Corylus), (Picea), (Abies). - , ( ..., 1998). - . , , . , , - , ­ . 3 , . : , , , . : , ; ­ . , . . , , ( ) . ­ .. (, 1983) , . , (, 2006). 27 (Tilia cordata) (Ulmus scabra U. laevis). . , . , . , . , . ­ . . . , . , - . ( ), - ( - ) . , . , , . : , , . , , . - , ( ) - (-) . . , , 28 - . , - . , ( ., 2006). .. . « » (04-04-49446). .. // . 2006. 2. . 64­70. / . .. .: . 2000. 185 . .. // . . 1998. 2. . 25­39. .., .., .. // . - , 75- - (, 7­10 2005 .). : , 2006. . 15­27. .. // . ... . . . ., 2002. 24 . .. - . .: , 1983. 196 . .., .., .. . .: , 2001. 75 . 29 - . . , . , . geobotanika@rambler.ru - ( ). . , ­ . . 0,6­1,2º. 400­600 . , - . . (-..., 1964, , 1966). ( Querco-Fagetea, Brachypodio pinnati-Betuletea pendulae). Molinio-Arrhenatheretea. 207 , 2004­2005 . - (Braun-Blanquet, 1964; , , 1998). TURBOVEG (Hennekens, 1995). TWINSPAN (Hill,1979) MEGATAB (Hennekens, 1995). , , ­ . . MOLINIO-ARRHENATHERETEA R. Tx. 1937 em. R. Tx. 1970 ARRHENATHERETALIA R.Tx. 1931 Cynosurion R.Tx. 1947 Anthoxantho-Agrostietum tenuis Sill. 1933 em. Jurko 1969 Deschampsio-Festucetum pratensis Mirk. in Denisova et al. 1986 30 CARICI MACROURAE-REPIDETALIA SIBIRICAE Ermakov et al. 1999 Polygonion krascheninnikovii Kashapov 1985 Bistorta major GALIETALIA VERI Mirk. et Naumova 1986 Trifolion montani Naumova 1986 Amoria montana PLANTAGINETEA MAJORIS R. Tx. et Preising in R. Tx. 1950 PLANTAGINETALIA MAJORIS R. Tx. (1947) 1950 Polygonion avicularis Br.-Bl. 1931 Poo pratensis-Plantaginetum majoris Ish. in Mirk. et al. 1986 GALIO-URTICETEA Passarge 1967 LAMIO ALBI-CHENOPODIETALIA BONI-HENRICI Kopecky 1969 Aegopodion podagrariae R. Tx. 1967 Chaerophylletum prescotii Klotz et Köck 1986 . - 1 2 3 4 ,% 90 90 80 100 , 34 70 25 40 20 13 95 35 44 44 36 44 .. Bistorta major Veratrum lobelianum . r . Vr-3 Bistorta major + + . Vr-2 Trollius europaeus II + . Vr-2 .. Agrostio tenuis-Anthoxanthetum odorati . r Anthoxanthum odoratum II V Prunella vulgaris II V V III Agrostis tenuis II III IV I .. Deschampsio-Festucetum pratensis Alchemilla vulgaris V+-2 V1-2 IV I Deschampsia cespitosa V+-2 Vr-3 IV . .. Amoria montana Fragaria viridis + II II V Amoria montana r I I IV Centaurea scabiosa . II I IV .. . Poo pratensis-Plantaginetum majoris Polygonum aviculare . . r . Poa annua . . r . Capsella bursa-pastoris . . + . 5 80 20 9 13 . . . . II . I II . . . V+-3 V+-2 V 6 100 190 5 17 . . . . . . I . . . . . . . 31 1 2 3 .. Chaerophylletum prescotii Chaerophyllum prescotti II . + Urtica dioica . . r Heracleum sibiricum II II I 4 . r + 5 . . . 6 V1-4 V V : (+ (1­10%), I (11­20%), II (21­40%), III (41­60%), IV (61­80%), V (81­100%)). .. ­ . Bistorta major ( 1, 1) , . . Bistorta major . Anthoxantho-Agrostietum tenuis Sill. 1933 em. Jurko 1969 ( 1, 2) , , - . Deschampsio-Festucetum pratensis Mirk. in Denisova et al.1986 ( 1, 3) , , . , . Amoria montana ( 1, 4) , - , . ­ , . Poo pratensis-Plantaginetum majoris Ish. in Mirk. et al. 1986 ( 1, 5) , , . . . Chaerophylletum prescotii Klotz et Köck 1986 ( 1, 6) , . 32 , Chaerophyllum prescotti. , - . . , , , . , , , . , ,. .. . . , 1966. 124 . - / . . . 16. . 1. , 1964. . 54­59. ., .. ( . : , 1998. 413. Braun-Blanquet J. Pflanzensoziologie. Grundzuge der Vegetationskunde. 3 Anfl. Wien-New York: Springer. Verlag, 1964. 865 s. Hennekens S.M. TURBO(VEG). Software package for input processing and presentation of phytosociological data USER'S guide // IBN-DLO Wageningen et university of Lancaster, 1995. 70 p. Hill M.O. TWINSPAN ­ A FORTRAN program of for arranging multivariate data in an ordered two-way table by classification of individuals and attributes // New-York, 1979. 90 p. « » . .*, . .**, . .* * , . -, . ecology@marsu.ru ** « », . -, . kakshan@yoshkar-ola.ru « » 1993 . ­ , 40 . -. , 33 . 25­50 . . - , . , . - , ­ . , , , , 10% . . ­ . . . . . - (, , 2005). (, 1973) - . ( ..., 1999) (-) . . ­ « ». , . . . , 5700 , 7 , - (.). 2020 84 . , . 1 , . 34 , ( .. (1983)). (-, -, -, ---, -, -). Betula pubescens Ehrh Picea x fennica (Regel) Kom. . - . D- . (S) 42 400 2 () ­ 12,9. . ­ -, - -. . 1 2 3 4 5 6 7 .. - ­ - - - ­ - - - - ­ - II II I 2 ­ - . - - ( 1,5 ) , . : (-, , -, -, -, , -, -), -. , , , (Juniperus communis L.), (Sorbus aucuparia L.), (Frangula alnus Mill.). 35 , ­ S=37, =12,9. 3 , - -. 5 . , ­ S=76, =23,5. ­ -, -, , -, -, -, ­ , -, -, ­ , -, -. - : , . , : (Tilia cordata L.) (Quercus robur L.) ­ , , (Acer platanoides L.) ­ , ­ - . . 4 ­ . . . , -, 2,5 . , ­ (Abies sibirica Ledeb.) . - () . - . (=24,0), (S=48), . 5 ( 1 ) , . I .. . - . - . , . S=36, =22,0. 6 . . . , . - . 36 , . . - . ­ S=42, =17,8. , , . 7 . . -. ­ . 10­15 . . . (Alnus glutinosa L.), (Ulmus laevis L.) (Betula pubescens L.), ­ . ­ 111 27,9 400 2. - , , - . .., .. / « ». 1. -, 2005. . 23­35. . . .: , 1999. 64 . .. . .: , 1973. 201 . . . , . , . mebo@ngs.ru . , , . 37 , . () . . : 1. ; 2. ; 3. .. (, , 1988): 3­12 , 55 . 2004­2007 . 287 , 55 . . (1967), . . (1992), . (1995). , - . , . . , (, , 1999). . - , , - , (, 2002). ­ - . 287 62 . 287 ­ 88 (30,8%) 2 ­ Onagra biennis Allium tulipifolium (..., 2000). - 11 , - (19%), (16%), - (15%) (12%). . . 30 38 60­200 . 2 , . . , (15 ); (40 ). , . 160 287 . , - , (11%) . 13 , . -- , Pinys sylvestris, Populus tremula, Betula pendula. . . .. .. (1995) (1967) 1 «Potentilla anserina + Trifolium repens 1* 4 +Polygonum aviculare», 100%, 20 1 2 «Phragmites australis + Inula aspera», 80%, 20 0,75 ­ 0,5­1 3 «Betula pendula ­ Prunella vulgaris + Dactilis 2,25 ­ glomerata», 70%, 75%, 30 2­2,5 4 «Betula pendula ­ Carex obtusata + Prunella 3 ­ vulgaris», 80%, 80%, 39 2,5­3,5 5 «Pinus sylvestris ­ Fragaria vesca + Prunella 2,75 ­ vulgaris»,50%, 90%, 32 1,5­4 6 «Pinus sylvestris ­ Prunella vulgaris», 4 ­ 55%, 75%, 32 3,5­4,5 7 «Pinus sylvestris ­ Carex obtusata + Eguisetum 4 ­ sylvaticum», 53%, 85%, 37 3­5 8 «Pinus sylvestris ­ Eguisetum sylvaticum + 2,25 ­ Orthilia secunda», 60%, 85%, 22 1,5­3 9 «Pinus sylvestris ­ Carex obtusata + Carex 1,7 ­ cespitosa», 65%, 95%, 15 1,5­2 10 «Populus tremula ­ Carex obtusata» 4,7 ­ 75%, 95% , 33 4­5 , , , .. , .. (1992) 5 ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ . , ­ . 39 , , 5 , : , (, 1967). , , 1 , .. . 5 Populus tremula Pinus sylvestris, , , , : Pyrola media, Pyrola minor, Eguisetum sylvaticum, Trifolium arvense, Veronica chamaedrys, Poa pratensis, Dactylis glomerata, Trifolium pratense, Medicago lupulina . : Urtica urens, Urtica dioica, Cirsium vulgare, Carduus nutans. (, 1995; , 1992) ­ 4 () . (1995) 5 ( ) . . (1992). , , , (, ), , , , . . , , . . . , 1995. 54 . .., .. .1999. 208 . / . .., .., .. . , 2000. 492 . .., .. . ., 1988. 69 . 40 ., .. // . . , 1992. . 55­75. .. // . ., 2002. . 18. .. , . , 1967. 227 . - .. , . , . belena@igras.geonet.ru , 2500 2800 , . , , , , . ­ ( ­ 0,4º ­ 6,2º ), (1,5­2 ) , . - : , , . . . : ( ), ( ), . , 7 , Juncetea trifidi, 6 41 , Salicetea herbaceae, 4 , Asplenietea trihomanis, 6 , Veronico telephiifoliae-Cerastietea multiflori (, , 2002). . 70% . , - . , . (Raunkier, 1937) ( ), (D-value) (Tuxen, Ellenberg, 1937): D=GS; g1 - n g1 - z ; S= , G= t1 - n zn g i ­ ; t ­ ; z ­ ; n ­ . : ; . (Alopecuro dasyanthi-Asteretum alpini), . , , , . . : Nardo stricti-Geranietum gymnocauli , Polygono vivipariKobresietum bellardii Alchemillo sericeae-Caricetum umbrosae . Anemono speciosae-Campanuletum tridentatae: A.-C. cetrarietosum cucullatae, A.-C. eritrichietosum nani, A.-C. fritillarietosum luteae. . 42 . , (. Potentilletum crantzii . AnemonoCampanuletum primuletosum elatioris). , , , . . ( Taraxaco confusiGeranietum gymnocauli - ­ Taraxaco crepidiformis-Colpodietum variegati). : - . Carici pyrenaicae-Colpodietum pontici, - acc. Carici atratae-Anthoxanthetum odorati - acc. Gageo fistulosae-Cerastietum cerastoidis. Minuartio imbricataeAgrostietum vinealis, , .. . , ( ). . . , , -, . , . - Nardo-Geranietum, . , . , . , . , . . 43 - . Carici-Anthoxanthietum, . , . , - . . Campanulo saxifragae-Alopecuretum sericei - . . . Saxifrago moschatae-Campanuletum saxifragae . . Gypsophilo tenuifoliae-Saxifragetum juniperifoliae , . . Saxifrago sibirici-Cystopteridetum fragilis, , . . , . . Veronico telephiifoliae-Cerastietea multiflori. Draba scabrae-Eunomion rotundifolii. Alopecuro sericii-Cerastietum alpini , ­ Cruciato tauricae-Chaerophilletum humilis Myosoti alpestris-Potentilletum gelida . Scrophulario minimae-Symphyolomion graveolentis , , , . ­ Cruciato tauricae-Pseudovesicarietum digitatae, Ranunculetum arachnoidei, Silenetum humilis . , , . , .. (1998) , . 44 .., .. // . . . . 2002. 2. C. 89­96. .. . . . .... . . . . 1998. 80 . Raunkier C. The life forms of plant geography. Oxford: the Clarendon Press, 1937. 632 p. Tuxen R., Ellenberg H. Der systematische und ökologische Gruppenwert // Mitt.Florisch-soc.Arbeitsgemeinsch. 1937. Bd. 3. P. 171­184. (ANTHRISCUS SYLVESTRIS (L.) HOFFM) .. . .. , . , . abirukova@yandex.ru , ­ . , , «Biological Flora of the British Isles», «Journal of Ecology», « ». , . , . - - . ­ . , , , , , , , , , . ( 10 ) . , ( ) . 45 , . , . . , , (, 1956, , 2002, Mierlo, Groenendael, 1991). 2004 , , () 10 . : , , , . 100 8 , HL ­ 300WP. . : ( , , 1983). (. 1­4). . (n=10) ( . . -.) () 16.05.04 19.06.04 20.07.04 23.08.04 16.05.04 19.06.04 20.07.04 23.08.04 20.07.06 24.07.06 24.07.06 0,5 ± 0,09 1,0±0,15 1,1±0,09 1,8±0,4 4,4±0,5 4,5±0,5 8,2±0,8 3,9±0,9 1,4±0,3 2,0±0,5 1,4±0,2 0,0 . . 0,2±0,02 0,0 0,0 0,7 4,0 4,7 5,0 7,6 18,2 26,1 14,5 8,6 11,7 8 () () () () 1,6±0,2 0,4±0,1 0,8±0,15 0,1±0.02 1,8±0,3 0,1±0,04 0,6±0,08 1,1±0.5 2,3±0,3 0,3±0,2 0,4±0,09 0,2±0.04 0,1±0,04 3,0±0,6 0,2±0,1 0,0 10,0±1,5 0,9±0,3 1,7±0,25 1,1±0.1 11,4±1,1 0,9±0,4 1,0±0,15 4,6±0.3 9,1±0,9 0,5±0,3 0,6±0,09 0,5±0.07 4,8±1,0 5,2±2,2 4,8±1,0 0,2±0,1 1,6±0,7 0,3±0,1 0,4±0,2 1,3±0,6 0,4±0,1 1,8±0,5 1,6±0,8 1,1±0,3 20 , . 16 , . 46 , . , , . 3 . . Grime et al. (1998) Imhoff et. al. (1980) , , , . , . . . , . , , . , (, ). , . 2006 . 10 . , : , . . -7063.2006.4 06-04-48483. 47 ) 100% 80% 60% 40% 20% 0% .0 5 .0 6 .0 7 16 19 20 -40% -60% -80% ) 60% 40% 20% 0% 20 .0 7 19 .0 6 16 .0 5 23 .0 8 -20% -40% -60% -80% -100% 48 23 .0 8 -20% ) 100% 80% 60% 40% 20% 0% -20% 16 .0 5 19 .0 6 20 .0 7 -40% -60% -80% ) 100% 80% 60% 40% 20% 0% -40% -60% -80% -100% . 1­4. , ­ , «» ; , , ­ , «» . 49 16 .0 5 20 .0 7 19 .0 6 23 .0 8 -20% 23 .0 8 .. . . .: , 2002. . 2. .. Anthriscus sylvestris (L.) Hoffm. // . (. ..). .-.: , 1956. . 3. . 102­104. .. . ., 1983. 296 . Grime J.P., Hodgson J.G., Hunt R. Comparative plant ecology: A functional approach to common British species. Unwin Hyman, London, UK, 1988. P. 742. Imhoff H., Kühbauch W. Die Verteilung von 14C-Assimilaten in Wiesenkerbel (Anthriscus sylvestris L.) und Bärenklau (Heracleum sphondylium L.) in verdchiedenen Entwicklungsstadien und Termine für eine wirkungsvolle Herbizidanwendung. // Z. Acker Pflanzenb, 1980. T. 149. z. 35­45. Mierlo, van A., Groenendael, van J. A populationdynamic approach to the control of Anthriscus sylvestris (L.) Hoffm. // Journal of Applied Ecology, 1991. 28. . 128­139. . ., . . . . . , . ., . lsd@ibiw.yaroslavl.ru , , (, 2002). , (, 1981) , . , , . , - . . 50 ? - , . . , . 10 , 10 100 100 300 , . , . ( 300 ) , . : , , . ( , , ), , . , , . , , , , , - , : , , , . -, . . , , , ( , ), . , , . 51 , .. , , , - , . , , , . 10--20 . 0.1--1 2 , ; 1--10 2 , ; 10--30 2 , , . . , - , . , - . . , , , : , , .. , , . - 10 . , , . , , , . , , , 52 . : , , , .. . , , , -. -- . -- . , , -- . -, .. , , , , . , . . , , . , Potamogeton perfoliatus . Potamogetonion pectinati . Potamogetonetum perfoliati, -- -- : Batrachium kauffmannii, Fontinalis antipyretica var. gracilis, Schoenoplectus lacustris f. fluitans ., . Batrachion fluitantis . Batrachio-Potamogetonetum perfoliati. f. perfoliatus f. rotundifolius, -- f. cordatolanceolatus. , , 53 ( ). , Butomus umbellatus, Sagittaria sagittifolia, Schoenoplectus lacustris Sparganium emersum - , , , , . «», - -- , , , , , , . , 60% (Westhoff, van der Maarel, 1973; Passarge, 1982), . , (. Cladophoretea glomeratae, Lemaneetea, Charetea fragilis, Platyhypnidio-Fontinalietea antipyreticae), , ( ) , , ( , , , , ..). (Sauer, 1937; Krause, 1969; Weber-Oldecop, 1974; von Hübschmann, 1986; Marstaller, 1993; .). ( ) . Montio-Cardaminetea, (Maas, 1959; Zechmeister, Mucina, 1994; .). . , , . 54 , . . , , (, , 2003, 2006, ). . ( 01-04-49524, 04-04-49814) . . ., . . - // : , : . . , 2003. . 105­117. . ., . . , // . VI . -. « 2005». , 2006. . 116­130. . ., . . : , , // . VI . -. « 2005». , 2006. . 181­203. . . . . ., 1981. 187 . . . ( ): (1853­2001 .). . 2-, . , 2002. 267 . von Hübschmann A. Prodromus des Moosgesellschaften Zentraleuropas. Berlin­Stuttgart, 1986. 413 S. Krause W. Zur Characeenvegetation der Oberrheinebene // Arch. Hydrobiol. Suppl. 1969. Bd. 35. Hf. 2. S. 202­253. Maas F. M. Bronnen, bronbeken en bronbossen van Nederland, in het bijzonder die van de Veluwezoom. Een plantensociologische en oecologische studie // Meded. Landbouwhogesch. Wageningen. 1959. Vol. 59. 12. 166 s. + 8 bijlage. 55 Marstaller R. Synsystematische Übersicht über die Moosgesellschaften Zentraleuropas // Herzogia. 1993. Bd. 9. 513­541. Passarge H. Hydrophyten-Vegetationsaufnahmen // Tuexenia. 1982. 2. S. 13­21. Sauer F. Die Makrophytenvegetation ostholsteinischer Seen und Teiche // Arch. Hydrobiol. Suppl. 1937. Bd. 6. Hf. 3. S. 431­592 + Taf. XV­XIX. Weber-Oldecop D. W. Makrophytische Kryptogamen in der oberen Salmonidenregion der Harzbäche // Arch. Hydrobiol. 1974. Bd. 74. Hf. 1. S. 82­ 86. Westhoff V., van der Maarel E. The Braun-Blanquet approach // Handbook of vegetation science. V. Ordination and classification of communities / R. H. Whittaker (ed.). The Hague, 1973. P. 617­726. Zechmeister H., Mucina L. Vegetation of European springs: High-rank syntaxa of the Montio-Cardaminetea // J. Veget. Sci. 1994. Vol. 5. 3. P. 385­402. - . . - , . , . mbobrovsky@issp.serpukhov.su , , , . , , . : (- ); ( , .); ( , , , .); (- .), , . , 56 . , . ­ . - , . , , , . (, , ), ( , ). . ( , , ..) - , (, 1975). . , . , ( ., 1985). « » (, 1999), . , ( ) () . , () . «» ( 1,5 ) , ( 10-) . , , , . 57 . () . . , , (, 1999). , ( ). , ( «», «», « », «-» ., «»), ( , , ). ; , - (, 2003; ., 2006 .). , , - , ( ), (- ). . ( 8- ). , , . 40­90 , 2 . . . , . 58 (, ) , , , . , , , . , .. . , . , , . , , , , ( ). / . , , , , . . ­ . , , . , . 59 .. « » // « ». . 1. , 2003. . 10­55. .. : // : / . . .. . . 1. ., 2004. C. 381­427. .., .., .. : - // . 1985. 11. . 114­125. .. // . 1975. 9. C. 36­48. .. // / . . .. , .. . ., 1999. . 34­57. .., .., .., .. // . 2006. . 126. 1. . 27­49. - . ., . . , . , . tkachenko@krc. karelia. ru .. .. (1959) .. (1931), . - , . , , (, 1974; , 1990; , 2006). () , . 1910 : 60 « » (Flahault u. Schroter, 1910, . , 1971). , : , ­ - ­ ­ - . , «+». , ( ). , . ( , , , ), . , ( , , - ). 0-2-Bhf-f-2-- ( --) 0-2-f-2-- ( -). (0) 2 7 . , , , , , , . (2) ­ 5 25 . , , . (0) , : , . -- (Bhf), 2 15 . , , , , . - (f) 10­15 30 . , , , , , , . 2 ­ 30 50 , (, ), ­ . . (), 40 50 . , (, 61 ). , . (), 130 . , . ( 1,5 . ). : , , , . ­ ­ , (, 1959; , 2006). , , . ( ) . , , : Calluna vulgaris. Vaccinium myrtillus ­ [Pleurozium]; Calamagrostis arundinacea; Carex cinerea (, 2006). . , . , , 40­60 (..., 1986). , , Vaccinium myrtillus L. Vaccinium vitisidaea L., . (d), ( ). : Pinus sylvestris + Betula sp. ­ Calamagrostis arundinacea; Populus tremula ­ Calamagrostis arundinacea; Pinus sylvestris + Betula sp. ­ Avenella flexuosa; Pinus sylvestris ­ Pleurozium schreberi. , , 62 (100­120 ). , . Calamagrostis arundinacea (L.) Roth, (Convallaria majalis L., Diphasiastrum complanatum (L.) Holub, Lycopodium annotinum L., Maianthemum bifolium (L.) F.W. Schmidt, Melampyrum pratense L., Platanthera bifolia (L.) Rich., Solidago virgaurea L., Trientalis europaea L. .) . , , Avenella flexuosa (L.) Drej., Vaccinium myrtillus, Vaccinium vitis-idaea, Dicranum polysetum Sw., Hylocomium splendens (Hedw.) B. S. G., Pleurozium schreberi (Brid.) Mitt. , - , . : Pinus sylvestris + Betula sp. ­ Calamagrostis arundinacea; Pinus sylvestris ­ Avenella flexuosa; Pinus sylvestris ­ Pleurozium schreberi. . , . ( ) . - , , Vaccinium myrtillus, Vaccinium vitisidaea, Vaccinium uliginosum L. Ledum palustre L. - Pleurozium schreberi Hylocomium splendens Dicranum polysetum. Sorbus aucuparia L., Juniperus communis L. : 0-2-Bhf-f-2-- 0-2-f-2--. : Pinus sylvestris ­ Vaccinium myrtillus ­ Pleurozium schreberi. - , . : Pinus sylvestris ­ Vaccinium myrtillus ­ Pleurozium schreberi. 63 , . 06-04-48599- « ». .. . .: , 1971. 275 . .. // . . 1990. . 75, 10. . 1380­1388. .. // , 1974. 2. . 3­20. .. . .: , 2006. 262 . : 2- . .: . , 1986. . 2. 631 . .. . . . 1959. . 44. 3. . 348­349. .. . . .-. ., .-., 1931. 328 . .., .. . : . - . 1959. 190 . . CRUCIFFERA JUSS. . . , . , . centaurea@inbox.ru 1946 . , , . XIX , , . , , - . , . . 64 , , (, 2002; , 2006). . : , , , , , , . Cruciffera Juss., , , 65 , 19, 46 . (53.8%) (30.8%) (9.2%), (3.1%) (. 1.). 9,2 3,1 3,1 53,8 30,8 . 1. ­ , , (10 ). (Brassica juncea (L.) Czern, Draba nemorosa L., Bunias orientalis L., Camelina sativa (L.) Crantz, Conringia orientalis (L.) Dumort., Diplotaxis tenuifolia (L.) DC., Sisymbrium loeselii L.). ­ ­ 6, « » , (Brassica rapa L., Camelina sativa (L.) Crantz., Hesperis matronalis L., Raphanus sativus L.). , . , . , ­ 14 . 65 (, , ). . , (, 2003). : (25 ) (22 ). : ­ 9, ­ 6 ­ 3 (. 2.). 25 25 20 15 10 5 0 22 9 6 3 . 2. . . .., .., .. // : . III . , 2006. . 35­36. .. - // . , 2002. . 155­165. .., .., .. : , // . . 2003. . 64. 2. . 166­180. 66 - . . - , . , . nbonata@rambler.ru ­ , (Stern, Roche, 1974, Harper, 1977, , 1986, , 1988, , 1992). , , (Cousens, Mortimer, 1995, , 1981, , 1987, ..., 1999, ..., 2000, , 2004). , , . , . , , ( ..., 1988). ­ . 2001­2004 . - . - - ( ..., 1980). 14 (Aegopodium podagraria, Asarum europaeum, Carex pilosa, Convallaria majalis, Geum urbanum, Glechoma hederacea, Lathyrus vernus, Mercurialis perennis, Polygonatum multiflorum, Pulmonaria obscura, Rubus saxatilis, Stellaria holostea, Viola mirabilis, Viola odorata). () , . 30 . 30- . , 2 : . 67 : ( , , ), (, , ), . . , 5 , ­ 4, , , , , , ­ 3, ­ 2. , ­ , ( 1 ). , , , ­ . ; ­ , , ; ­ . , . , , 70 (.). , ( , , , , ), , . . , -, . , , , . , , , , , , , , , . ­ - ­ (Apodemus flavicollis), - (Micromys minutus), (Microtus arvalis) (Apodemus agrarius). 68 . Aegopodum podagraria Asarum europaeum Carex pilosa Convallaria majlis Geum urbanum Glechoma hederacea Lathyrus vernus Mercurialis perennis Polygonatum multiflorum Pulmonaria obscura Rubus saxatilis Stellaria holostea Viola mirabilis Viola odorata , ( / ) , *, 100 200­350 30­800 ­ 200­540 1000 60 110­550 405­1700 25 330­650 210­1000 80 ­ ­ 60 80­270 ­ 80 340­550 240­1200 50 210­500 ­ 120 210­420 450­900 30 105­650 ­ 30 ­ 277­1000 40 150­490 290 40 310­800 ­ 15 440­870 ­ * . . , . , , , . . - , 1000 (. 1). , , . , ­ . : : 2- . / . . .: , 2004. 479 . . . .: , 1986. . 1. 376 . / . .. .: , 2000. 185 . . ., 1980. 431 . .. . .: , 1992. 264 . 69 .. . , 1987. 206 . / . . .. , .. . .: , 1999. 549 . .. - . : , 1988. 200 . ( ). .: , 1988. 184 . Cousens R., Martimer M. Dynamics of weed populations. Cambribge, University Press, 1995. P. 332. Harper J.F. Population biology of plants. N. Y.: Acad. Press, 1977. Stern R., Roche Z., Genetics of forest ecosystems // Ecological Studies. B. etc.: Springer. 1974. V. 6. P. 330. HONCKENYO-ELYMETEA ARENARII TX. 1966 . ., . ., . . , . , . vbgolub2000@mail.ru 1995 2003 . 645 . , , G. Passarge H. Passarge (1973). «Flora Europaea» (Tutin et al., 1964­1993). . Honckenyo-Elymetea arenarii Tx. 1966 Honckenyo-Elymetalia arenarii Tx. 1966 Lathyro-Elymion arenarii G. Passarge et H. Passarge 1973. : Lathyro-Elymenion arenarii Golub et al. 2005 Tanacetenion vulgaris Golub et al. 2005. Lathyro-Elymenion arenarii Golub et al. 2005 , , . ( 70 Lathyro-Elymion arenarii) Calamagrostis epigejos, Equisetum arvense, Lathyrus japonicus, Hieracium umbellatum. Leymus arenarius, Honckenya peploides, Calamagrostis epigejos s.l., Hieracium umbellatum, Festuca rubra ssp. arenaria. , . -: ElymoHonckenyetum peploidis G. Passarge et H. Passarge 1973 CalamagrostidoElymetum arenarii G. Passarge et H. Passarge 1973, . , , Elymo-Honckenyetum peploidis Calamagrostido-Elymetum arenarii, , . Elymo-Honckenyetum peploidis G. Passarge et H. Passarge 1973 . ( ­ 4 ). 30%. Leymus arenarius Honckenya peploides 10­20 . E.-H. p. typicum G. Passarge et H. Passarge 1973 , E.-H. p. festucetosum arenariae G. Passarge et H. Passarge 1973 . E.-H. p. phragmitetosum australis Bondareva et Golub 2006 . Calamagrostido-Elymetum arenarii G. Passarge et H. Passarge 1973 . , . ( ­ 4 ), 50%. Leymus arenarius Calamagrostis epigejos s.l. . C.-E. a. typicum G. Passarge et H. Passarge 1973 C.-E. a. festucetosum arenariae G. Passarge et H. Passarge 1973 . C.-E. a. inops Bondareva et Golub 2006 Lathyrus japonicus . , 71 Lathyro-Elymenion arenarii Calamagrostido epigeji-Petasitetum spurii Golub et al. 2005. Petasites spurius, Carex ligerica. ( ­ 6 ), ­ 20 60% ( ­ 40%). . , . Tanacetenion vulgaris Golub et al. 2005 ó . Tanacetum vulgare, Ceratodon purpureus, Artemisia campestris, Polygonum lapathifolium, Stachys palustris, Phalaris arundinacea ( ), Elymus repens, Atriplex littoralis, Galeopsis tetrahit, Potentilla anserina, Cirsium arvense, Linaria vulgaris, Vicia cracca, Anthriscus sylvestris, Rumex crispus, Artemisia vulgaris ( ). Tanacetenion vulgaris , . Honckenya peploides-Leymus arenarius Lathyro-Elymenion arenarii Tanacetenion vulgaris. , . , , ( ­ 9 ). , , 50%. Leymus arenarius, Calamagrostis epigejos, Honckenya peploides. Epilobio angustifolii-Senecionetum viscosi Golub et al. 2005 , . . Senecio viscosus, Epilobium angustifolium, Cakile maritima, Isatis tinctoria, Polygonum aviculare, Rosa rugosa, Spergula arvensis. ( 35%), , Honckenya peploides-Leymus arenarius ( ­ 15 ). Leymus arenarius Calamagrostis epigejos. 72 Galio albi-Solanetum dulcamarae Golub et al. 2005 , . , , . Honckenyo-Elymetea arenarii Cakiletea maritimae Tx. et Preising ex Br.-Bl. et Tx. 1952. Solanum dulcamara, Galium album, Achillea millefolium, Fallopia dumetorum, Poa palustris, Mentha arvensis, Rubus idaeus, Stellaria nemorum, Fragaria vesca, Tussilago farfara, Viola canina, Veronica longifolia, Taraxacum officinale, Luzula pilosa, Rumex acetosa, Angelica archangelica ssp. litoralis. ( ­ 26 ) . 80% ( ­ 50%). Leymus arenarius, Elymus repens, Tanacetum vulgare. , , LathyroElymion arenarii (DC) Rosa rugosa-[Lathyro-Elymion arenarii]. , LathyroElymion arenarii . DC Rosa rugosa-[Lathyro-Elymion arenarii] , . Rosa rugosa , Lathyro-Elymion arenarii ( Tanacetenion vulgaris). , LathyroElymion arenarii . , , LathyroElymion arenarii, DC Rosa rugosa-[Lathyro-Elymion arenarii] . ( 07-04-00011). .., .. // . . . . «». . 6. : , 2006. . 65­73. 73 .., .., .. Honckenyo-Elymetea arenarii R. Tx. 1966 // . . . . «». . 5. : , 2005. . 100­118. Braun-Blanquet J., Tüxen R. Irische Pflanzengesellschaften // Veröffentlichungen des Geobotanischen Institutes der Eidgenössischen Technischen Hochschule. Zürich: Stiftung Rübel, 1952. Bd. 25. S. 222­421. Passarge G., Passarge H. Zur soziologischen Gliederung von SandstrandGesellschaften der Ostseeküste // Feddes Repertorium. 1973. Bd. 84. N 3. S. 231­258. Tutin T. G. et al. (eds.). Flora Europaea. Cambridge, 1964­1993. Vol. 1­5. Vol. 1 (Ed. 2). Tüxen R. Über nitrophile Elymus-Gesellschaften an nordeuropäischen, nordjapanischen und nordamerikanischen Küsten // Annales Botanicae Fennicae. 1966. Bd. 3. S. 358­367. . ., . . - , . -, . mirin_denis@mail.ru . (, , 1966, , , 1983, , , 2003, , , 2003). . , , . , - . , , , . , -. .. (1960). , . (Aulacomnium palustre) . 74 ( ) ( ) 2006 (.). . ( , .) Pleurozium schreberi Dicranum polysetum Ptilium crista-castrensis Hylocomium splendens Aulacomnium palustre Pleurozium 628 192 5 36 Dicranum Ptilium Hylocomium 213 593 9 5 1 8 24 105 8 26 48 4 67 Aulacomniu m 13 29 23 51 , . , 10 . ( 75%). Pleurozium schreberi . 1.9 . , , 1.6 Ptilium 1.8 Dicranum. Ptilium, Dicranum, Hylocomium Aulacomnium Pleurozium . Pleurozium ( ) , , . Pleurozium . , , . Dicranum polysetum Pleurozium schreberi 0.9 . ( 5% ) , . Dicranum 1.0 . Dicranum , Pleurozium, 75 - . Dicranum , -, , . Dicranum polysetum Pleurozium schreberi . Ptilium crista-castrensis (1.5 ) Aulacomnium. Hylocomium ( 1.7 ). Dicranum Ptilium 1.6 . Ptilium crista-castrensis Pleurozium schreberi . Hylocomium splendens Dicranum polysetum 3.5­3.6 . . Aulacomnium palustre Ptilium (0.2 ), (0.7 ) Hylocomium. Pleurozium (0.4 ), Dicranum (0.45 ) (0.55 ) . Hylocomium splendens Ptilium crista-castrensis Aulacomnium palustre . , Hylocomium , . , Hylocomium Ptilium Aulacomnium, ( ) . Ptilium Aulacomnium, , Aulacomnium Ptilium . , ( ). . 1) (Pleurozium schreberi ­ ) 2) (Dicranum polysetum Pleurozium schreberi, Dicranum ). 76 3) , ( ­ Hylocomium splendens, ­ Ptilium crista-castrensis Aulacomnium palustre). .., .. // . 1966. . . 3. . 67­69. .., .. - // . 1983. 1. . 20­26. .., .. Sphagnum Polytrichum commune // . . 2003. . 88. 8. . 20­27. .. // . . II. .-.: , 1960. . 279­314. .., .. // . 2003. . . . 3. 19. - . , . . , . , . mebo@ngs.ru . « » .. (1927­1964). XX­XXI .. (, , 1993, ..., 2000, , , 2003). (, 2003). , (, 10 .. ). , 77 - . , , . : 1. - , ; 2. - . 178- , , 1995­1996 1.1 . - - . . , 40­50% ( ., 2003). - ( ., 2002). (Betula pendula, Pinus sylvestris) , . . , , . 33 , 96 , 34 81 , 13% , ( ., 2003). - 7-83-2, ­ 58,9%. , , 50% , Crataegus sanguinea, Salix caprea, Rubus idaeus, Rosa majalis, , , 0,5, 0,9, 0,8 0,7, ­ 25,8%. , , Agrostis gigantea, Galium boreale, Carex praecox, Aconitum septentrionale, Crepis sibirica, Vicia sylvatica, Lathyrus gmelinii, Viola mirabilis, Aegopodium podagraria, 70% . 69,2%. , - , 56. ­ 82,3%. , , , Cirsium setosum, Urtica dioica, Chamerion angustifolium, Thalictrum minus., Dactylis glomerata. , , 78 - , Elytrigia repens, Potentilla argentea, Ranunculus sceleratus, Calamagrostis epigeios, Lamium purpureum, Galium mollugo. , , 18%, , Populus tremula, 50% 1,2 . , ­ 57. 69,7% . Asteraceae, Rosaceae, Fabaceae, Poaceae . Caryophyllaceae . 30,3% . Viola, Vicia, Trifolium, Stellaria, Cirsium, Carex. 19 66 , 55,9% 81,5% . , 6,4% , 8,5% ­ , 2,1% ­ . , - 9,5% . . 23,5% 27,7% . ( 5,3%) , . ­ 4,3%. - , ­ 2,2%. - , 7,4%, 0,4% , (Pinus sylvestris, Betula pendula, Betula alba, Populus tremula, Sorbus sibirica), , - 5,4%, (, 2003). . , . : ­ 46,9%, 16,7% 79 . , , , -, , , 1,0%, 12,5%, 7,3%. ­ 20,8% (Cirsium setosum, Galeopsis bifida, Galeopsis ladanum, Lamium purpureum, Cuscuta europaea), 5,15% . - . , 7%, 2,1%, 3,7% . --, -, , , ­ 5,7%, 4%, 2,8% . .. , , «» +40,8, +19,4, , . .. «» . . , : 1) 96 , 13% ; - , , , ; 2) . .. ­ // . 1997. 2. .43­48. .. // . ... . . . , 2003. 17 . .., .., .. ( ). , 2003. 64 . .. . . 1­12. , 1927­1964. 80 .. ., .. . . , 1993. 59 . .., .., .., .., .. . // . , 2002. 286 . / . .., .., .. . , 2000. 492 . . . , . , . t-braslavskaya@yandex.ru . ( , , « »), 80­90%. ( ­ ) . , 1970- : (Quercus robur), ( ­ Picea fennica, ­ Abies sibirica) (Acer platanoides). ­ 80­120 . , . - ­ - (, 1951, , 1974). , , , ( ., 1990). , 81 , . ( -, ) ( ) , . , , , , . , ; , ( ­ ). , - , - , 10 10 (, 2004). 0.25 ­ ( ., 1957) ­ , . , . , , ( , ), , . , , , , : 1) , 2) , , 3) . , . , , 82 . 100 100 20 20 . , 1:500. ( ..., 1989), 3­7 2 2 , . 7 1 . , ( ) 0,16­0,24 , 20 20 , . 2020 ( ­ 195 ) , . . , , , , , , . (Ulmus laevis) , , . , ­ (Tilia cordata) ­ , . , (, 1957), (, 1991), , ( , , , ). 83 , , . 2 2 , . , . : (Aegopodium podagraria, Pulmonaria obscura, Asarum europaeum, Circaea lutetiana) (Oxalis acetosella, Rubus saxatilis, Gymnocarpium dryopteris, Viola selkirkii), (Matteuccia struthiopteris, Filipendula ulmaria, Rubus caesius). , : . , - (Stachys palustris, Symphytum officinale, Caltha palustris). , ( 5 ) , , , .. - . .. // : . / . . ... .: , 2004. . 2. .384­473. .. // . . 1957. . 42. 5. . 734­740. . /. . . - . .. . ., 1989. 104 . .. // . . 1991. .8. 332. . 20­29. .. / , . .: , 1974. 172 . .., .., .. . . : , 1990. 92 . 84 .., .., .. . .: - , 1957. .. // . . - . . 1951. . 135. 276 . .. - , . , . al-1us@mail.ru , . . . () [2, 3, 4 .]. , , , . . - (). , MS Excel 1885 , , ( 500 ), . ( , ) , SRTM Elevation Data Set. 85 : - - , . : (Pinus koraiensis Siebold et Zucc.), (Quercus mongolica Fisch. ex Ledeb), (Picea jezoensis Siebold. et Zucc.) Carr.), (Abies holophylla Maxim.), (Fraxinus mandshurica Rupr.), (Betula platyphylla Sukacz.), (Populus tremula L.). (Carpinus cordata Blume), : (Actinidia kolomikta (Maxim) Maxim.), (Vitus amurensis Rupr.), (Schisandra chinensis (Turcz.) Baill.). . . , , . ( ) ( ). , , , . . , ( ) . (Pinus koraiensis Siebold et Zucc.) (Abies holophylla Maxim.). (Quercus mongolica Fisch. ex Ledeb.) , . - [3]. 86 : D= 2 pij pi + p j , pij ­ ; pi ­ p ; j ­ . - , . . - : . , 100 0,013 0,003 0 0 0 0 0,034 0,045 0,126 0,179 0,095 0,032 150 0,033 0,06 0 0 0,036 0,045 0,273 0,309 0,131 0,157 0,149 0,078 200 0,077 0,129 0,005 0,01 0,066 0,058 0,328 0,311 0,121 0,14 0,148 0,065 250 0,142 0,182 0,005 0,029 0,148 0,11 0,263 0,206 0,139 0,154 0,1 0,043 300 0,221 0,286 0,067 0,047 0,181 0,129 0,179 0,148 0,103 0,088 0,08 0,012 350 0,308 0,347 0,11 0,079 0,2 0,168 0,132 0,088 0,066 0,066 0,063 0,006 400 0,276 0,281 0,086 0,123 0,179 0,133 0,075 0,027 0,091 0,072 0,013 0 450 0,147 0,106 0,274 0,348 0,014 0,035 0,024 0 0,04 0,046 0,01 0,016 500 0,035 0,03 0,315 0,293 0,017 0,022 0 0 0,01 0,01 0 0 550 600 650 700 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0,014 0 0 0,009 0 0 0,053 0 0 0,048 0 0 0 0 0,01 0,014 0,014 0,014 0 0 0 0 0 0 0,012 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 . ­ , ­ , ­ , ­ , ­ , ­ (). ­ , ­ . - ( ) ( ) ( , 100). , . . (.). 87 . (A ­ , B ­ : ­ , ­ , ­ , ­ -, ­ , ­ -, ­ , ­ -, ­ , ­ -, ­ ) 88 , , . , , , (. 1), 100­150 . ( ) ­ 250­300 . . , , . . , . - [1; 2]. .. - ( 1:7 5000 000) // . ., 1976. . 44­51. .. : - . : , 2004. 317 . .., .. ( ): . : , 1980. 60 . .., .. . . .: , 1981. 275 . 89 , . ., . . . .., . , . buzo_oi@mail.ru, kushnyr_sg@mail.ru , . (. Zobel, 1997, «...», 2000). (PFC-), , . . , (, ., 2005, Ozinga et.al., 2005), , , . , , . .. ­ (Hd), (Tr), (Nt) (Lc). - - (, , 1985) (1983), ( ., 1956) (Ellenberg, 1979). PFC-, , 90 , ... , , PFC. «», , (Diaz et al., 1998). . , , , , . (), . , , , . .. (1983) , . , , . . , . , , . - ( , ). 91 . . . () - Vaccinium myrtillus Anemonoides nemorosa Calamagrostis arundinacea Maianthemum bifolium Vaccinium vitis-idaea Rubus saxatilis Solidago virgaurea Dryopteris austriaca Stellaria holostea Pyrola rotundifolia Luzula pilosa Potentilla erecta Succisa pratensis , opt % Hd 50 15 20 14 13 5 14 4 14 3 2,5 14 1,5 13 14 1 13 1 0,5 13 0,5 14 0,1 14 0,1 14 opt Tr 3 4 3 4 3 4 4 5 5 4 5 6 4 opt Nt 4 6 4 2 5 6 6 4 5 2 opt K-Hd K-Tr Lc 5 1,00 0,80 0,75 1,00 4 0,71 0,89 7 0,50 1,00 5 0,75 0,80 6 0,83 1,00 5 0,33 1,00 6 0,83 0,67 5 0,67 0,67 6 0,50 1,00 8 0,75 0,80 3 0,83 0,67 3 0,75 1,00 K-Nt K-Lc 1,00 0,50 1,00 0,50 0,67 0,50 0,50 1,00 0,67 0,50 1,00 0,75 0,60 1,00 0,80 1,00 0,75 1,00 0,80 0,50 0,60 0,50 K 0,80 0,75 0,24 0,30 0,30 0,44 0,17 0,42 0,22 0,40 0,30 0,33 0,19 . ­ ; opt Hd, opt Tr, opt Nt, opt Lc ­ ; K-Hd, K-Tr, K-Nt, K-Lc ­ ; ­ . .. (1983). .. (1995). , ( , ) . K ( r=0,64 p=0,05; p=0,05 r 0,45 0,99). , , PFC-, . , , 0,1­0,07; ( 70%) 0,2; 0,1 . 0,07 ( ), , , . , , 92 PFC-, . , , , , . «» . PFC-, , . , . , , . .., .. . : - -, 1985. 320 . . .: , 2000. 196 . .., .., .., .. . .: ., 1956. 472 . .., .., .. // . . 2005. . 90. 3. . 450­460. .. - . ., 1983. 196 . .. . ., 1995. 992 . Diaz S., Cabido M., Casanoves F. Plant functional traits and environmental filters at a regional scale. // J. Veg.Sci. 1998. N9. P.113­122. Ellenberg H. Zeigerwerte der Gefasspflanzen Mitteleuropas. 2. Aufl. Gottingen: Goltze, 1979. 222 s. Ozinga W.A., Schamine´e J.H.J., Bekker R.M., Bonn S., Poschlod P., Tackenberg O., Bakker J., van Groenendael J.M. Predictability of plant species composition from environmental conditions is constrained by dispersal limitation // Oikos. 2005. Vol. 108. N 3. P.555­561. Zobel M. The relative role of species pools in determining plant species richness: an alternative explanation of species coexistence? // TREE. 1997. Vol.12. 7. P. 266­269. 93 . . « », . , . lonelion@mail.ru . , , , . , , , , , . , , ( , ), (, ). . , , . , .. (1986), .. (1979). , , , , . : (Pinus sylvestris L) (Picea abies L.), (Juniperus communis L.). 10­15 . , : , .. - (94 , 1998). -10, 0,05 . . : . , . , . , . , . , . , . , . , . 229 . , , . : , (), . ­ 200 . , . - , , , . 150 . ´ , . , . . , . . . 95 . , (, 2006). , 60 . , . - . . . , , . , , . . , , : , , , . ­ . . 60­80 , 90­110 . , . 120 . , .. , , . 96 - , - . . , . . , , . .. . -: , 1998. .. : . .: . . . 1979. 231 . .. . .: , 1986. 136 . .. ( ). // « : , , »: II - . 20­21 2006 . , 2006. . 25­29. DACTYLORHIZA MACULATA (L.) SOO . ., . ., . . , . , . nata_vas@mail.ru . Orchidaceae Juss. (, 1963), 97 , , - ( ., 1991). 18 15 ( ..., 2003), Dactylorhiza. . Dactylorhiza maculata , , , (, 1963). D. maculata . . 2003­2004 . ­1 2005 . D. maculata - ­ , -1 ­ . 100 2, 1 2. (, , ). : , ( , , ). -1 ( ). : , , . D. maculata . (1998). : , , . . : (p), (j), (im), (v), (g). . Excell 2000 ( ). D. maculata (­1) ­ (, , 1982). 98 D. maculata . , , ( , , , ), , 118 128 (/2). , (73­82%), « », 19 27%. ( , , ) D. maculata (21­51 /2). (41:59) 2003 . (61:39) 2004 . , , (35­90 ./2). ( ), 4,5 . -1 ­ D. maculat - (56­59 /2). , (84:16). . ( 90%). D. maculata . , , , , . ( ., 1997) (Gymnadenia onopsea, Dactylorhiza Fuchsii, Dactylorhiza incarnata, Dactylorhiza maculata) , . Dactylorhiza maculata, Listera ovata, Epipactis helloborine, , 99 . ( ., 1990; , 2001), , , : , , . (, , 1983). . . (2001), D. maculata . . , . . . . . (2001) D. maculata -, . , D. maculat . , - 2003­ 2004 . . . (2001), D. maculata , . , . , , .. Dactylorhiza maculata - , . , , . . .. (Orchidaceae) // . 1998. . 83. 1. . 85­93. .. // . . 2001. . 86. 6. . 101­13. 100 .., . . ­ Platanlhera bifolia (L.) Rich. // . ., 1983. C. 16­18. . ., . ., . ., . . . , 1991. 224 . .., .., .., .., .., .. // . . . . 1997. .102. . 4. . 35­43. . , 2003. 400 . . ., . . // . 2001. 6. . 442­446. . ., . . . ., 1982. 178 . .. Orchidaceae Juss. // . 4. .-., 1963. 96 . - . . , , . , . kaneev_89@mail.ru 52­54° . . 42­47° . ., ­ 43,2 . 2. . - . , . 150 330 . . ­12 °, +20 °. 500 ... 600 . , , . . -, . , (, 2004). (.). 101 102 - - () . ­ . ( . ). , , , . : ( ­ Zannichellia palustris s. l., Melica picta, Urtica kioviensis, Rumex marschallianus, Rosa acicularis, R. balsamica, R. corymbifera, R. caesia, Potentilla reptans, Alchemilla cymatophylla, A. sarmatica, Cirsium polonicum, Centaurea substituta) (Equisetum ramosissimum, Triglochin maritimum, Agropyron desertorum, Festuca regeliana, Puccinellia dolicholepis, P. gigantea, P. tenuissima,Crypsis schoenoides, Allium scorodoprasum, Iris halophila, Iris pineticola, Ulmus minor, Atriplex intracontinentalis, Salicornia europaea, Suaeda prostrata, Minuartia tenuifolia, Eremogone rigida, Ranunculus illyricus, Adonis wolgensis, Fumaria schleicheri, Hesperis tristis, Astragalus pallescens, Thymelaea passerina, Seseli peucedanoides, Glaux maritima, Centaurium erythraea, Vincetoxicum scandens, Ajuga chia s. l., Phlomis pungens, Scutellaria altissima, Linaria odora, Scrophularia umbrosa, Orobanche caesia, Orobanche coerulescens, Plantago cornuti, Galium octonarium, Dipsacus strigosus, Senecio grandidentatus, S. tataricus, Tanacetum achilleifolium, Tripolium vulgare, Scorzonera parviflora, Taraxacum bessarabicum, T. serotinum). - () . ­ . ( . ). , ( ­ Scirpus radicans, Swida sanguinea, Astragalus rupifragus, Galeobdolon luteum, Scabiosa isetensis). - . (, 2006). - () . , . . . , , , ( ­ Calamagrostis purpurea s. l., Festuca wolgensis, Stipa borysthenica, Carex stenophylla, Eleocharis mamillata, Gagea granulosa, Allium lineare, Iris pumila, Minuartia setacea, Silene multiflora, Thalictrum lucidum, Alyssum tortuosum, Alchemilla breviloba, A. exilis, . hebescens). (-) () . , . . . , , , ( ­ Huperzia selago, Carex bohemica, Veratrum 103 nigrum, Allium obliquum, Krascheninnikovia ceratoides, Anemone altaica, Glaucium corniculatum, Draba sibirica, Astragalus asper, A. sulcatus, Hedysarum grandiflorum, Bupleurum falcatum, Orobanche elatior). (-) () . . - , , ­ ( ­ Diplazium sibiricum, Phegopteris connectilis, Ophioglossum vulgatum, Carex globularis, C. panacea, C. paniculata, C. vaginata, Eleocharis ovata, Epipogium aphyllum, Berula erecta, Alnus incana, Rumex ucranicus, Alchemilla decalvans, A. litvinovii, Oxalis acetosella, Viola selkirkii, Bupleurum aureum, Androsace filiformis). .. ( ). : , 2004. 184 . .. ( , ) // . .... - . . .: , 2006. 39 . ( -) . . - , . -, . stephen@smtp.ru , (,1969). 7 : , ( ), , , , -, . , . , . . . 104 «» 1960- . (, 1963). . 2002 2006 . . 410 , . , , . , . 11 . 50 , 12 , 14 24 . , . 261 22 . 15 (Abies sibirica, Acer platanoides, Alnus glutinosa, Alnus incana, Betula pendula, Betula pubescens, Fraxinus excelsior, Larix sibirica, Picea abies, Pinus sylvestris, Populus tremula, Quercus robur, Tilia cordata, Ulmus glabra, Ulmus laevis). I , , , , . , , . : (), (), (, ). , , , , , , . 105 ( ). 18 (Corylus avellana, Daphne mezereum, Frangula alnus, Lonicera xylosteum, Padus avium, Ribes alpinum, Ribes nigrum, Ribes spicatum, Rosa majalis, Rubus idaeus, Salix aurita, Salix caprea, Salix fragilis, Salix myrsinifolia, Salix phylicifolia, Sambucus rasemosa, Sorbus aucuparia, Viburnum opulus) 13 (Amelanchier spicata, Caragana arborescens, Grossularia reclinata, Grossularia uva-crispa, Lonicera tatarica, Rhamnus cathartica, Rosa glabrifolia, Rosa rugosa, Sorbaria sorbifolia, Spiraea chamaedrifolia, Spiraea salicifolia, Swida alba, Swida sericea). , , - . 215 ( 201 ­ , 14 ­ ). : , , , , . 1­2 , (, , 2003), , : 1. , I ( ..., 1975). 32 . 2. ­ . (, , ) 4 : 1) , 2) , 3) - , 4) . , 106 , . , - . . , , , , . , - , . , 4 : 1) -, 2) , , 3) , 4) . , , . , , . , , . , , ( ). , , . , , . , ­ - . , , 107 , . , , . , -, , . , , , , . , , : , . . . // . , 9. . 2. . . 1963. . 27­41. . . // . . -. 15. . . 1969. . 54­62. . . II, . 1. .: , 1975. 589 . . ., . . // . , . . 2003. . 108. . 2. . 32­40. QUERCUS ROBUR TILIA CORDATA . . , . , . n_vesna@mail.ru . XIX 108 , , (, 1973). Quercus robur Tilia cordata , . , , , , , . Quercus robur Tilia cordata, . : 1) ; 2) : 3) . , . , , . , , . 60 , 197 , 56 . , : . , . . . Quercus robur Tilia cordata 50­60- . , . , . ( 0,3). . Carex macroura, Lathyrus vernus, Polygonatum odoratum, Equisetum arvense, Aegopodium podagraria, Pteridium aquilinum . . , 109 , , , . Rosaceae, ­ Fabaceae. , . (2003). , , ­ , . - . (, 1997). : «­64%» ­ «­55%» ­ «­53%». , «» III . : 15 , 0,7­0,8, Rosaceae, Fabaceae, Asteraceae Ranunculaceae. , «» , . 45 . , . . 70 , 29 . Rosaceae. . 37,7%. ­ «­60%» 49 . . . -. 110 . 66 , 22 . Rosaceae. 26,2%. ­ «­91%» Quercus robur , . ­ 27,1%. , : Veronica serpyllifolia, Veronica chamaedrys, Vicia sepium, Thalictrum minus, Solidago virgaurea, Rubus saxatilis, Convallaria majalis, Maianthemum bifolium, Lathyrus vernus . 40 . . -. . 59 , 31 . 37,8%. ­ «­63%» Tilia cordata , 2- . 49 , . , . 65 . 30 . 35,4%. ­ «­63%» Tilia cordata , 2- . 45 . . 4%. 111 . . . 33 , 17 . 22%. ­ «­64%» . 40,9%. ­ 32,4%. ­ 29,6%. , 3- . : Veronica chamaedrys, Vicia sepium, Dactylis glomerata, Fragaria vesca, Viburnum opulus, Rubus saxatilis, Maianthemum bifolium, Pulmonaria dacica, Carex macroura, Agrimonia pilosa, Sorbus aucuparia, Viola hirta, Padus avium, Prunella vulgaris, Lathyrus vernus, Malus baccata. , . 1. «» 2. , . 3. , , «» . .. . . 1973. 287 . .. // . 1997. 2. . 43­49. / . .., .., .. . , 2000. 492 . .., .., .. . , 2004. 196 . 112 « » . . . .. , . , . natvyl@yandex.ru () « » - , , . 74% , ­ , , . 1% , . . (28% ) ­ , , ( ., 2003). 55 , ( ., 2003), 6 , Botryhium lunaria (L.) Swartz Cystopteris fragilis (L.) Bernh. , . (2002) . B. matricariifolium A. Braun ex Koch B. multifidum (S. G. Gmel.) Rupr., . Botryhium lunaria (L.) Swartz , , , (, 1934; , 1974). , , , , (, 1934; , 1974; , 1978). ­ , . , (, 1974; Ellenberg, 1974; Landolt, 1977). B. lunaria ( , 1997). : . . (, 2002; ., 2003). . . , 20°. 113 -, () - 10% 90%. Calamagrostis epigeios (L.) Roth., Antennaria dioica (L.) Gaertn, Hieracium umbellatum L., H. pilosella L., Poa angustifolia L. 31 , . Antennaria dioica (L.) Gaertn. . , .. (2002) 100 , . Cystopteris fragilis (L.) Bernh. , , (, 1934; , 1974; , 1999). .. (1974) , , . C. fragilis . , (Ellenberg, 1974; Landolt, 1977; , , 1997). , , , (, , ), , , , , (, 1974; , 1978; ., 1995; , 1999). (, , 1967). . : . (, 2002). 2006 . . C. fragilis , , . ­ . 0,5, - 50%. Stellaria nemorum L., Hepatica nobilis Mill., Asarum europaeum L., Oxalis acetosella L.. 26 3 . 2 .. 114 . ­ - . 0,2 0,5. - 50%. Chelidonium majus L., Anthriscus sylvestris (L.) Hoffm., Agrostis tenuis Sibth., Stellaria nemorum L.. . . 58 24 . 6,6 .. .., .. // . . .: - . -, 1967. . 1. . 65­127. .., .., .. // « ». , 2003. . 31­55. .. 3. Polypodiophyta ­ // (. . .. ). .: , . ., 1974. . 1. . 7 ­205. .., .., .. // « ». , 2003. . 93­105. .. (Aspleniaceae) // (. . .. ). . . . . . ( . .. , .. ). .: , 1978. .4. . 222­242. .., .., .., .. . 2 . .: , 1995. 560 . .., .. . : , 1997. 208 . : . , 1997. 283 . .. « » ( ). , 2002. 93 . .. . .: - . -, 1974. 244 . .. (Ophioglossaceae) // (. . .. ). . . . . . ( . .. , .. ). .: , 1978. . 4. . 171­175. .. (Filicales) // (. . .. ). .: - , 1934. . 1. . 51­143. 115 .. . : - . , 1999. 108 . Ellenberg H. Zeigerwerte der Gefäpflanzen Mitteleuropas // Scripta geobotanica, 1974. Vol. 9. 97 S. Landolt E. Ökologische Zeigerwerte zur Schweizer Flora // Veröff. Geobot. Inst. Eidgenoss. Techn. Hoschsch. Zürich, 1977. H. 64. 208 S. . . . .. , . , . convallaria@mail.ru , , - -, . . 2000­2005 . 200 , , , - , . 1590 , 0,07% ( ., 2003). : . , ( ­ 293 ), . , , ( ., 2000). , . - . , - , , , , 116 . , - () . . , : (-, ), . - , . (88,6%). , . (9,4%) , ­ . (2,0%) , . . (- ) . , , - , .. « » (, 1958). «» ( ) Pinus sylvestris f. uliginosa ­ Eriophorum vaginatum ­ Sphagnum magellanicum, Pinus sylvestris f. uliginosa ­ Oxycoccus palustris+Eriophorum vaginatum ­ Sphagnum magellanicum . S. angustifolium. Eriophorum vaginatum ­ Sphagnum angustifolium Oxycoccus palustris ­ Sphagnum angustifolium . , , . . ( ), , Pinus sylvestris-Eriophorum vaginatumSphagnum magellanicum+S. angustifolium, Pinus sylvestris f. uliginosa ­ Ledum palustre ­ Sphagnum angustifolium, Pinus sylvestris (f. uliginosa f. litwinowii) ­ Eriophorum vaginatum ­ Sphagnum angustifolium, Eriophorum vaginatum ­ Sphagnum angustifolium f. litwinowii 0,1. , , « » ( ). Betula pubescens ­ Eriophorum 117 vaginatum ­ Sphagnum magellanicum+S. angustifolium Betula pubescens ­ Carex rostrata ­ Sphagnum angustifolium . . - . , - , . , , : Huperzia selago, Lycopodium clavatum, L. annotinum, Ledum palustre, Oxycoccus palustris, Vaccinium myrtillus, Molinia caerulea, Carex globularis, Eriophorum vaginatum, Scheuchzeria palustris, Sparganium minimum, Nymphaea candida, Viola palustris, V. uliginosa (, ., 2001). Alnus incana. Sphagnum magellanicum, S. balticum, S. warnstorfii, S. russowii, S. fimbriatum, S. girgensohnii, S. capillifolium (, 1999; , ). - . , ­ . 10­20 , , . , ­ «», «» (, ). . , . , . . ( ), . ( ), . ( ). , , , . : Betula pubescensEriophorum vaginatum+ Menyanthes trifoliata-Sphagnum angustifolium+S. balticum, Carex rostrata-Sphagnum angustifolium, Eriophorum polystachion+Carex rostrata-Sphagnum angustifolium, Eriophorum polystachion-Sphagnum magellanicum+S. angustifolium, Eriophorum vaginatum+E. polystachionSphagnum magellanicum+ S. angustifolium, Rhynchospora alba+Carex rostrataSphagnum angustifolium, Rhynchospora alba-Carex rostrata-Sphagnum magellanicum+S.fallax, Eriophorum vaginatum-Sphagnum magellanicum+S. 118 angustifolium, Andromeda polyfolia-Sphagnum magellanicum+S. angustifolium ( ). 12 . , , - . Molinia caerulea-Sphagnum angustifolium Molinia caerulea+ Phragmites australisSphagnum angustifolium, . . . Salix lapponum, S. myrtilloides, S. rosmarinifolia, Andromeda polyfolia, Chamaedaphne calyculata, Oxycoccus palustris, Scheuchzeria palustris, Carex atherodes, C. lasiocarpa, C. limosa, Rhynchospora alba, Eriophorum vaginatum, Drosera rotundifolia, D. anglica, D. obovata, Hammarbya paludosa. Eriophorum latifolium E. gracile (, ., 1998). Lycopodium annotinum. (Helodium blandowii, Plagiomnium medium) (Sphagnum magellanicum, S. subsecundum, S. obtusum, S. fimbriatum, S. wulfianum, S. flexuosum, S. girgensohnii), (, 2006; , ). . , . , . . 196 . . (Phragmites australis), (Carex riparia+C. vesicaria), ­ . , 19- 20 (Pinus sylvestris, Calluna vulgaris, Ledum palustre, Vaccinium vitis-idaea, V. uliginosum, V. myrtillus, Oxycoccus palustris, O. microcarpus, Empetrum nigrum, Eriophorum vaginatum, Drosera rotundifolia, (, Scorpidium scorpioides, Tomentypnum nitens, .) (Sphagnum fuscum, S. capillifolium, S. flexuosum, S. teres) (, 1851; , 1949; , 1999). (, ) . Oxycoccus palustris, Eriophorum vaginatum Sphagnum capillifolium, S. teres. , , : Betula humilis, Salix rosmarinifolia, Cladium mariscus, Carex capillaris, C. 119 panicea, C. appropinquata, C. atherodes, C. dioica, C. distans, C. hartmanii, C. lasiocarpa, C. serotina, Scirpus tabernaemontanii, Epipactis palustris, Orchis militaris, Lathyrus palustris, Sagina nodosa, Angelica palustris, Polygala amarella, Euphorbia palustris, Dianthus superbus, Gentiana pneumonanthe, Cirsium canum, . , 32 , , . , . , . , . ( ), . (, ) , (Carex appropinquata ­ ) . -, , - , Cirsium esculentum ­ , . Helodium blandowii. Eriophorum latifolium Carex appropinquata. . , - . , . () , . ( ) 293 , 21% . ­ 60 , (, ., 2001). « , » (224 ), 27% . . , ( 18 13 ). , - . , ­ , 120 , , . .. // . . .., .., .. // . 2003. 4. . 34­38. ., .., .., .., .., .. 2000. . , « ». 124 . .. (Bryophyta) // . . 1999. . 84. 2. . 67­73. .. «» // (. VI , , 15­16 . 2006). , 2006. . 120­125. .. . .: - , 1958. 190 . .. HJ . .,1851. 148 . .. . // . . . . 1949. . 54. . 4. . 101­104. .., .., .. . 3- . , 1998. .., .., .. , // - .-. « XXI ». , 2001. . 44­49. . . , , . , . gavrilov@krc.karelia.ru - , , . 50 . . , 650 . . , (, , , ), 121 12% , (, , 1996) 30%. , ( ) . 15% (, 2004). , , , . . . ­ . , .. , , 110 . . , , 70 . . , , .. . , , . , , . , , «» . , .. 60 200 . , . . , , 122 (, , 1989, , , 2006). (, 2006). , . . , - , -, . , .. , , , . . 15­20 , , , I-II , 100­150 3/. 8­10 . , : , , , . 10­15 , , ., , , , , . 80­100% . , , . , - , : , , , , . , , , , . , (4­6 . ./), 123 , . ( 20­30%). - 20­30 . , , , , , ( 90%). 30 . . , . , . , . , , . . , . , . .., .. // - . , 1996. . 4­6. .. - // : , , , . , 2006. . 73­82. .., .. // . . 9. , 2006. . 119­129. 124 .., .. - // . . 1989. . 70­81. .. . , 2004. 228 . . . . .. , . -, . galaolga@yandex.ru (64°30 .. 29°50 ..) . 1988 . « ». 5 436 . - Natura 2000. , . , 240­250 .. 10­20 . . (Ahti et al., 1968) Pohjanmaa aapa (Ruuhijärvi 1960). .. (1948) 62° 64° .. . , , . - -. , «mixed mires» (Sjörs et al., 1965, Rydin et al., 1999). « » (Heikkilä et al., 1997), 125 (Kolomytsev & Kuznetsov, 1997). .. (1974) . : , , , - . , . 1: 20 000 : , , . . . , . . -. , 85 . , (Eurola & Kaakinen, 1979; Eurola et al., 1994; Laine & Vasander, 2005). Härkösuo (Galanina & Heikkilä, 2007). (mire site types), . 22 . , , (pine bogs). -- . (poor fens) . (intermediate fens) (sedge fens). (rich fens) . , , . 126 ­ (Rydin et al., 1999). ­ : Carex lasiocarpa, C. rostrata, Eriophorum angustifolium, Menyanthes trifoliata Sphagnum fallax. . ­ Pinus sylvestris, , Eriophorum vaginatum Trichophorum cespitosum, ­ Scheuchzeria palustris, Rhynchospora alba Carex limosa. Carex pauciflora C. magellanica. & (1993) Trichophorum cespitosum , .. , - , . , : , , . , .. -, flark fens. . Eriophorum vaginatum Trichophorum cespitosum, Molinia caerulea . Sphagnum compactum S. papillosum. , , , Sphagnum fuscum, Dicranum bergeri Polytrichum strictum. , Carex lasiocarpa C. rostrata, pH 4-5,5 (Rydin et al., 1999). -- . (mud-bottom vegetation) ­. . , , ­ Trichophorum alpinum, Parnassia palustris, Selaginella selaginoides, Juncus stygius, Tofieldia pusilla Warnstorfia sarmentosa, Loeskypnum badium, Scorpidium revolvens, Paludella squarrosa Sphagnum warnstorfii. . Sphagnum subnitens S. subfulvum. , Juncus stygius, Hammarbya paludosa, Dactylorhiza incarnata, Sphagnum aongstroemii S. subfulvum. 127 , , , . , , , , , . . (2005­2006 .). .., .. - . . 1993. 224 . .. . . 1948. 320 . .. - // . . 1974. . 32­36. Ahti, T., Hämet-Ahti, L. & Jalas, J. Vegetation zones and their sections in northwestern Europe. ­ Ann.Bot. Fennici. 1968: 5. P. 169­211. Eurola, S. & Kaakinen, E. Ecological criteria of peatland zonation and the Finnish mire type system. ­ Proceedings of the International Symposium on Classification of Peat and Peatlands: 20­32. Hyytiälä, Finland, 1979. 17­21. IX. 1979. IPS, Helsinki. Eurola, S., Huttunen, A. & Kukko-oja, K. Suokasvillisuusopas. [Guide to mire vegetation]. ­ Oulanka Reports. 1994: 14. P. 1­85. Galanina, O. & Heikkilä, R. Comparison of Finnish and Russian approaches for large scale vegetation mapping ­ case study in Härkösuo mire, eastern Finland. Mires and Peat. 2007. Vol. 2. Article 1:1­16. http://www.mires-and-peat.net/, ISSN 1819­754X. Heikkilä R., Kuznetsov O. & Lindholm T. Comparison of the vegetation and development of three mires in Elimyssalo / Ecosystems, fauna and flora of the FinnishRussian Nature Reserve Friendship. Helsinki. 1997. Finnish Environment 124. P. 63­82. Kolomytsev V. & Kuznetsov O. Mires and paludified forests of the Kostomuksha Nature Reserve / Ecosystems, fauna and flora of the Finnish-Russian Nature Reserve Friendship. Helsinki. 1997. Finnish Environment 124. P. 53­62. Laine, J. & Vasander, H. Suotyypit ja niiden tunnistaminen. [Mire site types and their indentification.] ­ Metsä kirjat, Hämeenlinna. 2005. 110 pp. with multimedia CD. Rydin, H., Sjörs, H. & Löfroth, M. Mires / Acta Phytogeogr. Suec. 1999: 84. P. 91­112. Sjörs, H., Björkbäck, F. & Nordqvist, Y. Northern mires. Acta Phytogeographica Suecica. 1965: 50. P. 180­197. 128 . . . .. , . -, . gannibal46@yandex.ru (), (, 1991), , , . , , , (, 1978). . , . , . , , . (, , 1997) «» : , , , , . , , , , ( ) - . .. (1978), , 3 : , , ..: « ­ ...». .. (1973) , (!). .. (1969) , , 129 . , .. (1970) , .. (1984), . .. (1991) , « , ». , : , , , ., . .. (1980), , « ». .. (1983), , : « , , ...». , , , , . , . , , , (-, 1970). « , », « , » (, ., 2006). , , . , , , . , , . ­ , . , , , . 130 . , , . , ­ . , , . . , . , .. (1970), . -, , . . , , , , . , .. (1964), - . «» .., . .. (1991), , . , « » (, ), ­ , ­ . « », , , . , . , , , , , . 131 , , . , . . , , (), . , , ., , ­ , , ( .. ), , . , (, 2001) , , . ­ --, , . .. . ., 1983. 248 . .. . ., 1973. 384 . .., .., .., .. . ., 2006. 172 . .., .. . ., 1997. 316 . .. ( ...). , 1969. 96 . .. . ., 1978. 384 . .. . ., 1984. 264 . .. . ., 1964. 448 . .. // . , 1970. . 83­85. 132 .. // . . 1980. . 65. 4. . 478­484. .. : // . . . 2001. .62. 4. . 362­366. .. , // . . . 1978. . XXXIX, 3. . 380­393. - .. // (). ., 1970. . 114­133. .. : // . 1991. . 111. .4. . 499­507. ( ) . ., . . - , . -, . biogeo_spb@mail.ru , (, 1990, , 1995). , . ( ), . , . . , , , . , , . , , . -, , , ? , () , ­ . 133 . , ­ , , . , , . , , , , . , . , , , . .. (1995) «- », . (, , 1999), , «», « », - , , , . , . «- » . «» ( ) « » .. ­ , , , «- », , , - . (Malus sylvestris subsp. praecox) (Pyrus communis s.l.), (Quercus robur). ­ , , , , . ( 250 ) 14 : 2 : 1, «». 134 ­ 3- (3­10 ), , , , 100 . ­ 2- ( 20 ). , . 200- . , , . ­ 1- (30 ) 400­500 . , , , . ­ , , ( , 1997). ( ­ 1 7 , ­ 3 8, ­ 5 12), , 5 40 ( ). 6­8 , ­ 12 . , . . , , , , ( 50 ) . , (, , 2004). , ­ 3 . , , , , , . , . 30% , , , , ­ , , ­ . (15 ), 135 : Bromopsis riparia, Iris aphylla, Serratula coronata, Artemisia austriaca, Galium boreale + Fragaria viridis . , , . 6 . , , . : Asparagus officinalis, Draba sibirica, Geranium sanguineum, Stellaria graminea, Stipa pennata Convolvulus arvensis. Galium verum, Bromopsis inermis, Viola hirta. 25­35 , ( ). ­ Elytrigia intermedia, Bromopsis inermis Poa angustifolia, . , , , . , , . , , , , . , , , 10%. ( ) 60- «- » ­ ( ) . , 6% (, , 2002). , , , . , , , . - , , . 136 ( ). ABF. ., 1997. 590 . .., .. ( .. ) // XXI . . . . 1999. . 112­115. .. // . ., 1990. . 97­104. .. // , . . . . 17. ., 1995. . 144­148. .., .. ( , ) // : ( . ., 15- . «»). , 2004. . 200­201. .., .. - - // : . . . 18. , 2002. . 94­224. . . , . , . mebo@ngs.ru , , , , , , . , , ( ..., 2003). . , , , . , . , ( ., 2002). , , . 137 «»: «» «» . ( ., 2003), , , . . , , , - () - () , . . ..., . .. 2000 . «», . 3- . ­ ..., . .. , ..., . .. . ­ . , , , . , , , . 5: 1. . 2. . 3. . . 4. , . 5. «» . , . 138 : « » 01.9.80006331. , . , - ­ 2-, 3- . , , , . , . , 5 , , , ( , .), . , . , , 2- . , , , 2 , , . , (), . , (, , 5 ). . , (, , , ). , , , , ( .., .., 1972). (n10 ­ n100 2) , (, ). , 139 , , , , , . ­ , , . , , . , . 15 50 . . , . , 3 4 . ( , , , ). , , . , , - . , . , (..., 1992). . , . , . , , ( ..., 2003). 140 ; . , , -, . , , , , . . , 1992. 152 . : : , (1999­2002). , 2003. 116 . .., .., // . . IV. ., 1972. . 137­309. . : , , / . . ., 2002. 396 . , . / . . ., 2003. 203 . . . , . , . va@ipdn.ru , ( 50 . 2), - ( ), - ( , , ). - , 141 , ( ), , . - , . : (Stipa zalesskii, Stipa capillata, Stipa korschinskii, Stipa lessingiana), (Helictotrichon schellianum), - (Artemisia austriaca ­ Stipa capillata) - (Artemisia austriaca ­ Festuca pseudoovina) . - ( 60­70 ) . : Stipa pennata, S. zalesskii, S. capillata, Festuca pseudoovina, Koeleria cristata, Poa angustifolia, Helictotrichon schellianum, Phleum phleoides, : Artemisia glauca, A. latifolia, A. sericea, Adonis vernalis, Seseli ledebourii, Pulsatilla flavescens, Galium ruthenicum, Phlomoides tuberosa, Potentilla humifusa, Salvia stepposa, Medicago falcata, Galium rhutenicum. , Spiraea crenata. - , , - : Seseli libanotis, Stellaria graminea, Fragaria viridis, Silene nutans, Astragalus danicus, Dianthus versicolor. - : Poa angustifolia, Phleum phleoides, : Festuca pseudoovina, Stipa pennata. , , Filipendula vulgaris, Phlomoides tuberosa, Artemisia latifolia, Fragaria viridis, Galium boreale, Seseli libanotis. (Spiraea hypericifolia), (Astragalus cornutus). . ( -- ) (1996). 142 ­ Stipa zalesskii, S. pennata, . ( , ), (2004), : Seseli ledebourii, Salvia stepposa, Iris humilis, Thymus marschallianus, Onosma simplicissima, Anemone sylvestris, Pulsatilla flavescens, Valeriana rossica, Galium tinctorum, Hypericum elegans, Seseli ledebourii, Iris humilis, Thymus marschallianus, Echinops ruthenicus, Centaurea sibirica . , , . () 17 , , 7 - «- », « » - , , , - ( ..., 1998). 4% . , , . . . , 12 7 . . 5 ( , ) 8 ( .. ). 143 . 95% . 67 76 , . , . : . : . , 1996. 396 . : , , / . . .. . : - . -, 2004. 496 . - // - . . .: Wetlands International Publication, 1998. .1. . 158­172. - . . - , . -, . Aglebova@rbcmail.ru - , , , , , .. , , - : , .. , . , , , , . -, . : 144 (350 . ­ III . ..); (III ­ . II . ..); (II . .. ­ VIII ..); (VIII ­ VI . ..); (VI ­ . II . ..); - (II . .. ­ V . ..); (V­VII .); (VII­IX .); (IX­XII .); (XII­XIV .) . - ( Mapinfo), - 1:500 000, , 2000 . . ­ (. 1): -, , -, , ­ , -, , , - , : -. - - (42%), - 25% , 13% , 9% - (. . 1). - , , , -, -, , , - . , , , . , - . -, . 2 - , , (39%) (23%). (9%). - . . (10%) , , . 145 146 0% 9% 15% 2% - - - - - 2% 2% 13% 4% 2% 9% 42% - - . 1. - 1000 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 . 2. 147 - . , , - . , , . . , , , , . , , , , , . , - . , , , , , , , . - , , , . , , -, . , , , ( ), , , . . . . , . , . targarien@mail.ru , , ( -52), (50'29 .., 87'39 ..). , , . 148 , , , . (, 2002) . 4 , 54 . . . 1 ­ ( 1600 ). , . (I) ( . , 30 ). ( 1551 1561 ). 2 , ( 0,7 ), «», 1600 , (II ­ ­ 2 ). , , 3 , 1.5 . « », . III (, , ) (13 ), 1985 ­ 2055 2300 . (50'29 .., 87'39 ..), 2080 (IV , 9 ), . 302 , 84 , 51 . Asteraceae, Poaceae, Rosaceae, Fabaceae, Caryophyllaceae, Scrophulariaceae, Ranunculaceae, Cyperaceae, Apiaceae, Lamiaceae, Alliaceae. , .. « » (1960) .. (1979) Cyperaceae, . - - (21%), (19%) (17%) . 23% , (). , , , , .. () ­ : , , . 149 , , , . (2%), () . 1­2% (), , 60­70% . (7­10% ) (20­27%), , . - - , , : , . -, , - . , Allium lineare, A. anisopodium, Peucedanum baicalense, Artemisia gmelinii, Poa attenuata, Festuca brachyphylla, F. ovina, Goniolimon speciosum, Potentilla chrysantha, P. bifur, P. acaulis. , , . --- - . : Caragana pygmaea, Kochia prostrata, Artemisia frigida, Potentilla acaulis, P. soongarica, P. conferta, Carex pediformis. - , -, -- . - , (Linaria vulgaris, Rhinanthus vernalis, Potentilla argentea, Geum aleppicum, Agrostis tenuis (vulgaris), Plantago depressa, Vicia amoena, Lappula consanguinea, Chenopodium glaucum, Axyris sphaerospermae, Descurania Sophia). (45­49 ) . ­ 25­30, ­ 15­20 ( , , ). , 40­ 60%, 85­150%. III IV , . 150 III - (Dryas oxyodonta, Kobresia simpliciscula subsp. sibgolarctica, Festuca rubra), --- (Juniperus sibirica, Empetrum nigrum, Vaccinium vitis-idaea) -- (Bistorta elliptica, Gentiana barbata, Bupleurum multinerve, Pedicularis anthemifolia, Campanula glomerata, Saxifraga sibirica, Carex pediformis) . , IV, (, ). -- (Dryas oxyodonta, Carex pediformis, Agrostis tenuis (vulgaris), Festuca altissima, F. brachyphylla), - (Minuartia verna, Astragalus alpinus, Bistorta elliptica, B. vivipara, Pedicularis anthemifolia, Campanula glomerata, Poa altaica), --- --- , Betula nana, Vaccinium uliginosum, Empetrum nigrum, Salix hastata, Salix krylovii, Carex pediformis. : Alchemilla vulgaris, Potentilla anserina, Polygonum aviculare, Elymus gmelinii, Agrostis tenuis (vulgaris), Plantago major, P. depressa, P. media, Convolvulus arvensis, Achillea asiatica, Taraxacum officinale. IV, III ( IV , , ), , 7­10% ( , , ). , ( III), (1­2% ). . (30­36 ) 2000­2050 .. 20­25, 10­15. 5­15% ( , , , ) 110­150% ( ) , - . 80­100% , ( ). , - . 151 , , . , , . . .., .., ... ( ) // . . 1979. . 64. N 6. . 623­634. .. . , 1960. 450 . .. . ­ -, 1994. 309 . .., .., .., .., .. . // . , 2002. 286 . . , 1987­1997. . 1­14. - ( ) . . . . . , . -, . golovin@comlink.spb.ru , . . 100 , - - 49°30´ 50°20´ . . ­ 1916 , 1700­1800 . . . - 1000­1200 , - 800­900 . . . . , 30°­60°. , , 200­350 . : 800 1200­1300 . . , ( 1600­1700 ) 152 ( 2000 ) [1]. - . , - , . , . , Filifolium sibiricum, Lespedeza juncea, Scutellaria baicalensis, Aconogon angustifolium, Silene jenesseensis, ­ , 10­15 , Eremogona capillaris, Arctogeron gramineum, Pulsatilla tenuiloba. , , , , . . . [2], , . , . 50­60%, ­ 40 . , Bupleurum scorzonerifolium, Stellera chamaejasme, Pulsatilla turczaninovii, Phlojodicarpus sibiricus, Allium tenuissimum, Thymus dahuricus, Orostachis malacophylla . ­ Armeniaca sibirica, Pentaphyloides parvifolia, Spiraea aquilegifolia. - (Festuca litvinovii)- (Koeleria cristata) ­ (Festuca litvinovii) -. , , , . Filifolium sibiricum, Pulsatilla tenuiloba, Eremogona capillaris, Arctogeron gramineum, ­ Silene jenesseensis, Aconogon angustifolium. , - , , ( , , ), . ­ , , , Saxifraga bronchialis Orostachis spinosa. 153 - , ­ Arctogeron gramineum, Eremogona capillaris, Orostachis spinosa Pulsatilla tenuiloba. , . (35­45%) ­ 30. Potentilla leucophylla, P. sericaea, Bupleurum bicaule, Saxifraga bronchialis, Alyssum lenense, , Filifolium sibiricum, Lespedeza juncea, Pulsatilla turczaninovii, Scutellaria baicalensis, Potentilla tanacetifolia, . , Festuca litvinovii, , Pentaphylloides parvifolia. Orostachis spinosa, , Arctogeron gramineum. , , , . ­ 15, , Stellaria sherleria, Eremogona capillaris, Potentilla verticillaris, P. leucophylla, Androsace incana . , , ­ 60%, , . , - - . , , Filifolium sibiricum, Lespedeza juncea, Scutellaria baicalensis Eremogona capillaris, Arctogeron gramineum, Pulsatilla tenuiloba. , Orostachis spinosa . .., .. . : «», 2004. 228 . .. . : - . -, 1993. 396 . 154 ( ) . .*, . .** * , . , . gnn1516@rambler.ru ** . , . -, . Yurkovskaya@hotmail.ru , - , , 59°00'­61°00' .. 48°00'­50°30' .. (.., 1964). - - (, , 1989). .. , , . . .., Corel Draw 12 Arc View 3.2 ( ., 2000). (, , 1972; Küchler, Zonneveld, 1988). , (Aaviksoo et al., 1997; Galanina, Heikkillä, 2007 ). 1:16660. . , (). , . ( , ..). , , -- (. 2). 155 . 1. () 1 2 3 4 5 . 2. -- . 1 (-) ­ ; 2 ­ ; 3 ­ - ; 4 ­ - ; 5 ­ . 156 ( ), , (. 2, 1, 1, 1). , . : 2 ­ , 3 ­ - 4 ­ - . , , , , . , , . , , --, . 3 4 . , . . (. 3, 1). , , , . 20% , . . - , , , . 2 (. 3, 2). - - , 20% (. 3, 2). - ( 35­40%, . 3, 2). (. 3, 3). , . , 157 - (. 4, 1), - ( -, . 4, 1). - , , (. 3, 2). (. 4, 2). , , (. 4, 3). . 3. . 1 ­ - ; 2 ­ , - ( -), ­ ; 3 ­ () ; 4 ­ 158 . 4. . 1 ­ - - ; 1 ­ - ; 2 ­ , - ( -), ­ ; 3 ­ () ; 4 ­ . , . 159 .., .. (.) . ., 1989. 64 . . ., 1964. 112 . .., .. // . ., 1972. . 4. . 137­330. .., .., .. : : . ., 2000. 116 . Aaviksoo K., Kadarik H., Masing V. Aerial views and Close-up Pictures of 30 Estonian Mires // Tallinn: Tallinna Raamatutrukikoda, 1997. 96 p. Galanina O., Heikkillä R. Comparison of Finnish and Russian approaches for largescale vegetation mapping: a case study at Härkösuo Mire, eastern Finland // Mires and Peat. [ ] 2007. Vol.2. P. 1­16 [http//www. mires-and-peat.net]. Küchler, A.W., Zonneveld I.S. (eds.) Vegetation mapping. Dordrecht: Kluwer Academic Publishers, 1988. 635 p. - . . , . , . felix@dvina.ru (, , 2001; , 2004). .. (, 1998). ( ., 2005; ., 2005). , ­ , . , , . . 160 , . . , . . . , - , , , . - , - - . , (3406 2 266 2 ). Landsat 4 (27 1988 .) Landsat 7 (28 2000 . ­ 12 2001 . ­ - ). , Internet (, Global Land Cover Facility ­ http://glcf.umiacs.umd.edu), (UTM/WGS84). i.cluster i.maxlik - GRASS (http://www.grass.itc.it). ( ) . . , ( ., 2005; , 2006). .. . , . . , 161 . : , (, ) , () , , ­ , . , 2000 ( ., 2005). ­ 0,57 2/. ( ., 2005). . 1,2 2/. 9×9 (256,5×256,5 ), , , . , : . . ­ . . - , , . , r.le - GRASS FRAGSTATS ­ , , .. . . Sf, 2 Smf, 2 f, ./2 , fe, /2 H'f, 0,0397 336,8685 12,0198 0,4705 1,3513 0,0103 8,38 97,4802 2,5376 1,6702 162 , . , ­ (.. ) . , , ­ 8 5,5 . ( ). , . , ( 16 ) . , ­ , ( 150 ) . , , , . ( 05-05-97512, 0505-64430). .., .. // , 2001. 3. . 23­30. .., .., .., .. , // . 2005. 2. . 67­75. .. - // ( ). .: , 2004. . 2. . 89­108. .., .., .., .. . , 2005. 224 . .. : , , , // . . . ., 1998. . 161­183. 163 .. - : . . . . , .: , 2006. 26 . .., .., .., .. // , 2005. 3. . 186­192. .., .., .., . // . 2005. 6. . 46­55. .., .., .. - // . 2005. 2. . 83­90. «» . . . .. , . , . jabberwock0@mail.ru «» () . , . , 2020 (, 1976). , (, 2005; , , 2001). (, 1981). , , (). .. (1989). () .. (1938). . 10 11 , () . .. (1995). . 164 -. - 25°. - . 82.. 64%. ­ 1575 ./. () ­ 17. (D) ­ 17 . , () 86. ­ 3075 ./. (Acer platanoides L.), (Tilia cordata Mill.). (Corylus avellana L.) (Euonymus verrucosa Scop.); ­ 21000 ./. (Aegopodium podagraria L.) (Convallaria majalis L.). 34%. . , (2006) ­ (Epipactis helleborine (L.) Crantz) (Salvia glutinosa L.). . . . 9..1+. ­ 2000 ./; ­ 76%. ­ 11; D ­ 13 . , 96. ­ 1500 ./; . (5500 ./), . ­ (Milium effusum L.), ­ . . 41%. - . . 5°. ­ . 73... ­ 1125 ./, ­ 71%. ­ 18; D ­ 21 . , 89. ­ 1050 ./, . ­ 9400 ./, . 28%; . - -. . 10°. . 5..5+. ­ 2900 ./; ­ 66%. ­ 11; D ­ 12 . , 80. ­ 8450 ./; ­ . ­ 30000 ./, , . (Poa nemoralis L.) ; 28%. . 165 - . . ­ 30°. . 5..5. ­ 1425 ./; 62%. ­ 14; D ­ 17 . , 90. , ­ 1100 ./. , ­ 16000 ./. 41%. , (Galium odoratum (L.) Scop.) . . - . , . ­ 25°. ­ - . ­ 73..+. ­ 5000 ./; 56%. ­ 9; D ­ 9 . , 90. ­ 37100 ./; . (Sorbus aucuparia L.). , ­ 46000 ./. , 12%. , . - . , 16°. ­ - . ­ 5..41+. 74%. ­ 2475 ./. ­ 11; D ­ 12 . , 71. ­ 4050 ./; . (36000 ./) , (Lonicera xylosteum L.). ­ , 19%. . - -. . ­ 10°. ­ - . ­ 6..31. ­ 2000 ./; ­ 66%. ­ 10,5; D ­ 12 . , 91. . , ­ 30000 ./. ( 33%) , . . - . . ­ . 166 6..4. (1125 ./). ­ 14; D ­ 17 . , 90. ­ 1100 ./; . , 16000 ./. ( 27%) ­ , . - . . ­ 21°. ­ . 64... (925 ./); ­ 57%. ­ 14,5; D ­ 19 . , 58. ­ 6600 ./; . (Crataegus volgensis Pojark.); ­ 10500 ./. , , . . «» - . . ; , , . . : ( ) ( ). .. // . 1989. 4. . 51­57. .. . - . , 2005. 92 . .., .. : . , 2001. 44 . .. // . ., 1976. .5. . 7­320. 167 : . . . / . . , 2006. 528 . .. - . , 1938. 620 . .. - . , 1981. 102 . .. ( ). ., 1995. 992 . . ., . . . .. , . , . zm.hrumo@gmail.com 2004­2006 . - (« », « 2006­ 2010 .», «»), ( 05­143) «Belarus Wetlands» . . 424,5 . , 17,8% . [3] 239,4 . (56,4%) (- ), 67,1 . (15,8%) ­ (-- ) 118,0 . (27,8%) ­ (- ). - . , - - -- . - .. [4] ( 1:600 000) , 4 , 2 : I. 168 1. - (Sphagnum fuscum, Chamaedaphne calyculata, Calluna vulgaris) (Sphagnum cuspidatum, S. balticum, S. majus, S. rubellum, Eriophorum vaginatum, Scheuchzeria palustris, Rhynchospora alba, Carex limosa) , . 2. --- (Sphagnum angustifolium, Sphagnum fuscum, Chamaedaphne calyculata, Calluna vulgaris, Vaccinium uliginosum, Eriophorum vaginatum, Pinus sylvestris f. Litwinowii) , . II. 3. -- (Sphagnum magellanicum, Chamaedaphne calyculata, Pinus sylvestris f. Litwinowii) (Sphagnum balticum, S. majus, S. rubellum, Eriophorum vaginatum, Scheuchzeria palustris) , ; 4. (Pinus sylvestris f. uliginosa) - (Sphagnum magellanicum, S. angustifolium, Ledum palustre, Eriophorum vaginatum) . , : , , , . . 3 -, 400 : 1) Scheuchzerio­Caricetea nigrae (Nordh. 36) Tx. 37. ( ); 2) Oxycocco­Sphagnetea Br.­Bl. et Tx. 43. ( , , , ); 3) Vaccinietea Uliginosi Tx. 55. ( ). 8 , , , , . , , , . ( , , , , , ) , 169 . , , . 3,4% ­ , , ; 11,0% . (56,3%) . 29,3% [2]. . , . (IV­V ). ­ 110848,3 (1,4% ), ­ 11790,2 . 3 (0,96% ). . , 39,9 . (9,4% ), ­ 10703 (75,6% ), .. ­ 4281 . ( ) 560 (13,3% ). 14, 8 . (3,5%), ­ 1394 , .. ­ 613 . . : - , ; . . , 107,99 . (25,4% ) 33,1% . 12,1 . (2,9% ); ­ 12,0 . (2,8%); ­ 170 73,5 . (17,3%); ­ 10,3 . (2,4%), ­ 73,4 (0,02%). 10,8 . (2,6%) , . - 2 [1]. . () . . 3 , ( EEC Habitate Directive). 392,9 . (92,6% ). , . , , «», «», « »; «», « » «». (). «». 2006 . (. . ). ­ . 4 [1]: 1. ­ - . 2. - ­ -, , ; 171 3. ­ , , . 4. ­ , , , , , , .., .. . .: . , 2005. 285 . .. : , . : i i, 1996. 135 . .., .., .. , , . : , 1979. 248 . .. // - . .. / . .. . , 1992. . 4. 255 . (- ) . . , . , . dubrovsky@ib.komisc.ru - ­ , « ». , , , . , , . , , . 172 2006 . .. , , --. , - (292 ..) ( ­, 1014 ..). 10 . , . 110 . , . ­ -. - ­ (, 1998). 400 2 ­ - ( ..., 2001). - (, 1984). - 300­560 . , , Betula pubescens. 5 , 3 : , . , - , . (, 1940) 430­500 .. 360 520 .. -. ­ ­ , , . . , 360­380 .. 16­18 . 540­560, 173 12 , , 6­8 . , 400­500 .., . 47 , - 21 , 16 25 . , Vaccinium myrtillus (0.61), Dryopteris expansa (0.52), Phegopteris connectilis (0.31), Athyrium distentifolium (0.29) . ( -- 640­650 ) : Betula tortuosa, Larix sibirica, Abies sibirica, Pinus sibirica, Picea obovata. - (540­650 ..) Betula tortuosa. , Larix sibirica, . 6 , : , - . , : -- ­ - ­ - . - 630­650 .. - , - . - , . , Larix sibirica. 38 . - 174 18 , , 12 22 . Vaccinium myrtillus ( 0.41), Avenella flexuosa (0.22) Empetrum hermaphroditum (0.21). , . Betula tortuosa , , , 7 . (640 ..) , --. , , : --, - -. 620­ 640 , - . -- ( 530­540 .. 640­650 ..). , , 51 . - 20 . 400 2 14 24 . - Vaccinium myrtillus ( 0.79), Vaccinium uliginosum (0.38), Empetrum hermaphroditum (0.37). - ( -0,09 -0,03). - . - ­ Abies sibirica. ( -0,333), .. , 175 , (51 38), Betula tortuosa. (460 ..) (580 ) (600 ). , Betula tortuosa. - , . - . , . .. . . ., 1998. 93 . .. . ., 1984. 288 . .. - (. .-. ., . II). ., 1940. 415 . DROSERA. . . , . , . 2004­2006 ( . ) ( . ). (Drosera rotundifolia) (Drosera anglica). Drosera. , ; 176 Drosera, ; . Drosera, . D. anglica D. rotundifolia, . : « » ( ). D. anglica, , . , , 102 210 . 22 80 . D. anglica, 5,8±0,8 , 5,0±0,2 . (11,1±0,5 ; 18,3±0,3 ; t=16,5) (17,5±0,1; 48,3±1,5; t=9). , . (=0,29 ; =0,58 ). (r=0,8) D. anglica, . (r=0,5) ( ). , , , , , . D. anglica . , , 2 , (t=9; t=5,3). D. rotundifolia, , : , . 10 2 748 . , 12 90 . 2 2 274 . D. rotundifolia, , 2 , , 177 (t=11,2). D. rotundifolia 1,6 (t=5,8) 1,5­1,8 (t=12,3). , D. rotundifolia 16. 5. , (t=9,2). (r=0,6) D. rotundifolia, . , , (r=0,7) (r=0,6). , . D. rotundifolia 1,3 , 6 , . 2 , D. rotundifolia, (t=7,2; t=5,5). Drosera, . D. rotundifolia , , . 9 1002. D. rotundifolia , . 1,5 1002 (t=11,2). D.rotundifolia, . . (4,9±0,1 ; 6,1±0,1 ). 4,3 , . D. rotundifolia, 3­5 ( 20 ) D. rotundifolia, . , - (, 2003). D. rotundifolia, , 178 . . , , : , . D. rotundifolia, , 2­4 , , . , D. rotundifolia, 6 , . , , 30, . . D. rotundifolia, . D. rotundifolia , , . D. rotundifolia 1,2­1,6 , . 3­9 , . , , . 5 , . 15 , . 2 . D. rotundifolia, . Sphagnum . , , . 5. , , 3 . Sphagnum . , , , 16 6 39. 179 , , 2 Drosera anglica 5 Drosera rotundifolia. , , . Drosera rotundifolia, , 2,5 , . . , , (, , 2003). D. rotundifolia, , , . .., .. Drosera rotundifolia L., D. anglika Huds., D. obovata Mert. et Koch (Droseraceae) Pinguicula vulgaris L. (Lentibulariaceae): [ ] / .. , .. . . . .: http://herba.msu.ru/shipunov/belomor/2003/flora/fl_nstp.htm . . (Drosera rotundifolia): [ ] / . . . . . .: http://herba.msu.ru/shipunov/belomor/2003/flora/fl_nstp.htm . . , . , ­ , , , . , , , . , . . ­ . 180 95% , 5% . , . , , , (, , 2004). . . ( ). () (, , , 2001). , . 2001­2005 . . , , ( ) . . : , - ; ; ; ; , . 2001 , 10 × 10 . . . , , ( ). 1× 1 , . - , . 2003 , , 30 , 181 . 2003 2005 . , -, . 2005 - , (n=30). . . , , 2000 . , - . . 2001 . , . , , , 60 . 5­6 . . 80%. , 6 25% . , , ­ 38%, ­ 20%. 5 ­ 75%, ­ 85% . . 10 , , , (Vaccinium vitis-idaea L) (Arctostaphylos uva-ursi L). 8­10 , - (Chamaenerion angustifolium), (Luzula pilosa L.), (Agrostis album), (Vaccinium vitis-idaea L). , . . , . , ( ). 60­50% , : - (hamaenerion angustifolium), (Luzula pilosa L.), (Agrostis album) (Cardamine impatiens). . , .. . 56% , (Pinus sylvestris L.) 182 2­8 . , , (Pinus sylvestris L.) . 0,85 . . 90% . 4­5 . ­ . (Betula), (Salix), (Populus tremula) (Sorbus aucuparia) . 83% , (Betula), . , . . (Salix) (Pinus sylvestris L.). : (Picea abies L.), (Betula), (Sorbus aucuparia) (Populus tremula). 3,5 22,5 . . (Pinus sylvestris L.) 50%, (Picea abies L.) ­ 30%. : (Betula) ­ 22%, (Salix), (Sorbus aucuparia) (Pinus sylvestris L.) . . 79%, ­ 7%. 7%. 3%, , . . ­ . - . . , , , 2%. , , 9 . 19% 2003 21% 2005 . . (Daldinia concentrica) (56% 2003 ). 2 20%. (Piptoporus betulinus) 32% 2003 65% 2005 . 183 , . , . - , ­ . . .., .. . . . II. (31 ­ 0,3 2004 .). 2004. . 57­59. .., .., .. . .: , 2001. 75 . . . , . , . svezhu@anrb.ru , , (Johnsen, Sochting, 1973, Laundon, 1973, , 2002). 1999 , , , . , , , SO² . , H (.1; 2). 184 1. . Physcia dubia Physcia stellaris Scoliciosporum chlorococum Parmelia sulcata Xanthoria parietina Physconia perisidiosa Phaeophyscia nigricans Xanthoria fallax Lecanora conizaeoides Physcia tenella Caloplaca species Candelariella vitellina Phaeophyscia orbicularis Caloplaca pyracella Physconia detersa Cladonia coniocraea 1 5 1 1 V . . . . . . . . . . . . . . . IV V . . . . . . II . II . . . . . 2 9 4 3 12 8 2 V V IV IV . . . . III II . . . . . . 4 5 8 II V II I V . . . I II . . . . . . 5 8 8 3 V IV III II IV . . . III II II . . . . . 6 7 10 V V III . . V I . I . . I I . . . 7 11 16 IV II I II II . V . II II . . . + . . 8 12 20 4 V III III I I + II V + III + I I I + . 9 12 20 IV III III II + . . . . II . + + + II II 2. , . / 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Physcia stellaris Physcia dubia Scoliciosporum chloroccocum Physconia peresidiosa Xanthoria parietina Phaeophyscia nigricans Xantoria fallax (X. substellaris) L 7 8 6 7 7 8 7 T 5 ­ 5 4 5 ­ 5 K 6 6 3 6 6 6 5 F 3 ­ 3 5 3 ­ 3 R 6 7 3 6 7 8 7 N 5 7 5 4 6 7 5 To 4 ­ 8 4 7 ­ 5 Sn W R L G L R AK R L RG L GR L RG L . L ­ , T ­ , K ­ , F ­ , R ­ , N ­ , To ­ , Sn ­ , W ­ . , , (Rabe, 1982). , (, , , 185 , , .). . (, II I ) . . : , . . , , (Malhotra, Hocking, 1976). . , , (Barkman,1958). , 3 4, , , , . , . , , . , . , . . . . MEGATAB , . ( ). , 186 . , , , 10­ 15%, 20° 50­70%. . 1%, 20- 20%, . , , . , . , . , , , 10­15%, 20° 50­70%. 1%, 20- 20%. , « » , . , . .. . .: , 2002. 336 . Barkman J.J. Phytosociology and ecology of cryptogamic epiphytes, including taxonomic survey and description of their vegetation units in Europe. Assen, Van Gorcum, 1958. 628 p. 187 Johnsen I., Sochting U. Influence of air pollution on the epiphytic lichens vegetation and bark properties of deciduous trees in the Copenhagen area // Oikos. 1973. Vol. 24. P. 344­351. Laundon J.R Urban lichen studies / Air pollution and lichens (Ed. B.W. Ferry, M.S. Baddeley, D.L. Hawksworth). University of Toronto Press, Toronto, Ontario, Canada: 1973. P. 109­123. Malhotra S.S., Hocking D. Biochemical and cytological effects of sulphur dioxide on plant metabolism, New Phytol., 1976. P. 227­237. Rabe R. Der Nachweis von Luftverunreinigungen und ihrer Wirkungen durch Bioindikatoren, Forum Stadte-Hygiene, 1982. P. 15­21. - . ., . ., . ., . , . -, . asiya-z@yandex.ru (. , FSC ­ ..., 2005). ( ...1993), , () , . , , (, , , 2002). - . , , (, , 1994). , , , (, , 1999). , , , . , , 188 . ; , , , , , . , , , - : , , ( ) ( ). I. (n*104­105 ) . , : 1) ( - ); 2) , ; 3) ; 4) , ; 5) ; 6) . II. (n*103­105 ) (n*10 ). , . , . ( ) , - . III. (n ­ n*10 ). . , - ( 189 ). : 1) (), (). 2) ; 3) , , . 4) , . , . , , , . : . (, ). . ( ) (, ). . , . ­ . ­ ( . 2005). , , , , - , . , (, , , 2002). « » . , (), . , 190 . , .. . , , . , . , . , (, , 1999). , , , , . , . , , . , , , ­ . , , , , , . DCA DCCA . k . - ­ , , , . , , : . ­ . . . 191 ., ., ., . . . ., 2005. 184 . .., .. // - : . . . / . ., 1994. . 25­35. .., .. - ( ). 1999. . ., 1993. 13 . .., .., .. . M., 2002. 16 c. . 2005. 31 c. . . , . , . zaiceva.olesya@mail.ru , : .. ., (1968), .. (1969), .. (1969), .. , (1982). , , ­ . , , . (, , 2002; , , 2005), , . . . . 192 , , . , . : ­ ; ­ ; ­ , . , 5 . . 20- 80- . (1926­1935), 1935 1955 . , 1955 1975 ­ . , , 80% . , . . (1:15000) 2005 . , . . ( ..., 1991). 2005­2006 . 1 10 . 2040 (50) . % . , 193 , . , , , , . . : () ( ). Betula pubescens Ehrh1., Pinus sylvestris L. 5%; Andromeda polyfolia L., Chamaedaphne calyculata (L.) Moench., Ledum palustre L., Oxycoccus palustris Pers.; Carex rostrata Stokes ( 5%), Eriophorum vaginatum L. ( 10­30%). Sphagnum magellanicum2 Brid Sphagnum angustifolium (Russ.) C. Jens. 95%. Carex rostrata (10­30%), Eriophorum polystachion L. (5­15%), Oxycoccus palustris (20­30%); Sphagnum cuspidatum Ehrh.ex Hoffm. ( 95%), Sphagnum fallax (Klinggr.) Klinggr. (95%), Sphagnum riparium Aongstr. (25­95%), Sphagnum Russowii Warnst. (10%). , , , . Eriophorum vaginatum ( 30­70%), Sphagnum fallax ( 90%). ­ - . . Oxycoccus palustris ( 20%), Carex rostrata (25­50%), Eriophorum vaginatum (20%). Sphagnum fallax (95%), Sphagnum riparium (95%), Sphagnum magellanicum Sphagnum angustifolium ( 50%. -, . , . , , , 1 2 (, 1995) (-, , 1968) 194 . , , . , , Carex rostrata, Eriophorum vaginatum 40%. Sphagnum fallax 50%. Polytrichum strictum3 Brid., Polytrichum communis (Hedw) 20%. , . 30 . . ­ , , , , . , . , . ­ - . . , , . ­ . . . ­ , : , ; , ; (, , 2002). 3 (, , 1998) 195 .., .. // ., 1998. . 7 . 1. 390 . .. : . . ... . . . ., 1969. 18 . .., .. ( ) // . ., 2005. . 90. 12. . 1847­1857. . ., 1991. 128 . .. // . ., 1969. . 54. 7. . 1002­1014. .., .. // . . . ., 2002. 6. . 86­95. - .., .. . ., 1968. 111 . .. ( ) // . ., 1982. . 67. 8. . 112­ 117. .., .., .., .. // ., 1968. . 26­59. .. ( ). ., 1995. 990 . OXYCOCCO-SPHAGNETEA BR.-BL. & TX. 43 - ( ) . . . .. , . -, . lida@LZ15370.spb.edu . - , . . (, 1937; , 1937 .). , ( ., 1973; -. ..., 1978; , , 1986 .), 196 . Scheuchzerio--Caricetea fuscae R. Tx. 1937 (Matveeva, 1994). . Oxycocco-Sphagnetea Br.-Bl. & Tx. 43 c . (1985-- 2001 .) - (. ), ( . . ) (. -, , . ) . (, , 1979; , 1998). , , 2006 ., «» «» . . () ( , 1947). 60 , , , ­ . , 55 , . 3 3 , 2 . ( ., 2005). . Ledo--Sphagnetum fusci Du Rietz 21. : Empetrum subholarcticum, Rubus chamaemorus, Oxycoccus microcarpus, Betula nana, Ledum palustre, Vaccinium vitis-ideae, Sphagnum fuscum. - , ( ). -- 0,5--1,2 . 3- . - 18­25 . 7­30%, Betula nana, Ledum palustre subsp. decumbens, Vaccinium uliginosum subsp.microphyllum, Salix glauca S. phyllicifolia. 197 , 5­12 (15) 5­40%, Empetrum subholarcticum, Rubus chamaemorus, Andromeda polifolia, Vaccinium vitis-ideae subsp. minus. , Calamagrostis holmii Pinguicula villosa. , , Larix sibirica. Sphagnum fuscum S. warnstorffii. S. balticum S. capillifolium. Polytrichum strictum, , Aulacomnium palustre, Pleurozium schreberi, Dicranum majus. Cetraria islandica, Cladonia arbuscula C. rangiferina. 12­15(18) , 20­30 , . . Betulo nanae--Dicranetum elongati ass. nov. prov. (): Betula nana, Eriophorum vaginatum, Ledum palustre subsp. decumbens, Salix pulchra, Dicranum elongatum, Racomitrium lanuginosum, Ochrolechia frigida, Pertusaria dactylina, P. panurga. . - . , . 6­9 0,5­0,7 (0,80­1,2 .) , Eriophorum angustifolium Carex aquatilis subsp. stans. , . Betulo nanae --Dicranetum elongati. (Betula nana) (Ledum palustre subsp. decumbens, Vaccinium uliginosum subsp. microphyllum, V. vitis-ideae subsp. minus, Andromeda polifolia), 6­12 20­60%, (Carex ensifolia subsp. arctisibirica Eriophorum vaginatum), . Ledo -- Sphagnetum fusci. , Polytrichum strictum Dicranum elongatum Sphenolobus minutus 3­6 , . Ochrolechia frigida, Pertusaria dactylina P. panurga, . Cetraria Cladonia. 198 . Calamagrostio holmii--Dicranetum elongati ass. nov. prov. : Calamagrostis holmii, Poa arctica, Senecio atropurpureus, Dicranum elongatum, Tetraplodon mnioides, Cladonia macroceras. ( ), (. -, . ) - , - , , , . -- 0,3--1 , 2--8 , . 12--18 , Calamagrostis holmii Poa arctica. Luzula nivalis Salix polaris. Carex aquatilis subsp. stans Eriophrum angustifolium. , , . 4­6 , Polytrichum strictum Dicranum elongatum. , 15­20 . Cetraria cucullata, Dactylina arctica, Ochrolechia frigida . 3- Ledo--Sphagnetum fusci Du Rietz 21 Betulo nanae--Dicranetum elongati ass. nov. prov. Sphagnetalia magellanici (Pawlowski 28) Kästner & Flössner 33 . Oxycocco-Sphagnetea Br.-Bl. & Tx. 43, , . . Calamagrostio holmii--Dicranetum elongati ass. nov. prov. . , . . . , . Polytrichum strictum Dicranum elongatum, Sphenolobus minutus. , 199 . . , , . . . . // . . -. 1937. . 63. . 181­207. -. , . ., 1978. 192 . . ., ., .-. . 3- . // . 2005. 7. . 3­38. . . // . . -. 1937. . 63. . 5­45. . .-., 1947. 152 . . . . 1998. ., 220 . . ., . ., . ., . . // . . 1973. . 2. . 7­49. . , . . // . 1986. ., . 5­67. . ., . . // . ., 1979. . 166­200. Matveeva N. V. Floristic classification and ecology of tundra vegetation of the Taymyr Peninsula, northern Siberia // J. Veg. Sci. 1994. Vol. 5. 6. P. 813­828. . . , . , . nvp@ipae.uran.ru ­ . , 200 . ; , , , ­ . , , . , , . 52 , 10 . (Rubus idaeus, Sorbus aucuparia) . 8 (Cerasus fruticosa, Chamaecytisus ruthenicus, Cotoneaster melanocarpus, Genista tinctoria, Rosa majalis, Rosa glabrifolia, Spiraea crenata, Spiraea hypericifolia) ­ . - , . , , . , ( ), , . , , , - - , . , , , Rosa glabrifolia, Rosa majalis, ­ , . 201 - , 7 ( ). 10,4%, I ­ 12.7%, VII ­ 86.1%. , ( 17.9 80%, ), 23.2­75.6%. , 33.7­65.1%. : 71.7% II , (56.3 57.3) II IV ; - , ­ , , - . - ; ­ 95% (I ) 50%, ­ (67 ), ­ (52.2 ­ V ). - : I III - ­ Fragaria viridis, Galium boreale, Artemisia sericea, Calamogrostis epigeios, Aconogonon alpinum, IV V Festuca valesiaca Phleum phleoides, Helictotrichon desertorum; VI Stipa pennata Stipa dasyphylla, ­ . , .. (1963) .. (1960) , - ; 202 . Spiraea crenata. 88.5% 71% . Spiraea crenata , . , - Spiraea crenata Cotoneaster melanocarpus ( ­ Chamaecytisus ruthenicus, Rosa majalis), ­ 15%, ­ 70%. , , . Spiraea crenata Chamaecytisus ruthenicus, ­ 30%, ­ 60%. - ­ Genista tinctoria, ­ 25%, ­ 90%. Cerasus fruticosa. - Cerasus fruticosa ( ­ Chamaecytisus ruthenicus, Rosa majalis, Spiraea crenata), ­ 20%, ­ 30­40%. Spiraea hypericifolia, ­ 30%, ­ 70%, . , - Cerasus fruticosa, ­ 15%, ­ 40%. ­ - Chamaecytisus ruthenicus, ­ 30%, ­ 50%, . , - Spiraea crenata, ­ 20%, ­ 50%, . 203 Oxytropis ponomarjrvii Knjasev ­ (, 2001), . : Cerasus fruticosa, Rosa glabrifolia, Spiraea crenata. ­ Rosa glabrifolia, . Rosa glabrifolia ­ 32.7%, 6% . ­ Rosa glabrifolia -, ­ 50%. ­ 67.3%, 26% . Cerasus fruticosa : Cerasus fruticosa - , ­ 50­60%; Cerasus fruticosa , ­ 60­80%; Cerasus fruticosa , ­ 50%. Spiraea crenata 7 : Spiraea crenata , Spiraea crenata , Spiraea crenata , Spiraea crenata , Spiraea crenata , Spiraea crenata . , 40 90%. ­ Cerasus fruticosa, Spiraea crenata ( ­ cop.2). , , . 05-04-48424- 5551.2006. .. Oxytropis (Fabaceae) . II. Oxytropis ambigua // . . 2001. . 86. 1. . 126­134. .. . : , 1960. 450 . .. - // . . 1963. . 48. 10. . 1527­1533. 204 .. , . , ., . lizaivanischeva@rambler.ru () , . ­ . ­ . , () , : ; , . . , , , ( , 2001). - , , - - . - , ( , 1993). (13 100 2) ­ . . ( , 1000 ) , . ( ) . « », , 205 . ( 112 75 ) ( ). . , . : , , , - . (.). 1 , , , . , , . , , . . ­ 2 1 1 4 4 ­ 3 1 1 ­ () , 2 1,2 1,75 0,13 13,55 186,3 ­ 96,5 8,3 630 ,% 2,3 6,3 ­ 3,8 14,7 - , , . . . , 206 . , . , . . . , (1988), 7 . 68 . . , , , , ­ Lathyrus maritimus, Acetosella graminifolia, Festuca sabulosa, Juncus balticus. , , , , . , , . - , ­ Pyrethrum corymbosum. 42 , 33- (, 2005). , . ( ) 14,2% ( 15.03.2007 .). ( , , ) 9,02%. ( ) 2,32% . , 17.06.2007 , 9,4%, 4,22%. 15­17%, ­ 25­30% (-, 2003). , , . 207 , , ( ) . , ; . , . , . , 1993. 256 . .. // : . , 2005. .3. . 298­318. ( « »). // . 2001. http: // www. ruseconet. narod. ru / wgenne ­ rus. htm. - .. ( ) // . .... . . . ., 2003. 24 . . . , . , . lilium2@yandex.ru ­ . .. (1974), , ­ . .. .. 208 (1999). , . ­ , , ­ , , -, , , - : - , - , , - : , , . .. (1999) « », .. (1979) « »; ( ) ( ) . . . (1997) , , , : , , ­ , . ( ., 2000) , - , . , , - . . ­ ( ). : , 209 , , , , , , , . - . ( ., 2000). (. 1:100000) . 200 . - . . 5 (, , , , -). ­ . , , , . , . 22 , 10, . . . - , . ( ., 1995) . , .. 210 - ( ). .. . . , - . , ARC/INFO 8.3, 2 : . 1 , 4 ( , , -, - ). , , . 05-04-48424- -5551.2006.4 .., .., .., .. : 1:1500000. . , 1995. .., .., .. // . 2000. 6. . 411­418. .., .. // . . 1999. . 84. 12. . 1­7. .. // 1997. 1999. . 28­47. . , // 1996. ., 1997. . 31­38. .. // 1974. ., 1974. . 3­11. .. . , 1979. 189. 211 . . « », , . -, . zelgor@mail.ru , . ­ . - (). , . (, 2003). ­ . , (Sus scrofa L.). . , , . ­ . - . « » ( ). 63 , 11 1 2. ­ Deschampsia cespitosa (L.) P., Filipendula ulmaria (L.) Maxim, Heracleum sibiricum L., Carex leporina L. . . . : 1) ; 2) 2­3- ; 3) . 212 . ­ 20­30%, . , ­ 20, 8 14 . ­ 10 1 2. (Sedum acre L, Potentilla argentea L.), - (Potentilla heptaphylla L.), (Artemisia vulgaris L.), (Polygonum amphibium L.), (Artemisia absintium L.) (Plantago media L., Pimpinella saxifraga L., Calamagrostis arundinacea (L.) Roth.) . : . : , , . ­ , , . , , , , (, , , 1999). , , Sedum acre, Potentilla heptaphylla, Artemisia vulgaris , , (, 2004). ­ Linaria vulgaris Mill., Festuca pratensis Huds., Leucanthemum vulgar Lam. , . , . , ­ Rumex acetosa L., Deschampsia caespitosa, Heracleum sibiricum. (Artemisia absintium, Linaria vulgaris, Leucanthemum vulgare) . , . 213 2­3 40­60%. .: , 11­16 , 24. ­ 12 1 2. 2006 2005 . , , ­ 0,33 0,54. , Agrostis tenuis Sibth., Artemisia absinthium, Dianthus deltoides L., Erysimum cheiranthoides L., Hypericum perforatum L., Lysimachia nummularia L., Potentilla intermedia L., Prunella vulgaris L., Tanacetum vulgare L., Viola canina L. , , Erysimum cheiranthoides. 2­3- ­ Glechoma hederacea L., Lysimachia nummularia. , . . , , . ­ 80­100%. 9 , ­ 18. ­ Deschampsia cespitosa, Filipendula ulmaria, Heracleum sibiricum, Carex leporina. , , . , 5 ­ -, , , . , , ­ 2­3 . . 214 , . , ( ), ( ) : , , . , ­ . , , , . .., .., .. // - : . , 1999. .131­143. .. - / - . . ., 2004. 256­270. .. - // . 2003. . 13. 1­2. . 93­98. . . - . .. , . -, . Ignateva_olga@list.ru 215 (, 1984). , . , . , , , ( , 1999; , 1999). (Pinus sylvestris) . : 1. ; 2. ; 3. . () 1.4, 1.1 1.1 , , . - Calluna vulgaris, Cladina sp., Cladonia sp., Empetrum nigrum, ­ Sphagnum sp., Ledum palustre, Vaccinium uliginosum, Rubus chamaemorus, Betula nana. 1,3 6 ., , . 616, 630 692 . 1, 2 3, , ­ ­ 430, 443 538, . 1,3 ., ­ (, 2002). . , . 4 ., ­ 50 . 211, 66 157 1, 2 3, . , (, 2002) . . : 4- , . 216 , , 32 ., . , . , , , . , . ­ , . ; 2. , . , . . , . , , . : .., ., ., ., ., ., ., ., ., . . . .., .., .. . , . , 1974, 1­256 . .. // . .... ... , 2001. 35 . .. . ., 1984. 247 . : (. . -. .). , 1999. 217 . .: , 2002. 240 . / . .. , .. . .: , 1999. 549 . .. . : - . . . -, 2002. 380 . VALERIANA OFFICINALIS L. . . , . -, . nellybiol@list.ru ­ Valeriana officinalis L. , , , , . 1992­2005 . . 25 , , . -. , , 0,252, . , . . (1950), . . (1975). : (I) (, 1995), () (, 1975). (, 1990). .. (1985) «ECOSCALE». , V. officinalis ­ . ; V. officinalis ­ . V. officinalis 218 ; ­ . . , V. officinalis, , ( 33% 60%). V. officinalis V. officinalis. , , . . , , 72,2% ­ , 27,7% ­ , 5,5% , 94,5% ­ . V. officinalis . . . V. officinalis . V. officinalis . V. officinalis 3 , ­ 4, ­ 4, ­ 6, ­ 8. 57­204 , 51­163, 37­126, 38­142, 18­222. , . . , , . , , . , , . , , , . , , , . V. officinalis , , . 219 . Valeriana officinalis (I) 540.9­2077.8 7.1­ 805.6 45.0­381.8 50.0­428.0 29.0­1800.0 () 0.083­0.210 0.151­0.883 0.145­0.400 0.090­ 0.269 0.080­0.333 0,25 2 3.00­18.70 0.50­2.70 0.60­0.80 5.70­20.40 0.39­9.50 0.41­2.80 0.20­2.10 3.70­11.50 0.08­5.70 0.04­3.20 0.03­1.15 1.15­8.90 0.03­1.87 0.02­2.80 ­ 0.05­4.20 0.01­14.20 0.01­6.30 0.01­ 2.00 0.04­7.30 : ­ , ­ , ­ , ­ . , V. officinalis 66,7% ( 147,4­2077,8), : 7,1%­96,6%. , . ­ , , . , . V. officinalis (0,38), (0,41) (0,55). , , (58%), (42%) ­ , . ­ . . ( . . ). .. . -, 1995. 224 . . . : . . . ., 1990. 352 . . . // . 1950. .1. . 465­483. 220 . . // . . 1975. 2. . 7­34. .. - . ., 1983. 197 . . , . , . palang38@mail.ru 90- - () 200 . . ( ) ( ) , . , . I (GTZ) (UN CCD), (MSDSP), ­ 20 . , , . 100 , 2800 54 . 12 . . , , 221 . , . (Salix schugnanica Goze., S. uranica Nas., S. apusii Franh.), (Populus pamirica Kom.), (Hyppophae rhamnoides L.), ­ (Lonicera pamirica Addenda.), (Ribes nigum L., R. Janczevskii Pojazk., R. meyeri Maxim.), (Rosa huntica Chorshan.), (Clematis longecaudata Lebeb.), ( ) . . . (1950), . . (1968, 1969), . . . . (1975), . . (1977), . (1991), . (1993), . (1997, 1998) . , , , , , . , . . 36 ­ 1 8 . . 3- . , ­ ­ . 20 , : -, , . 70% (, , , , , ) 30% . , . . , . 222 (), , , (VO), , , . , , , , . 2006 . , , - , , , , , , , . (++), , , 1 , (), , , . ( , , , .). , . . ( ), ( ) . 2- . 223 , , , . , 30% , 70% , 80% . (, , , , , ) . : 1,2 2,10 ( 1,6 ), 18 30 . . 10­15%. . ­ , . ­ ­ , , . , - . .., .. // , «», 1975. . 15­84. .. ­ // . . . , 1950. 3. . 32­35. . // . 1997. 8. . 65. . // . 1998. 2. . 74. . ­ // , 1991. . 12­87. .. - // . .... . . . , 1977. 18 . .. // . .... . . . , 1993. 21 . .. . -.: , 1968. . 3. . 31­43. .. . -.: , 1969. . 4. . 96­115. 224 . . . .. , . , . biogeonk@mail.ru . . (Olson et all, 2001). . « » 1:8 000 000. : -I ­ -II ­ ­ , , : , (t.>10°) . « » ( ., 2004) - - , . -, . . . 38 . 2,6­2,8°, 3,7 ( ) 2,1 ( . ). - -, : ­ (, ) (); ­ . 225 . 1800ºC , 2300ºC - . , . , - (600­630 ) , - (660­690 ). . , ( , ) ( 557 ). . . - t°. 2,5­2,8 2,2­2,5 3,1­3,4 S(t) S., / 2000­2100 640­670 1900­2000 620­650 2150­2250 660­690 28 . , 580­600 - 800­820 - . , «», , . , . -, .. (1979). -, «» - ( « ...», 1999). (, 2000). , , - , , , 226 . - - - . , . - - . . - - 620­740 . - 580­680. 700­820 600­620 . - 650­750 . () , 2006 . « » «», « ». - , 54 , 20 . ( 1:1 000 000). , , - . , , , -. . , - . . - . - , . . , . . 227 . . ó . - . . - , , . , ­ . (40­43), . , « ». .. : , , . -, 2000. 164 . « » / . . .. . ., 1999. 64 . .., ., . // , . . 3: , . ., 2004. . 388­392. .. // . ., 1979. . IV. . 10­27. Olson D.M., Dinerstein E., Wikramanayake E., Burgess N. et all. Terrestrial ecoregions of the world: a new map of life on Earth // BioScience. 2001. Vol. 51. N 11. P. 933­938. . . , . , . mebo@ngs.ru , , 228 . . . , . , , . , . : 1) ; 2) , ; 3) - ( .., 1960), . , . . ­ 3,7, 271 . . , , , ­ , . +4 460 . : - - ( .., 1960). , , , - . , ­ , , . : ( 40 100 . 229 .) . , ­ - . 271 , 50 . 125 , 186 . , . -, , 15% 26%. . , , Brassicaceae, Scrophulariaceae, Apiaceae, Polygonaceae. Asteraceae Cyperaceae , Poaceae Rosaceae . () 10 , - (17%), - (16%), (14%) (13%). - (12%), , , (9%). , , (, Dactylis glomerata). 7 , (41%), , .. (37%). . . ( Salix pentandra, S. ledebouriana). , , ( ­ 35 100 2). (11 ) - - . Deschampsia caespitosa. : Elymus exselsus, Festuca palustris, Phragmites australis, Sanguisorba officinalis, Matteuccia struthiopteris. , , , - . ( ), 230 ( 2­3 , 1 -). «» , , . , . , , ­ , , - (-), - (-). , . - 30oo 60 -- : Koeleria cristata, Artemisia gmelinii, Carum buriaticum, Potentilla bifurca. ( 30 ), , - ( 23 100 2) (30%). - 15oo 25 - , Lonicera altaica. Spirea flexuosa, Spirea hypericifolia, Cotoneaster melanocarpus. 40 , 50%. : Elymus sibirica, Poa sibirica, Trisetum sibiricum, Calamagrostis epigeios. ­ Vicia cracca, Thalictrum minus. , - . , ( 30 ) . , 30% . , ( 30­40 ) ­ 2­3 . ­ 1 50%. - . , 4 3. 231 / , , -, (12,5% 22% ). , , : Rhinanthus vernalis, Sonchus arvensis, Taraxacum officinale. , Chenopodium glaucum, Chenopodium hybridum, Chenopodium strictum, : Chenopodium album, Alyssum obovatum. , , , . , ( 1 400 ), . .. . , 1960. 450 . / . .., .., .. . , 2003. 634 . 14 . , 1988­1997. « » ( ) . . , . , . ekarmazina@yandex.ru ( ) « » 1992 . - . 1664 2. - , - . ( , 1980). , 1327 2 (80%): 60% ( ­ 32%, ­ 28%) 232 40% (, ). 180 2 (11%). ( ..., 1993). -. - . . . . . (Anthoxanthum odoratum, Potentilla erecta), Pteridium aquilinum, . , , . - (Calla palustris, Comarum palustre, Menyanthes trifoliata .) ( ..., 2004). , 2003­2006 . , . ( ..), , . . . -- ( ) « ». (.. 30%). Polytrichum commune, P. juniperinum (.. 5%). Climacium dendroides, Hylocomium splendens, Pleurozium schreberi, Sphagnum girgensohnii, S. wulfianum, S. centrale, S. russowii, S. squarrosum, Dicranum polysetum, Aulacomnium palustre, ­ Sphagnum girgensohnii. Sphagnum magellanicum, Dicranum majus. - alliergon cordifolium, Sciurohypnum oedipodium, S. starkei, Dicranum scoparium, Plagiothecium laetum, P. denticulatum, Chiloscyphus sp.. , . . . 233 --, ( ) «- » -, - , « » - --, . . , . . . . , (.. 5% 20%). Rhytidiadelphus triquetrus, Pleurozium schreberi, Climacium dendroides, Hylocomium splendens, Cirriphyllum piliferum, Sciurohypnum oedipodium S. starkei, Sphagnum squarrosum, S. centrale, S. wulfianum, Aulacomnium palustre, Rhodobryum roseum, Plagiomnium cuspidatum, Plagiothecium denticulatum, Brachythecium erythrorrhizon, . salebrosum, Marchantia polymorpha. Pleurozium schreberi, Dicranum scoparium, D. montanum, D. polysetum, Ptilidium pulcherrimum, Plagiothecium laetum, Polytrichum juniperinum, Lophocolea heterophylla, Stereodon pallescens, Ptilium crista-castrensis, Sanionia uncinata, Ceratodon purpureus, Pohlia nutans, Plagiochila porelloides, Tetraphis pellucida, Sciurohypnum reflexum, Amblystegium serpens, Blepharostoma trichophyllum, ephalozia sp., Calypogeia sp., Lepidozia reptans. - , . - «- ». 50% . Sphagnum girgensohnii, , , Pleurozium schreberi, alliergon cordifolium. , ­ . « » - . . . (.. 50%). 234 Sphagnum magellanicum S. warnstorfii, S. centrale, Polytrichum juniperinum, Pleurozium schreberi, Climacium dendroides, Aulacomnium palustre, Helodium blandowii, Tomentypnum nitens. . , , . , (Betula pendula Roth., B. pubescens Ehrh., Betula spp.) (Populus tremula) ­ 28 . , . . . , , , . , Betula spp. Dicranum scoparium, Plagiothecium laetum Ptilidium pulcherrimum. , , , 2 (rthotrichum speciosum, Dicranum scoparium, Pleurozium schreberi, Sciurohypnum reflexum, Sanionia uncinata, Ptilidium pulcherrimum .). Dicranum fuscescens, Plagiothecium curvifolium, Ptilidium ciliare Lepidozia reptans. « » 54 11 , 65 . 9 10 . 34 21 . : Brachytheciaceae ­ 8 , Sphagnaceae ­ 7 , Dicranaceae Pylaisiaceae ­ 5 , Mniaceae ­ 4 , Plagiotheciaceae, Amblystegiaceae Hylocomiaceae ­ 3 . 2 (Polytrichaceae, Thuidiaceae, Orthotrichaceae), ­ 1 . : Brachytheciaceae Pylaisiaceae ­ 4 , Amblystegiaceae, Mniaceae Hylocomiaceae ­ 3 , Thuidiaceae ­ 2 . 15 1 . : Sphagnum ­ 7 , Dicranum ­ 5 , Brachythecium, Sciurohypnum Plagiothecium ­ 3 . , 235 , Brachytheciaceae, Dicranaceae Mniaceae, . , « » 195 (165 30 ). , 33% . .., .. . Sphagnaceae ­ Hedwigiaceae. ., 2003. . 1. 608 . .., .. . Fontinaceae ­ Amblystegiaceae. ., 2004. . . 2. 609­944. , ( . .. .). : . . . -, 1993. 210 . . .: , 1980. 429 . « » / .. .; . .. . .: . . , 2004. 62 . [ ; . 4]. . .*, . .**, . .*** - . .. , . -, . * Paul@PK15777.spb.edu, **vvgor@skylink.spb.ru, ***nata@AS7542.spb.edu , , (, , 1983). (, , , 2005). , . ( 45 55 ) ( 220, 260, 320 400 ). 236 , . ( 1.3 4 ) 15% , ­ 60­90%. , ( 1.3 1.3 0.1 4 ) ( 1.3 ) ( 30% ). . . , . 4 . ­1 (, , , 2005). 5 . 45 , 1- , ­ ( 1.3 22 ) ­ . 5 0.040 0.200 / 0.098 /. 37%. , 55 , , . ( 19 ) ( 41 ) 0.056 0.256 0.120 0.156 / 5 . ( 50 ) 0.062 0.488 / 5 0.242 . 56%. 220 ( 19 ) 5 0.050 0.220 / ( 0.114), ( 125 ) ­ 0.040 0.560 / ( 0.244), ( 187 ) ­ 0.102 0.940 / ( 0.380). 48%. 260 ( 41 , ­ 79 237 ) 0.030­0.300 / ( 0.094 0.138 ). ( 174 ) 0.040 0.840 0.232 / 5 . 63%. 320 , , ( 37 ) ( 102 ). 0.030 0.200 0.095 /. ( 196 ) 0.194 0.048­0.640 / 5 . 68%. 400 ( 20 ) 0.040 0.360 / 0.128 / 5 . ( 73 ) 0.040 0.844 0.196 /. ( 152 ) 0.066­0.700 / ( 0.234 ). 72%. 5 : «» < «» < « ». , , ~1.5 , , ~2.5 , . . . : , , . . , (, , 1973; , 1983). 238 . , , . . , 45­220 260­400 ( t=3.39 <0.05) 41 51% . (t=2.73, <0.05) 45­55 37­45% ( 42%), 220­400 ­ 40­74% ( 55%). , , , . , . , , (Steijlen, Zackrisson, 1987; Drobyshev, 2001). , . : 1) 0.030 0.940 / ( 0.094 0.380 /). 2) 2 37% ( 45 ) 72% ( 400 ). 3) 5 ­ : : ­ ­ 2.5 : 1.5 : 1 ­ . 239 .., .. // . .: , 1983. . 65­78. .., .. // . .: , 1973. . 242­246. .., .., .. , Picea obovata Ledeb. Betula pubescens Ehrh. // . ., 2005. 256­272 . .. // . 1983. 3. . 71­79. Drobyshev I.V. Effect of natural disturbances on the abundance of Norway spruce (Picea abies (L.) Karst.) regeneration in nemoral forests of the southern boreal zone // For. Ecol. Manage. 2001. Vol. 140. P. 151­161. Engelmark O. Early post-fire tree regeneration in a Picea-Vaccinium forest in northern Sweden // J. Veg. Sci. 1993. Vol. 4. P. 791­794. Steijlen I., Zackrisson O. Long-term regeneration dynamics and successional trends in northern Swedish coniferous forest stand // Can. J. Bot. 1987. Vol. 65. P. 839­848. . . .. , . , . Yulia 1975@list.ru . 25 . . , ( ., 2001). ­ . , , 240 ( , 2004). - , . , . . , , 200 , . , 58­60%, , 56% . 60%, , 38% ( ..., 1977). ­ , ( , 2004). , , , . : · Picea (abies (I.) Karst x P. obovata Ledeb) ­ Juniperus communis L. ­ Vaccinium myrtillus L. + Equisetum sylvaticum L. ­ Polytrichum mmune Hedw.+ Sphagnum girgensohnii Russ. · Picea (abies (I.) Karst x P. obovata Ledeb) ­ Rosa acicularis L. ­ Vaccinium myrtillus L. + Vaccinium vitis ­ idaea L. ­ Hylocomiym splendes (Hedw.) Schimp. in B.S.G. + Sphagnum girgensohnii Russ. · Picea (abies (I.) Karst x P. obovata Ledeb) ­ Juniperus communis L.+ Sorbus aucuparia L. ­ Vaccinium myrtillus L. ­ Sphagnum girgensohnii Russ. + Pleurozium schreberi (Brid. Mitt. + Polytrichum mmune Hedw · Picea (abies (I.) Karst x P. obovata Ledeb) ­ Sorbus aucuparia L. ­ Vaccinium myrtillus L. ­ Sphagnum girgensohnii Russ. + Hylocomiym splendes (Hedw.) Schimp. in B.S.G. · Picea (abies (I.) Karst x P. obovata Ledeb) ­ Rosa acicularis L. ­ Vaccinium myrtillus L. ­ Sphagnum girgensohnii Russ. + Hylocomiym splendes (Hedw.) Schimp. in B.S.G. 241 · Picea (abies (I.) Karst x P. obovata Ledeb) ­ Rosa acicularis L. ­ Vaccinium myrtillus L.+ Maianthemum bifolium (L.) F. W. Schmidt ­ Rhytidiadelphus triquetrrus Warnst. + Dicranum scoparium Hedw. · Picea (abies (I.) Karst x P. obovata Ledeb) ­ Sorbus aucuparia L. ­ Vaccinium myrtillus L. + Oxalis acetosella L. ­ Pleurozium schreberi (Brid.) Mitt.+ Hylocomiym splendes (Hedw.) Schimp. in B.S.G.+ Rhytidiadelphus triquetrrus (Hedw.)Warnst. : ­ -, -, ­ - ­ . 73 . ­ 49 , 41 ­ ( 36 , 23 ), 16 , ­ 8 . 1. , , Ericaceae Juss., Poaceae Barnhart, Rosaceae Juss. . , , Empetraceae S. F. Gray, Oxalidaceae R. Br., Primulaceae Vent. - . ­ , 60% (Vaccinium myrtillus L., Vaccinium vitis-idae L., Linnaea borealis L., Equisetum sylvaticum L., Trientalis europaea L., Maianthemum bifolium (L.) F.W.Schmidt, Oxalis acetosella L, Solidago virgaurea L, Avenella flexuosa (L.) Drej, Lathyrus vernus (L.) Bernh.), ­ , 60% (Pyrola rotundifolia L., Orthilia secunda (L.) House, Melampyrum sylvaticum L., Milium effusum L., Melica nutans L., Luzula pilosa (L.), Lathyrus vernus L, L. silvestris L., Viola epipsila Ledeb., Chamaenerion latifolium L., Lycopodium annotium L., Calamagrostis arundinacea (L.) Roth, Agrostis tenuis Sibth., Parus quadrifolia L., Acjnitum xcelsum Reichb. ­ ., .). , ( ). ­ , , . ­ ­ , . . , , , ( ­ ), (, , ..). 242 , ­ . , , , , , . , , , . : / . . .: , 2004. ISBN 5-02-033067-1 (.) . 2. / . . . . . 2004. 575.: .- ISBN 5-02-033066-3 ( .). .., .., .., .. . .: , 2001. 269 . / . . .. . .: , 1971. 284 . . . . , . , . kipriyanova@ad-sbras.nsc.ru , . 2006 . . . 9 . , 8 . , . 531 , 11300 2, 90 , 0,17 . ; ­ , ­ . 50% , 4% , 5% ( ) (..., 1962). 243 ; : . , . . ( .) : , ( 2 ), (1,9 ) , , . (10­20 2) Scirpus lacustris. . ­ -. ( . ) : ( 15 ), . - . , . , . 5%. ( .) . , , ­ 4­6 , ­ 1­1,5 . , . 5 40%-. , ­ Nymphaeion albae, -, , . . ( ) . 1 , ­ 0,6 . , , . , , , . ( ) ­ 5%. , . , . . . . 244 80%- . , , . , , , - ­ , . , ­ . 5%- . . , (1 ­ . ., 2 ­ . ., 3 ­ . ., 4 ­ . , 5 ­ ., 6 ­ .). 245 , - . . ­ , , (. 4, 5, 6). ., , (. 4, 5, 6 3, ( 1, 2). . .6, ., , 1962. 978 . ( ) . ., . . , . , . kipriyanova@ad-sbras.nsc.ru ­ - , ­ . - 2005 . 80 (, , , ). (, 1978) - ( ), - ( ). , (, 1978). (.) ­ 10800 2, ­ 6,81 3/. . () ­ 6440 2, 246 ­ 7,4 3/ ( ..., 1977). , . ( 200­450, 450­2055 /3) (, 1986). - 18 . 2 ­ Lemnetea, 6 ­ Potametea, 10 ­ PhragmitoMagnocaricetea. 15 , . ­ 16. - . Lemnetea Tx. 1955. Lemno-Utricularietalia Pass. 1978. Utricularion vulgaris Pass. 1964. . Lemno-Utricularietum vulgaris Soo (1928) 1938. . Ceratophylletum demersi (Soo 1928) Eggler 1933. Potametea Klika in Klika et Novak 1941. Potametalia W. Koch 1926. Potamion lucentis (W. Koch 1926) Oberd. 1957. . Potametum lucentis Hueck 1931. . Potametum pectinati Carstensen 1955. . Potametum perfoliati (W. Koch 1926) Pass. 1965. . Potametum pusilli Hejny 1978. Batrachium trichophyllum. Nymphaeion albae Oberd. 1957. . Myriophyllo ­ Nupharetum W. Koch 1926. . Nymphaeetum candidae Miljan 1958. Phragmito-Magnocaricetea Klika in Klika et Novak 1941. Phragmitetalia W. Koch 1926 em. Pignatti 1953. Phragmition communis W. Koch 1926. . Butometum umbellati (Konczak 1968) Philippi 1973. . Phragmitetum communis (Gams 1927) Schmale 1939. . Scirpetum lacustris Schmale 1939. . Typhetum angustifoliae Pignatti 1953. Oenanthetalia aquaticae Heiny in Kop. et Hejny 1965. Oenanthion aquaticae Hejny1948 ex Neuhausl 1959. . Eleocharitetum palustris Shennikov 1919. . Sagittario-Sparganietum emersi Tx. 1953. c. typicum Tx. 1953 c. sagittarietosum Grigorjev et Solm. 1987 . Sparganietum erecti Roll 1938. Magnocaricetalia Pignatti 1953. Magnocaricion elatae W. Koch 1926. . Caricetum gracilis Almquist 1929. . Phalaridetum arundinaceae Libb. 1931 .. ( 5 ), , 595 /3. ­ 60%, 8 . . Scirpetum lacustris Myriophyllo-Nupharetum. ­ . 247 -, ­ 12 2. . 8­10 , , 720 /3. . , . 40%-, 70%. 9 . , , . Oenanthetalia aquatica: . . 15 , , 1137 /3. , - ­ . , . ­ 5%, 7 . , . , , . . , , . , . 20 , ­ 820 /3. ­ 1%, 4 . . . (6­ 252) . .. . (6­7 ), , 531 /. , 70%, 90% , ­ 4 . : , 248 . 8 4 . , (60 ), (758 /). 30%-, 7 . Oenanthetalia aquatica. . ( 12 ), (50 ), (985 /). 20%-. , . . . , , 2 . , . . , . (1368 /3). , . , , . , 1%-, ­ 6 . . , (.Myriophyllo-Nupharetum), . . , , -, , . Oenanthetalia aquaticae, , . , -, 249 . , , , , -, . , . , Potametum pectinati ­ . - .. , . Batrachium trichophyllum . Potametum pusilli. . Lemnetea, . ., , . .. // . : , 1986. . 57­63. .. // . . : , , 1978. . 5­25. . .: , 1977. 220 . .. . .: , 1978. 308 . - ( , ) . . . . . , . , . katy9@mail.ru , , . . ( -) 250 () 30 - . 230 300 . ­ . 2003­2005 . 3 , 1940- . . ( ) 10 . , , , , . , . , . . 2004 16 610 ­ 68 11 . , . 2005 , 1010 . . 87 , 18 ­ , 9 ­ , 1 ­ , 56 ­ 3 ­ . (- ), . - 28 , 11 ­ , 5 ­ , 12 ­ . 6 , , . 21 , ­ , ­ . . , . . 37 . 251 , , . . . ­ 72 , (, , ) . . . . . . , . . ­ . . . . .. , . , . kovalyovy@mail.ru () . 252 (=280­320 ) (Huttunen, Laakso, 1998). - (Teramura, Sullivan, 1994; Fiscus, Booker, 1995; Fritzemeier, Kindl, 1981). , (Teramura, Sullivan, 1994; Fiscus, Booker, 1995). , (Fritzemeier, Kindl, 1981). 100 . ( ) , (Tobin, Silverthorne, 1985; Jordan, James, Strid, Anthony, 1994; Fuglevand, Jackson J.A., Jenkins G.I., 1996). . 14- , -400 -400 ( ­ 16/8 ) 20±2°. - (++) 1 = 120 /2 (10 .); 2 = 240 /2 (20 .); = 360 /2 (30 .). - -81. - -1000. , . , , .., .. 1986 . -26. 70%- . 253 .., .. 3­ 5- . ( ) , , / , -, . , ­ ­ (Stafford, 1991). , , ( ) , (Jordan, James, Strid, Anthony, 1994). , 120 /2 (% ) 109% ; 240 360 /2 125% 59% . , , , , (, ). , (3­4 24­48 ) . (Teramura, Sullivan, 1994; Fiscus, Booker, 1995) , de novo (, , ) , 254 , ( ) , -, (, , , 2002) . /- - ­ , - (, 1969), (Sutherland, 1981) - (, UVB-) (Fuglevand, Jackson, Jenkins, 1996). , ( , , .), (), (, , , 2002) (Sävenstrand, Broshé, Strid, 2002; , , 2002) (/-) . .., .., .. // . . . . 2002. . 34. 3. . 187­198. .. . .: , 1968. 250 . .. // . . 1987. . 34. . 4. . 698­711. .., .. // . . 1986. . 33. 5. . 1013­1026. .. . .: , 1969. 511 . .., .. // . . . . 2002. . 34. 3. . 213­226. .., .. // . 1991. . 29. . 173­177. 255 Fiscus E.L., Booker F.L. Is increased UV-B a threat to crop photosynthesis and productivity // Photosynth. Res. 1995. Vol. 43. P. 81­92. Fritzemeier K.H., Kindl H. Coordinate induction by UV light of stilbene synthase, phenylalanine ammonialyase and cinnamate 4-hydroxylase in leaves of Vitaceae // Planta. 1981. Vol. 151, N 1. P. 48­52. Fuglevand G., Jackson J.A., Jenkins G.I. UV-B, UV-A and blue light signal transduction pathways interact synergistically to regulate chalcone synthase gene expession in Arabidopsis // Plant Cell. 1996. Vol. 8. P. 2347­2357. Huttunen S.K.H., Laakso K. Impact of increased UV-B on plant ecosystems // Chemosphere. 1998. Vol. 36. P. 829­833. Jordan B.R., James P.E., Strid A., Anthony R.G. The effect of ultraviolet-B radiation on gene expression and pigment composition in etiolated and green pea leaf tissue: UV-B induced changes are gene-specific and dependent upon the development stage. // Plant Cell Environ. 1994. Vol. 17. P. 45­54. Sävenstrand H., Broshé M., Strid A. Regulation of gene expression by low levels of ultraviolet-B radiation in Pisum sativum: Isolation of novel genes by suppression subtractive hybridization // Plant and Cell Physiol. 2002. Vol. 43, N 4. P. 402­410. Stafford H.A. Flavonoid evolution: an enzymic approach // Plant Physiol. 1991. Vol. 96. P. 680­685. Sutherland B.M. Photoreactivation // BioScience. 1981. Vol. 31. P. 439­444. Teramura A.H., Sullivan J.H. Effects of UV-B radiation on photosynthesis and growth of terrestrial plants // Photosynth. Res. 1994. Vol. 39. P. 463­473. Tobin E.M., Silverthorne J. Light regulation of gene expression in higher plants // Annu. Rev. Plant Physiol. 1985. Vol. 36. P. 569­593. . .*, . . **, . .*, . .*, . .*, . .*, . .*, . .*, . .* . .. , . -, . oxyria@gmail.com. ** , . , . zverev@ecos.tsu.ru * . .. 50 () ( ., 2001), 148 . IBIS (, 256 1998), . : 24 ­ - , 27 ­ , 30 ­ , 12 ­ - , 14 ­ 29 . ­ , , . 5 ( ., 2001, 2002, 2004). , , «» «» , /, /, , , , . . ( ). 3 (, ) 7 (, , -, , -, - ) . ( ) : - (, ) , - , ­ ; - ; - ­ , ( ). , 257 , , . - (175 , 38%), - (72%). (462 ), . , ­ . - : 26­36% 55­72% . , , , ­ 60­70%, ( 90%). , , - (22­72%), . , , , ; ­ . - , (139 ), (117) (70) . , - . , , . - ( , ). ( . , . - ). ( 10­20%) - 258 , , , . (20­30%) . , , - - , . 24­28%. ­ ­ 19%. (118 - 140 ) , , (85 ), 200- 224 . . - - , , ( ) : 60 () 15 ­ . - , ( 5 ) . , ( 100­130 ) , . . . - , (37%). - (42 , 9%), . 119 ( ) 232 (-), ­ 19% (- ) 30% (-). , , : -, - - , - , - . - 259 ( ), ­ . ( 100­ 120) ( 35%) . , , . , ­ , ( ). - . - , , - , . 05-0449583. .. «IBIS» // . . 1998. . 284­288. .., .., .., .., .., .., .., .., .. ( ) // . . 2002. . 87. 6. . 1­28. .., .., .., .., .., .., .., .., .. ( ) // . . 2004. . 89, 11. . 1­39. .., ., .., .., .., .., .., .., .. : // . . 2001. . 86. 9. . 1­27. 260 . . , . , . akorolyuk@csbg.nsc.ru . . , ( ., 1956). . , , , . , , . , . . : , . . : Stat = Opt(i) i =1 N N Stat ­ , Opt(i) ­ i- , N ­ . - . , . , 261 . . - , , . . . . , . - . - . () . . . , , , . ( ) . , , . , : ­ , ( 5 ), ( 5 15) ( 15) , . . ( ..., 1974) . ArcView 3.2 , . , 262 . , , . , . - , . 7 - , ( 35 ), . - , . . . QuickBird ( 2 ) ( 1:15000) . . 1. -. , . , - . , . 2. , , . , - , . . , , , . ( 05-04-48212). 263 . ., 1974. 246 . .., .., .., .. . ., 1956. 472 . : . ., . . , . , . kryshen@krc.karelia.ru, alexei.polevoi@krc.karelia.ru «CORINE-biotopes» (, , 1995) , , «EUNIS» (http://eunis.eea.europa.eu), , - . , ­ . , , , . , . , , () (, , , .). . . , : , , . , . 6 264 : 1) ; 2) ; 3) , ; 4) ; 5) 6) ( ). , , , , . . , - : , ; «+». 3 (). , . , , , . - ( , ..), - (, , , ..), - ( , ). : ­ ­ ­ ­ Rhodiola rosea ( ). . ­ . : 1) , 2) 3) . ( , ) . ­ , « », . « », . , , 265 . , . , « » «, ». . , , ­ . . , , , (, 1995) . , - . . . . . ( ) , , . , . , , , -. . ( , , ) (, ..). . , , , . , (). 266 , , , , , . . . , .. . « » , .. . (, 2006) (. .. .. ). , - (, 2006) (, 2004) . ­ , , .. , . . . GPS , , . , , , . , (02-04-48467-, 05-07-90077-, 06-04-48599-). .., .. «CORINE-biotopes» // . . II « ». ., 1995. . 24­25. 267 .. . .: . 262 . .. . . .... . . . , 2006. 54 . .. - . . .... . . . , 2004. 20 . .. ( ). .: -95, 1995. 991 . . . , . , . lesnik72@mail.ru . ( . , ) , (..., 1971; ..., 1985). . , . . , , . -, - (, 1973), . , . , , , (Maianthemum bifolium, Trientalis europaea, Rubus arcticus, Orthilia secunda, Pyrola spp.). - Gymnocarpium dryopteris ( ­ 45%), . , , (, , 1996); . - . 268 Oxalis acetosella Goodyera repens, Atragene sibirica, Aconitum septentrionale, Actaea erythrocarpa, Stellaria bungeana, Gymnocarpium dryopteris, Cacalia hastata, Carex vaginata, Rhytidiadelphus triquetrus (Carex globularis). , ­ . , -, - , . (Piceeta obovatae) - . . «» «» , . , , . , . - (Piceetum obovatae parviherboso-hylocomiosum) - , . ; 100­150 . . (Abietieta sibiricae) - . . , . . . 4­7 ; , . , , . - (Abietietum sibiricae parviherboso-hylocomiosum) . . - 269 (Abietietum sibiricae oxalidoso-hylocomiosum). . , 50 -, ­ - (Abietietum varioherboso-filicosum). ( 70%) Phegopteris connectilis, Gymnocarpium driopteris, Calamagrostis langsdorffii, Athyrium filix-femina, Dryopteris carthusiana, Equisetum pratense, Senecio nemorensis, Oxalis acetosella, Viola epipsilloides . ( 29 ). Mnium rugicum, Pleurozium schrebri, Hylocomium splendens . (, 1929; , 1996). (Pineta sibiricae) . . - (Pinetum sibiricae parviherbosohylocomiosum). . , , , 200- . ; - , ­ Pleurozium screberi. ; Maianthemum bifolium, . (Poa pratensis, Galium boreale, Conioselinum tataricum, Heracleum dissectum, Pleurospermum uralense, Artemisia vulgaris, Urtica sondehnii .) , (Naumburgia thyrsiflora Comarum palustre, Caltha palustris .), . . . (Pinetum sibiricae oxalidoso-hylocomiosum) 270 . . Hylocomium splendens. - -. , , (Pinetum sibiricae polytrichosum). . . . , -, . - (Pinetum sibiricae fruticulosohylocomiosum) - . , , . - (Pinetum sibiricae fruticuloso-sphagnosum girgensohnii). . , . : 1) ; 2) ( ) - - ; 3) «» ( ) ( ) ( 300 ) , ( -). 4) , ; . 271 . . , 1971. .. ( ) // . . ... . . . , 1973. .., .. . : - , 1996. 92 . .. - - (Pinus sibirica + Abies sibirica ­ Aconitum septentrionale + Asperula odorata) // . , 1996. .. . // . .: , 1929. . 287­ 327. - / .., .., .. . : , 1985. 251 . . . « . .. », . , . kulikova22@mail.ru . . , . - , . , , , , . , , , , [1]. - . 2000 . 272 - , , . , , : , ; ; ; ; . - . . , - -. Caricetum acutiformis (Sauer 1937) R. Tx. 1937 em. Soó 1938, Eriophoretum polystachii (Domin 1923) Otruba (1945) 1947, Sphagnetum magellanici Kästner et Flössner 1933, Polygonetum bistortae (Tx. 1951) Stepanovic 2000. . . . . ­ Phalaridetum arundinaceae Koch 1926 em. Libbert (1931) 1932, Alopecuretum pratensis (Regel 1925) Steffen 1931, Poetum palustris Resmerita et Ratiu 1974 ­ . Phragmitetum communis (Koch 1926) Gams 1927 em. Schmale 1939, Typhetum latifoliae Soó 1927 em. G. Lang 1973, Glycerietum aquaticae Hueck 1931, Caricetum gracilis (Allorge 1922) Soó 1927 em. R. Tx. 1937, Equisetetum limosi Steffen 1931 em. Wilczek 1935 em. Matuszkiewicz 1984. . - . , . : Agrostis gigantea Roth, Carex ovalis Good., Deschampsia cespitosa (L.) Beauv., Geum rivale L., Potentilla anserina L., Ranunculus repens L. . , , . , , ( ) . 273 . . , , , . . , ­ Bidentetum cernuae Slavnic 1947 Bidentetum tripartiti Koch 1926 em. Libbert 1932. Artemisia absinthium L., A. campestris L., Berteroa incana (L.) DC., Daucus carota L. Galium verum L., Melilotus albus Medik., M. officinalis (L.) Pall., Potentilla argentea L., Trifolium medium L. . , ­ Poetum angustifoliae (Domin 1943) Schelyag-Sosonko et al. 1986 Festucetum ovinae (Suza 1930) Klika 1954 em. Schelyag-Sosonko et al. 1985. Festuca trachyphylla (Hack.) Krajina. , , . , , (Festuca pratensis Huds., Dactylis glomerata L.) - (Festuca rubra L., P pratensis L., Agrostis tenuis Sibth.). (Achillea millefolium L.), (Taraxacum officinale Wigg., Leontodon autumnalis L., Plantago major L., Trifolium repens L., Potentilla anserin L.), , (Polygonum arenastrum Boreau., Capsella bursa-pastoris (L.) Medik). , : . Lolio-Plantaginetum majoris Beger 1930. 274 Poetum annuae Gams 1927 em. Knapp 1948, Polygonetum aviculari Gams 1927 em. Knapp 1945 em. Jehlik in Hejný et al. 1979, Polygono-Matricarietum matricarioidis (Sissingh 1969) R. Tx. R. Tx. : () [2]. , , , , [3]. , , , , , , . , , Cirsium arvense (L.) Scop., Arctium lappa L., A. tomentosum Mill., Artemisia vulgaris L., Solidago canadensis L., Tanacetum vulgare L., Urtica dioica L. . , . , , , . . , . , Heracleum sosnowskyi Manden. , , , . , ( , , ­ ). . 275 , . , Molinio-Arrhenatheretea R. Tx. 1937 Phragmito-Magnocaricetea Klika (1942) 1944 Artemisietea vulgaris Lohmeyer, Preising et R. Tx. in R. Tx. 1950 em. Kopecký in Hejný et al. 1979 Plantaginetea majoris R. Tx. et Preising 1947 in R. Tx. 1950. , , . , Molinio-Arrhenatheretea R. Tx. 1937 ( Molinietalia (coeruleae) Koch 1926) Phragmito-Magnocaricetea Klika (1942) Bidentetea tripartiti R. Tx., Lohmeyer et Preising in R. Tx. 1950. 1. .. // XX­XXI : , () (26­29 1998 ., -). 2. .: , 1998. . 223­224. 2. .., .. // . 1980. 1. . 22­34. 3. .., .. // . 1983. 5. . 3­10. - ( ) . . , . , . kulugina@ib.komisc.ru , , , . -. . ( ) 2004 . 276 , 1977; , 1998). 25 2 , . (, -, 1995). - ( ., 2001). 28 . : ­ .. (1995), ­ R. Santesson (1993). «Exel» - (, 1969; ., 2001). «Grafs» .. (2004). , , , . : , , , - (- ). , . . 5­20 . 2­9 . () ­ 100%. : ­ 50 , ­ 30 . . Carex aquatilis. , . 12­24 , 30 100% . , 60­100 . 20­ 50 : Alopecurus pratensis, Poa pratensis Eriophorum sheuchseri, Carex brunescens. - . ­ 25, ­ 100%, , . . ­ ­ 1­ 277 1,7 Salix glauca, S. lanata, S phylicifolia Betula nana. - (50 ) Geranium albiflorum, Equisetum arvense, E. prtense. (5 ) ­ : Hylocomium splendens, Aulacomium palustre. . : Vulpicida pinastri, Fiscia aepholia, Thuckermaniopsis sepincila, Parmeliopsis ambigua, P. hyperopta. . ­ 23 . 90­100%, . . 1,7­ 2 . : Salix phylicifolia, S. lanata Betula nana. (40) Equisetum arvense, Carex aquatilis, Rubus arcticus, . (5 ) Sphagnum sp., Mnium sp., Aulacomnium palustre. . : Vulpicida pinastri, Fiscia aepholia, Thuckermaniopsis sepincila, Parmeliopsis ambigua, Melanrlia septentrionalis. (-), , -, . , ­ , -, . ( 36, 22 43). 98­100%, , . . 20­30 . : Ledum decumbens, Vaccinium vitis-idaea, Empetrum hermafroditum, Rubus hamaemorus. ­ - (3­5 ) : Cladonia arbuscula, Cl. maurocraea, Sphaerophorus globosus : Aulacomium turgidum, Dicranum sp. - , Flavocetraria nivalis, Fl. cucullata Alectoria nigricans, A. chroleuca. . . ­ 29 (27­32 1 ). ­ 100%. , . . ­ 20 , 278 ­ 2­5 . , . ­ Flavocetraria nivalis, Fl. cucullata, Cladonia arbuscula, Cl. amaurocraea. , , 61 , 16 ­ 64 ­ . - . , ­ - . - . , , . , . , , , . .. ­ , .. , .. , .. ­ «Graphs». .. . . ., 1969. 273 . .. . .,1977. 187 . .., - .. / : . .-., 1995. .51­63. .. . -., 1998. 220 . .., .., .. . ., 2001. 264 . .. «Graphs». , 2004. 28 . ( / ; .27). .. ( ). .-., 1995. 992 . Santesson R. The lichens and lichenicolous fungi of Sweden and Norway. Sweden, 1993. 240 p. 279 «» (- ) . . , . , . effort@krc.karelia.ru 2006 . « , - », « » - . . - (66°20' , 68°40' ). ( ., 1973) (...,1976), ( ..., 1978). - (, 2004). , , : (..., 1973), , - . . , 1,5­2 , - , . 30% . -- , , . Ledum palustre, Rubus chamaemorus, Betula nana, 10­40% . , Carex globularis Eriophorum vaginatum. Cladina, Sphagnum fuscum, S. russowii, S. angustifolium, S. balticum, S. capillifolium Pleurozium schreberi, Dicranum angustum, D. elongatum, Aulacomnium turgidum. 280 Eriophorum russeolum ­ Sphagnum jensenii, E. russeolum ­ S. lindbergii E. russeolum­Warnstorfia fluitans, Andromeda polifolia, Carex rotundata, . limosa C. paupercula. . Salix glauca, S. lapponum, Betula pubescens, Carex rostrata, . acuta, Eriophorum polystachyon, Menyanthes trifoliata . Sphagnum riparium, Warnstorfia procera, Pseudobryum cinclidioides, Calliergon cordifolium. Ranunculus pallasii. , 10% . , ­ . , , , Polytrichum juniperinum, . , 0.5 : Sphagnum riparium, S. jensenii, Warnstorfia fluitans Eriophorum russeolum. , ­ 20 , ­ 40­60 . . , , . (Carex aquatilis, C. rostrata) (Eriophorum russeolum, E. polystachyon). , , , , 20%. Sphagnum riparium, ­ S. jensenii, S. obtusum. Sphagnum lenense. , 50% , . , . , 281 100 , Carex rostrata, C. chordorrhiza Eriophorum polystachyon, Menyanthes trifoliata, Comarum palustre, Eriophorum russeolum, Salix lapponum, Betula nana, Carex cinerea, C. paupercula, Petasites frigidus, Pedicularis palustris, Galium palustre, Epilobium palustre. , Warnstorfia procera, W. fluitans, W. exannulata, Limprichtia revolvens, Polytrichum longisetum, Pseudobryum cinclidioides, Sphagnum subsecundum, S. fimbriatum, S. squarrosum . , . , : -- - . 3­6 , , . , (Sphagnum balticum, S. angustifolium, S. russowii) (Cladina rangiferina, C. mitis, C. stellaris, Cetraria isslandica .). , . Rubus chamaemorus, Betula nana, Ledum palustre, 20­30% . Empetrum hermaphroditum , Carex globularis Eriophorum vaginatum. - Dicranum laevidens D. elongatum. Sphagnum balticum, S. angustifolium. , , Eriophorum russeolum, . ­ 20 . --, . (Salix phylicifolia, S. lapponum) 60 5%. 30­40%, Carex aquatilis, Comarum palustre, Eriophorum polystachyon . Carex cinerea, C. juncella, Poa palustris, Epilobium palustre, Cardamine dentata. Angelica sylvestris, Polemonium caeruleum, Chrysosplenium alternifolium . : 282 Calliergon cordifolium, C. giganteum, C. megalophyllum, C. richardsonii, Pseudobryum cinclidioides, Plagiomnium ellipticum, Warnstorfia fluitans, Leptodictyum riparium, Drepanocladus aduncus. Sphagnum warnstorfii, S. fimbriatum, S. riparium, S. squarrosum. 10­15%, . , - . Sphagnum riparium, , S. obtusum, S. centrale, S. girgensohnii . , (Carex aquatilis, C. rostrata, C. cinerea, C. chordorrhiza), (Calamagrostis purpurea) . - . (Salix phylicifolia, S. lapponum, S. glauca, S. myrtilloides) 10 50%. - Comarum palustre, Equisetum fluviatile, Carex aquatilis, Petasites frigidus Chamaedaphne calyculata, Andromeda polifolia. : Sphagnum angustifolium, S. fallax, S. squarrosum, S. fimbriatum; : Calliergon stramineum, Pseudobryum cinclidioides, Polytrichum strictum, P. longisetum. - (Carex acuta-Comarum palustre) . Equisetum fluviatile, Menyanthes trifoliate, ­ Calliergon cordifolium, Polytrichum longisetum, P. strictum Pseudobryum cinclidioides. , 1, 0,5­1 . . 20 . 82, 8­12 , 8­14 . , , . , Rosa acicularis. Vaccinium vitis-idaea, V. uliginosum, Rubus chamaemorus, R. arcticus, Chamaedaphne calyculata, Ledum palustre, Linnaea borealis Calamagrostis purpurea. - Sphagnum angustifolium S. russowii, Polytrichum commune, P. strictum, Hylocomium splendens, Pleurozium 283 schreberi, Sanionia uncinata. , . Ledum palustre Betula nana, Larix sibirica, Carex globularis, Andromeda polifolia, Empetrum hermaphroditum, Oxycoccus microcarpus, Sphagnum girgensohnii, , (Calamagrostis purpurea, Hylocomium splendens, Sanionia uncinata), , . , . . 1976. 446 . .., .., .. - // - . . 1973. . 9­28. 1 : 2500000 / . .. . . 1973 . .. - ( , ) // . . ... . . . , 2004. 40 . () / . .. . , 1978. 464 . . .*, . .**, . .**, . .** * . .. , . -, . dryas@peterstar.ru ** , , . , . effort@krc.karelia.ru, maksimov@krc.karelia.ru - «» ( ) - (Arctostaphylos uva-ursi, Thymus serpyllum) (Thymo-Pinetum) . ( ., 2006). ( 10 ) , - (Calamagrostis arundinacea, Brachypodium pinnatum) , . 284 ; 0.25, 0.3­0.4 13­17 (21) . Betula pendula. 1­2.5 ; . ( 1­1.5 ), Juniperus communis, Sorbus aucuparia, Cotoneaster melanocarpus, Rosa majalis. 30­40%. - (20­60%); ; , 90% . Arctostaphylos uva-ursi. 2- Vaccinium vitis-idaea, Thymus serpyllum, Empetrum hermaphroditum, Festuca ovina, Convallaria majalis Rubus saxatilis. - 20 100%; Cladina arbuscula s. l., C. rangiferina, Pleurozium schreberi Hylocomium splendens. - (Ditrichum flexicaule, Tortella tortuosa, Rhytidium rugosum; . ). 4­6 . ( , ) , , 20 . (Leskeella nervosa, Pseudoleskeella tectorum, Encalypta streptocarpa, Schistidium boreale, Anomodon longifolius, A. viticulosus) (Diploschistes muscorum, Physconia muscigena, Xanthoparmelia somloënsis). . (Sorbus gorodkovii, Empetrum hermaphroditum, Peltigera elisabethae), (Epipactis atrorubens) (Calamagrostis epigeios, Peltigera canina s.l., Cladonia chlorophaea s.l.). Calamagrostis arundinacea (Convallaria majalis, Rubus saxatilis, Solidago virgaurea), ­ Carex digitata, Lathyrus vernus, Melica nutans. , , - : Thymus serpyllum, Cotoneaster melanocarpus, Galium boreale, Campanula rotundifolia, Viola rupestris . (. ). 285 . , 1 2 3 Vicia cracca 10 23 63 Empetrum Pinus sylvestris 70 21 100 45 100 50 3 38 13 hermaphroditum Betula pendula+pubescens 90 2 69 2 88 Orthilia secunda 50 15 25 Larix sibirica ­ ­ 11 88 Saussurea alpina 50 ­ 1 75 Picea abies s. l. ­ 8 2 63 Dryas octopetala s. l. 70 ­ 1 50 Convallaria majalis ­ 5 100 ­ Calamagrostis Juniperus communis s. l. 90 5 92 7 100 ­ 1 46 ­ arundinacea Sorbus aucuparia s. l. 70 3 100 13 Pimpinella saxifraga ­ 46 ­ Thymus subsect. Serpylla Rosa spp. 10 2 69 1 100 ­ 8 85 25 spp. Cotoneaster spp. - 3 92 25 Lathyrus pratensis ­ 38 63 Picea abies s. l. ­ 31 75 Hieracium umbellatum ­ 1 54 38 Pinus sylvestris ­ 4 62 3 38 Viola rupestris s. l. ­ 38 38 Lonicera pallasii s. l. ­ 46 50 Lathyrus vernus ­ 46 13 Betula pendula+pubescens ­ 46 38 Atragene sibirica ­ ­ 63 Salix caprea 46 13 Carex ornithopoda 50 S. arbuscula - 1 50 Scorzonera glabra 50 Larix sibirica 38 Carex alba - 5 38 Anemone sylvestris 38 - Carex rupestris 90 - Astragalus danicus - 1 38 Saxifraga oppositifolia 90 - Hedysarum alpinum 38 Thalictrum alpinum 50 - Arctous alpina - 5 38 Saxifraga aizoides 50 - Astragalus subpolaris 50 - Tortella tortuosa 80 1 69 Lotus corniculatus s. l. 50 - Abietinella abietina 50 54 Viola biflora 50 - Rhytidium rugosum 50 31 Polygonatum verticillatum 30 - Rhytidiadelphus triquetrus 10 31 Bartsia alpina 30 - Cladina arbuscula s. l. 50 12 100 5 88 Calluna vulgaris 30 23 - Hylocomium splendens 30 19 100 18 100 Arctostaphylos uva-ursi 90 18 85 25 100 Pleurozium schreberi 50 29 92 35 88 Rubus saxatilis 70 3 100 3 88 Cladina rangiferina 10 10 85 1 75 Festuca ovina 50 5 100 3 100 Dicranum scoparium 30 1 38 1 75 Galium boreale 50 1 100 1 100 Peltigera elisabethae 54 Campanula rotundifolia 90 77 88 Cladonia amaurocraea - 1 46 Carex digitata 90 1 92 1 38 C. crispata 38 Epipactis atrorubens 70 46 75 Ditrichum flexicaule - 2 62 50 Solidago virgaurea s. l. 50 69 63 Cladonia chlorophaea s. l. 85 1 25 Vaccinium vitis-idaea 10 9 85 13 75 Peltigera aphthosa s. l. 15 1 63 Antennaria dioica 50 1 62 63 Dicranum polysetum 15 2 63 Calamagrostis epigeios 30 38 1 88 Peltigera canina s. l. 38 25 Melica nutans 70 54 25 Cladina stellaris - 2 31 13 . : 1 ­ Epipacto-Betuletum Bjørnd. 80; 2 ­ Thymo-Pinetum, 3 ­ Carici albae-Pinetum. ­ ( 1 ), ­ . . 1 2 3 286 . , , . , . , - - Rubus saxatilis, Geranium sylvaticum, Arctostaphylos uva-ursi Thymus serpyllum, - (Jalas, 1950; Söyrinki et al., 1977). , ­ , ( , Calamagrostis arundinacea Convallaria majalis) ­ . Epipacto atrorubentis-Betuletum Bjørnd. 80 (Bjørndalen, 1980) Pinus sylvestris-Epipactis atrorubens-variant (Påhlsson, 1994). Betula pubescens. Arctostaphylos uva-ursi, Vaccinium vitis-idaea Festuca ovina; (Carex rupestris, Saxifraga oppositifolia, Dryas octopetala .) (Carex digitata, Polygonatum verticillatum .; Bjørndalen, 1980; . ). . , . - (Carici albaePinetum; , , 2007). ; - (Dryas octopetala, D. punctata, Arctous alpina), (Astragalus danicus) (Anemone sylvestris, Thymus talievii, Scorzonera glabra; . ) . .. (1963) . , , , . «» Arctostaphylos uva-ursi, Festuca ovina, Calamagrostis epigeios - Empetrum hermaphroditum Rubus saxatilis Carex digitata (. ). , . , , ­ (, 1963) ( ., 2006) ­ . 287 .., .., .., .., .. «» // . . , 2006. .10: «». . 71­84. .., .. // XI : . . . , 2007. ( .). . . - // . .; ., 1963. . 4. . 493­571. Bjørndalen J.E. Kalktallskogar i Skandinavien ­ ett förslag till klassificering // Svensk. bot. tidskr. 1980. Bd 74. Hf 2. S. 103­122. Jalas J. Zur Kausalanalyse der Verbreitung einiger nordischen Os- und Sandpflanzen // Ann. Soc. Zool.-Bot. Fenn. Vanamo. 1950. Vol. 24. N 1. 360 S. Påhlsson L. (ed.) Vegetationtyper i Norden. Köpenhavn, 1994. 627 s. Söyrinki N., Salmela R., Suvanto J. Oulangan kansallipuiston metsä- ja suokasvillisuus // Acta Forest. Fenn. 1977. Vol. 154. P. 1­150. - . ., . ., . . , . , . botanika@psu.karelia.ru , , . , ­ , , . - , , , ­ , , -. - . . 288 , , , , . , , -. , MapInfo. : · , ; · (, , ..); · ; · , ; · ­ ; · . III , , . , , . . , , , , , , ( , 1972), .. (1998, 2000), , , . 289 , , : ­ , «», «», . 20 20 10 10 . - 10 1 1 . . , , ­ . , . . . . 1:500 1:100. , , 1:10. . , , , , , , . ( Statgraphics) . 30 « . , , , , , . 290 , , , , , , , , . (), . , , . , . ­ . , , - . ( 05-04975230). .. / . .-., 1998. 91 . .. . .-., 2000. 55 . .., .. : : . . : - , 2006. 186 . . .-.: . . 1­4. 1959­1972. . .*, . .** * , . , . laur@psu.karelia.ru ** , . , . antsa_5@yahoo.com - ­ (. ) (). ; , 291 ; «» . 1973 1975 , 36 (35 ). ( , , , ), , , , . , «» («»). : ( ­ 1976; ­ 1973; ­ 1978; ­ 1974; ­ 1990. 2002­2004 ­ . , (1984) (1990­1991). (. ), , . 01.01.07 - 1821 . , 519,05 , 478,45 , 57 , 26,9 , 11486,3 (20 ). 1821 ., . .: ­ 1303, ­ 14, ­ 419, ­ 18, ­ 63 . 40 . , , . 292 , , . , , , ­ , . : ( ); ; ( ). , 57 ( 120 ). 519, 05 , . .: ­ 362,85, ­ 152,4, ­ 1,8, ­ 2 . 1980 . «», . . . 25 . . , , ( ). . , . . . « », ­ . , , , , . , . . . 6 478,45 , . .: ­ 379,95, ­ 54,6, ­ 37,5 . 2 ( ). 1975 . (238 ), (209,7 ), (126 ) (139,4 ). ­ 713 293 . 32 36 «» 1985 ., ( , ), (100,8 , 1990 .) (38,5 , 1991 .) . . ; - . . , , . ( , , , .). . . , . 2002­2004 «» . , . , . 15%. , 11­15 3 1 , 16­20 ­ 4 /, 21­25 ­ 8 / ( ). , . , , ( , , ), ( 95%). , . . , 12 3692 (1996 ) 12566 (2007 ). 294 57 13,2 . 10% ( ). (, ­ «» ), . . . , , , , ­ . « » « », . , , . , ( , , .). . . ­ . , 2,1 ( ­ . . ) . . . , «» . , ­ , . , , - . 295 , ­ . , , , , . , , . , -, . . . - . . . , . , , . vniikormov@nm.ru ­ , . , . , , , , . , (, , 1998). , (, 2006). , - , ( ., 1991). , , , (Jurco, 1973), «» : 296 82 9 , 18 , 12 12 , . , 1014 , . . . ( ) (1987­1989 .). , : 1) ( , 40% ) ( 15­40%) , ( 100 . ) , , 2) , , 30% ( ­ 25%, ­ 20%) , , 3) , , ( , ) 4) ­ ­ 2 : ( 6 ) ( 6); 2 5) , , , , 6) , , , , , 4 ( ), . 297 «», , , . , . , , . , . () () .. ( ., 1956), , , , . .. (1995). , : Molinio-Arrhenatheretea Tx. 1937 (5): Alchemilla vulgariL. s.l.s Cerastium holosteoides Deschampsia cespitosa Festuca pratensis Festuca rubra Lathyrus pratensis Phleum pratense Poa pratensis Ranunculus acris Trollius europaeus Vicia sepium. 602 .. 62-86, 7.5-13. Festuco-Brometea Br.-Bl. et Tx. 1943 (6): Amoria montana Astragalus danicus Carex caryophyllea Campanula glomerata Centaurea scabiosa Dianthus fischeri Filipendula vulgaris Fragaria viridis Galium verum L. s.s. Koeleria delavignei Seseli libanotis Pedicularis kaufmannii Phleum phleoides Pimpinella saxifraga Plantago media Poa angustifolia Polygala comosa Ranunculus polyanthemos Silene nutans Steris viscaria Thalictrum minus Tragopogon orientalis.. 90 . 50-62, 9-12.5. Veronicetea longifoliae Shvergunova et al. 1984 (4): Alopecurus pratensis Carex vulpina Kadenia dubia Lysimachia nummularia Poa palustris Ptarmica sp. Veronica longifolia. 120 . Secalietea Br.-Bl. 1951 (5): Apera spica-venti Capsella bursa-pastoris Centaurea cyanus Chenopodium album Fallopia convolvulus Fumaria officinalis Galeopsis speciosa Myosotis arvensis Persicaria lapathifolia Raphanus raphanistrum Sonchus arvensis Spergula arvensis Spergularia rubra Stellaria media Thlaspi arvense Tripleurospermum perforatum Vicia tetrasperma Viola arvensis). 18 1(2) . 63-69, 11-13. : Agrostietea giganteae (2): Agrostis gigantea Alopecurus geniculatus Amoria hybrida Glyceria fluitans Hierochloë odorata 298 Poa trivialis Ranunculus repens Phalaroides arundinacea Rorippa sp Rumex crispus. 46 , , ; . 63-89, 8-15. Phragmitetea Tx. et Prsg. 1942 (2): Acorus calamus Alisma plantagoaquatica Carex acuta Carex vesicaria Eleocharis palustris Iris pseudacorus Glyceria maxima Lycopus europaeus Lythrum salicaria Oenanthe aquatica Persicaria amphibia Phragmites australis Scirpus sylvaticus Typha latifolia. 75 . 86-102, 8.5-13. Scheuchzerio-Caricetea fuscae Tx.1937 (3): Agrostis canina Calamagrostis neglecta Carex nigra Carex cinerea Carex rostrata Comarum palustre Epilobium palustre Equisetum fluviatile Eriophorum polystachyon Menyanthes trifoliata Naumburgia thyrsiflora Pedicularis palustris Thyselium palustre. 102 . 80-06, 7-10,5. Filipenduletea ulmariae (2): Cirsium oleraceum Carex cespitosa Filipendula ulmaria Geranium palustre Geum rivale Thalictrum lucidum. 56 . 72-89, 8.5-12. Agropyretea intermedio-repentis Oberd. et al. 1967 (2): Bromopsis inermis Convolvulus arvensis Elytrigia repens Oberna behen?). 17 . 60-68, 10-14. Sedo-Scleranthetea Br.-Bl. 1955 (2): Agrostis vinealis Artemisia campestris Berteroa incana Erigeron acris Helichrysum arenarium Herniaria glabra Hieracium pilosella Jasione montana Koeleria glauca Potentilla argentea Scleranthus perennis. Sedum acre. 98 ( Cichorietalia). 60-64, 8.5-11. Nardo-Callunetea Prsg. 1949 (3): Antennaria dioica Luzula multiflora Nardus stricta Potentilla erecta Succisa pratensis Vaccinium vitis-idaea Veronica officinalis Viola canina). 56 . 62-72, 7-9. Plantaginetea majoris Tx. et Prsg. in Tx. 1950 (2): Lepidotheca suaveolens Poa annua Plantago major Polygonum aviculare). 21 . , , Epilobietea angustifolii. Artemisietea vulgaris, 299 . , . .., .. . , 1998. 412 . .., .., .., .. . , 1956. 471 . .. . ., 1995. 992 . .. - // . . 2006. . 91. 6. . 841­855. .., .., .. // . . . . 1991. . 96. . 1. . 98­105. Jurco A. Multilaterale Differenziation als Gliederungsprinzip der Pflanzengesellschaften // Preslia, Praga. 1973. 45. S. 41­69. ( ) . . . .. , . , . evg_legotin@mail.ru , - . , 2006 . . . . . 1­3 , , . , . 300 ­ . « » , . 10×10 . 4 : 1) ; 2) ; 3) , ; 4) , . [1]. : , , - -. , . 1 . . 28 . GPS- . [2]. Microsoft Excel 2003. [3] . : (1), (2) (3). (1) . (2) ( ­ ) Pinus silvestris L., Picea abies (L.) Karst., Betula pendula Roth, B. pubescens Ehrh. . P P = Nd 2 h / 3 , N ­ , d ­ , h ­ . (4) (5). (4) . . 301 (1) , ( ) - 2 , ­ 3. , . (2) . 26% (15­49% ) , 43% , ­ . (11% ) (11­17%). [4] , Pinus silvestris L. () Betula pubescens Ehrh. (). . 1 . P. . . P , . , P , . P, , . . . 2 . , , . , ^3 100 ^2 8,0 7,0 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0 . 1. 302 (4) . 2. . (, , ) K, . , K . , , , : K = K /K K 1,00±0,18. K: < < 12 10 8 6 4 2 0 0 5 10 , 15 20 . 2. . . (0 . ­ , 1 . ­ , 2 . ­ , 3 . ­ ) ( 0,287). (5) - Vaccinium vitis-idaea L. V. myrtillus L. . V. uliginosum L. , , , . . 303 , , . . , . ­ , . (. ) 30×10 . . . .. , . . , 1960. .. , . . , 1987. .., .. , . . , 1960. .., .., .. , . , 2002. . 18­26. , CYPRIPEDIUM GUTTATUM . . , . , . lesina@ilmeny.ac.ru. . , . 2000 2006 . (81%), 55%, ­ 40%. 304 . ( ., 2005). Cypripedium guttatum Sw. ­ , , . Cypripedium guttatum . 25×25 . . , (. 1), , (, 2005). , (. 2) (, 1983). , (, 1969). 28 Cypripedium guttatum. . - . 6 , : ( - ) ­ ( - ). 1. () : -. Pinus sylvestris L., Betula pendula Roth. 80%. 10+. , 5º. : , -. : Pinus sylvestris, Betula pendula, Populus tremula L. 2. ­ -. Pinus sylvestris, Betula pendula. 80%. 10+. -, (4º). : -, , - - . : Pinus sylvestris, Betula pendula, Populus tremula. 3 ­ . Pinus sylvestris, Betula pendula. 70%. 91. -, 5º. : - - , . : Pinus sylvestris, Betula pendula. 4. ­ - . Pinus sylvestris, Betula pendula. 65%. 73. -, . : . : Pinus sylvestris, Betula pendula, Populus tremula. 305 5. ­ - . Pinus sylvestris, Betula pendula. 60%. 46. -, . : , - . 2 . : Pinus sylvestris, Betula pendula, Populus tremula. 6. ­ -- . Pinus sylvestris, Betula pendula. 70%. 91. -, . : - , ­ . : Pinus sylvestris, Betula pendula, Populus tremula. , - 1. 1. 1 : 15% Chamaecytisus ruthenicus (Fisch. ex. Woloszcz.) Klaskova sol Lonicera tatarica L. sol L. xylosteum L. ­ Rosa majalis Herrm. sol Rubus idaeus L. sol Sorbus aucuparia L. sol ­ : 60% Adenophora lilifolia (L.) A.DC. sol Aegopodium podagraria L. ­ Agrimonia pilosa Ledeb. Sol Anemone sylvestris L. un Antennaria dioica (L.) Gaertn.. sol Calamagrostis arundinacea (L.) Roth. cop1 Chimaphila umbellata (L.) W. Barton. sol Brachypodium pinnatum (L.) Beauv. sp Fragaria vesca L. cop1 Campanula glomerata L. sol Carex montana L. sp Cypripedium guttatum Sw. sol C. calceolus L. ­ C. macranthon Sw. ­ C. ventricosum Sw. ­ Equisetum arvense L. ­ Galium boreale L. sol Geranium sylvaticum L. sol Goodyera repens (L.) R.Br. ­ 2 3 4 5 25% 8% 15% 10% cop1 sol sol sol sol ­ sol ­ sol sol sol sol sol ­ ­ sol ­ ­ ­ sol sol sol sol sol 60% 70% 90% 100% sol ­ sol sol ­ ­ ­ sp sol ­ sol sol ­ ­ ­ ­ sol ­ sol ­ cop1 sp cop1 cop1 sol sol ­ ­ sp sp sp sp sol ­ sol sol ­ ­ sol sol sp sp sp sp sp sp sol sp ­ ­ ­ cop1 ­ ­ ­ un ­ ­ ­ un ­ ­ ­ ­ sol sp sol sol sol sol sol sol un un ­ ­ 6 15% sol ­ sol ­ sol sol 80% sol ­ sol ­ ­ cop1 ­ sp sol sol sp sol ­ ­ ­ cop1 sol sol ­ 306 1 2 3 4 5 6 Lathyrus pisiformis L. sol sol sol sol sol sol L. vernus (L.) Bernh. sol sol sol sp sol sp Lilium pilosiusculum (Freyn.) Miscz. sol ­ ­ sol sol ­ Linnaea borealis L. ­ ­ sol ­ ­ ­ Maianthemum bifolium (L.) F.W. Schmidt sol sol sol sol sol sol Melica nutans L. sol sp ­ sol sol sp Neottianthe cucullata (L.) Schlecht. sol sol sp sol sol sol Orthilia secunda (L.) House. sol sol sol ­ ­ sol Paris quadrifolia L. ­ ­ ­ sol sol sol Pyrola rotundifolia L. sp sol sol sol sol sol Platanthera bifolia (L.) Rich. ­ sol sp ­ ­ ­ Polygonatum odoratum (Mill.) Druce. sol sol sol sol sol sol Primula veris L. sol sol sol sol sol sol Pulmonaria obscura Dumort. sol sol sol sol sol sol Rubus saxatilis L. sp sp sp cop1 sol sol Sanguisorba officinalis L. ­ ­ ­ sol sol ­ Seseli libanotis (L.) Koch. ­ sol ­ sol sol ­ Trientalis europaea L. sol sol sol sol sol sol Trifolium repens L. sol ­ ­ sol sol ­ T. medium L. sol sol sol sol sol sol Trollius europaeus L. ­ ­ ­ sol sol ­ Vaccinium vitis­idaea L. sp sp sp sol sol sol V. myrtillus L. ­ ­ cop2 ­ ­ ­ Veronica chamaedrys L. sol sol sol sol sol sol Vicia cracca L. sol sol sol sol sol Sp. Viola canina L. sol sol sol sol sol sol V. mirabilis L. ­ sol sol sol sol sol ­ : 70% 70% 80% 10% 2% 40% Dicranum polysetum S.W. sol sol ­ ­ ­ sol Hylocomium splendens (Hedw.) Schimp. sol sol cop1 ­ ­ ­ Pleurozium schreberi (Brid.) Mitt. in B.S.Z. cop1 sol cop1 sol sol sol 2. Cypripedium guttatum 0,24 1 ² 1 216 216 43 16 2 211 211 54 5 3 4 2300 750 600 450 46 56 1 4 5 1500 350 45 1 6 92 92 34 1 : Pinus sylvestris, Betula pendula, Chamaecytisus ruthenicus, Sorbus aucuparia, Calamagrostis arundinacea, Brachypodium pinnatum, Carex montana, Cypripedium guttatum, Galium boreale, Geranium sylvaticum, Lathyrus vernus, Maianthemum bifolium, Neottianthe cucullata, Pyrola rotundifolia, Polygonatum odoratum, Primula 307 veris, Pulmonaria obscura, Rubus saxatilis, Trientalis europaea, Trifolium medium, Vaccinium vitis-idaea, Veronica chamaedrys, Vicia cracca, Viola canina, Pleurozium schreberi. - : ­ 88%, ­ 12%, - ­ 64%, 36%. (. 1) - (92­94%), (8­5%). - (60­74%) (40­26%) . Cypripedium guttatum - . , , -, (. 2). .. : . . . ., 1969. 275 . .., .., .., .. / . .. . : . «», 2005. 192 . .. ( ). - «», 2005. 537 . .. . ., 1983. 296 . . . , , . , . tvl@uni.udm.ru 4 ­ (2400), (1800 ), (400 ) (350 ), 250 . --- 160­350 /, ­ , . , , . , , 308 ; , . , ( ... 1973; ..., 2000; , 2002). (2003­2005 .) , , , , . «Photoshop». (, 1981). . - (, 2001). 97 , 35 . , 54 , 19 (54,6% ). 25 (46%) . - 37 , 11 . (23, 62% ) . 6 6 . Typheta angustifiliae (8 ). Nuphareta luteae, Nymphaeeta candidae, Glycerieta maximae ( 6 ). , . : , , ( ., 2003). , . . (2001), , , . . 309 . . . ( ) 1­2,5 . . Nuphareta luteae, Typheta angustifoliae, Phragmiteta australis. ( ) , . 1,2­2,5 . . , 1,3% . Potameta lucentis, Nuphareta luteae, Phragmiteta australis. (6­9 ) ( ) . Potameta lucentis, Typheta angustifoliae, Phragmiteta australis. , , () , 3­6 . 4 . ­ . 100 300 . Typha angustifolia, Scirpus lacustris, Potamogeton lucens, P. perfoliatus, P. natans, Persicaria amphibia, Nuphar pumila. ­ . 80­250 . Typheta angustifoliae, Phragmiteta australis, Potameta lucentis, Potameta perfoliati, Scirpeta lacustris, Potameta natantis. . - , . 60­150 100% . . Sagitaria sagittifolia, Nymphaea candida. 310 , (6­10 ) ( ) 2,5­5 . (1 -2 ) , (). , , . , ( ) 0,6­2 . , - , . Typheta angustifoliae, Scirpeta lacustris, Potameta lucentis, Nuphareta luteae. (0,7% ), Typha angustifolia Glyceria maxima. , ( ) , ( 0,45 6 ) , .. . 0,45­2 . , 100 . Potameta lucentis, Potameta perfoliati, Persicarieta amphibii, Typheta angustifoliae, Scirpeta lacustris, Glycerieta maximae. ( ) 40 Eleocharieta acicularis, Bolboschoeneta maritimus Batrachieta, Glycerieta maximae. 0,6­2 . Persicarieta amphibii, Typheta angustifoliae, Equiseteta fluviatilis. Persicarieta amphibii, Potameta lucentis, Nymphaeeta candidae, Typheta angustifoliae, Phragmiteta australis, Scirpeta lacustris. , , . , 0,4% . 311 , 3 6 . 80­ 150 . Persicaria amphibia, Phragmites australis. .. . .: , 1981. 187 . . . . , 1973. 77 . .. // . : . «. -», 2002. . 81­89. .. . : , 2001. 200 . ., .., .. : . : , 2003. 21 . : . : , 2000. 799 . . . , . , . mebo@ngs.ru . . , . , . . : ­ ; ­ , -; 312 ­ . . , , . ( ., .., 1988): ( 57,60,65) 12 . 3 , , 3 2006, 3 2005 , 3 2004 . 2006 48 , 48 12 . , , -, . .. (1980). 23 . Asteraceae 14%, Rosaceae 14%, Fabaceae 12%, Pyrolaceae 8%, Convallariaceae, Vacciniaceae, Rubiaceae, Poaceae, Lycopodiaceae, Equisetaceae - 4%. ( .., .., ..,1998), : , Pyrolaceae, Convallariaceae, Vacciniaceae, Rubiaceae, Lycopodiaceae, Equisetaceae, Rosaceae. Fabaceae . Asteraceae. 7 , ­ 69%, ( ) 19%. ­ 10%, ­ 2%. - , 6 , : ­ 29,74%, - ­ 9%. 6,31%. (15,35%) ­ 11,25%. , 1,2%. 313 - . Pinus sylvestris 50­60%, 1 . ( 5%), Sorbus sibirica Pinus sylvestris. 40% , Vaccinium myrtillis, Vaccinium vitis-idaea, Chimaphila umbellata, Pyrola rotundifolia. Dicranum scoparium ( 50%). , , . . , 2004 . 2005 . 2006 . 21 26 11 7 /D 40% / 50% 50% / 0 30% / 0 10%/ 0 2 4 2 3 / 15,6%/17 8,53%/15 3.31%/6 2,3%/4 / 0,01%/1 1,2%/3 4%/3 1,1%/2 , , (, 1980). (. .): 1. ( ) ). ( , 2006 .) 4­ 7% , , Agrostis tenuis, Antennaria dioica, Galium triflorum. ( 7, ­ 4, ­ 2) ). - ( 2005 .) 20­40% , Antennaria dioica, Galium triflorum, Veronica chamaedrys ( ­ 11, ­ 6, ­ 3). ). (-) ( 2004 ) 40­50% , Lathyrus gmelinii, Urtica dioica, Potentilla intermedia, Crepis praemorsa. ( 26, ­ 15, ­ 3). 48 , 23 . , 314 . , 2004, 2005, 2006 , , - ­ 1 , .. (1980), . .., .., .. : . .. . . 4. , 1998. . 49­62. .. . , 1980. 24 . .., .. . ., 1988. 69. - .., .., .., .. « . .. », . , . geobotani @ biobel.Bas ­ net. by 28 80 , . - , 12 : , , , , , , , , , . , , , , , , . , . , , (, , , ), , . . 315 , , . : , , , , ­ ; ­ ; ­ ( ); , ( , « », ). , 60,1% . . ­ , 50,5% . . , -, , . ­ . , 86,5% . (41,1%), (15,3%) (11,4%). 9,6% . , - . , . . , . (49,2%), (20,4%) (10,2%). 4,2% (3,5%), (0,4%) (0,2%) . (, , ) (0,1%). , , . 7,9%, ­ 3,7%, 1,8%. 316 . : 7,0% , ­ 3,0%, ­ 1,4%. , , - . (41,8%), (20,6%), (11,7%) (9,2%). . - - . (42,9%), (26,4%) (15,4%). (0,2%) (0,3%). , . - . , , , , , . (64,4%) (20,3%). 35% ( 8,4%, 5,4%) ( 16,8%, 2,0%, 2,4%) . , 39,7% . (19,8%), (15,4%), (10,8%), (10,3%) (9,1%). (39,8%), (22,6%) (14,3%) . (34,3%), (25,2%), (16,7%) (12,7%). (31,7%), (24,5%) (17,1%) . , 100 . . , , , 317 , 1,4 , . , , . , . 1978 2005 . 57,6% 50,5%. , , , «» ­ , , , , . . ( 1901 2004 .) , , 8,7% 3,5%, .. 2,5 . . 2 , ­ 6 . 2­3 . 3­4 . , , . 1978 2005 . , , 0,2% 1978 . 0,4% 2005 . . , , , , , , , . . . 20,3% 1901 . 35,2% 2005 ., .. 14,9%. ( 1978 2005 .) ( 10,1%). ( 5,0% 4,0%). 318 (0,5%). - ( 0,6 0,7%). -- (0,2%). 447 1978 . 40716 2005 ., .. 91,1 . , . , , , «» ­ , , , , . , . . . , (2005 .) - , 0,6% . . . . . , . , . sorbaria@gmail.com , 319 , , . , , . . , 2004­2006 . 221 , , , , , , , . . - , - (, , 2006). , . 4 , : Vaccinio-Piceetea Br.-Bl. in Br.-Bl., Siss. et Vlieger 1939 Querco-Fagetea Br.-Bl. et Vlieger in Vlieger 1937 ( « » http://mfd.cepl.rssi.ru/flora). , - - (. Maianthemo-Piceetum Korot. 1986, Abies sibirica). , , (Picea abies) (Abies sibirica), (Sorbus aucuparia), (Linnaea borealis, Maianthemum bifolium, Oxalis acetosella, Trientalis europaea), Dryopteris carthusiana Vaccinium myrtillus, Vaccinium vitis-idaea ­ 80%. . , , . - , , (Betula pubescens) (Populus tremula), (Tilia cordata), - , ( ) - . Melico nutantis-Piceetum 320 abietis K.-Lund 1981. , ( ). , . . (Gymnocarpium dryopteris, Dryopteris carthusiana), (Rubus saxatilis, Fragaria vesca, Oxalis acetosella, Maianthemum bifolium, Equisetum sylvaticum) (alamagrostis arundinacea), (Aegopodium podagraria, Melica nutans) (Aconitum septentrionale). , . -- . , : , , , , . , . Rhodobryo rosei-Piceetum abietis Korotkov 1986 . abietetosum sibiricae. , , , . , , . . , (Frangula alnus), (Lonicera xylosteum), (Rosa majalis), (Viburnum opulus). , , ­ (Acer platanoides) (Ulmus laevis). - : Aegopodium podagraria, Stellaria holostea, Cinna latifolia, Lathyrus vernus, Melica nutans, Paris quadrifolia, Pulmonaria obscura, Asarum europaeum, Mercurialis perennis, Galium odoratum, : , , . (Athyrium filix-femina, D. dilatata, D. carthusiana), (, , 2002). , . , -321 - , . , - , (, 2004). ­ , . - (, , 2004). , - - , . Maianthemo-Piceetum, , , , - , , . , , . - MelicoPiceetum , , - , . Rhodobryo-Piceetum. . , , , , . .., .. : // . 2006. 1. . 34­48. .. ( ) // 2004. 3. . 15­27. 322 .., .., .., .. // . 2005. 5. . 15­45. .., .. . .: , 2002. 335 . « »: http://mfd.cepl.rssi.ru/flora. - .. , . , . lysenko_gena.yahoo.com (, 1910; , 1965; , 1968; , 1955; , 1966; , 1940; ., 1991; --, 1966; , 2003; , 2004). - . .. ( ) . , - - . 1638,0 . ­ , ( 87 1 2). , ­ , . (512,0 ) Quercus robur L. Populus tremula L., Tilia cordata Mill. Acer platanoides L., Sorbus aucuparia L., Pyrus communis L., Padus avium Mill., Prunus spinosa L., Ulmus glabra Huds. . Corylus avellana L., Sambucs nigra L. S. racemosa L., Rhamnus cathartica L., Euonymus verrucosa Scop. E. europaea L. . Carex montana L., C. pilosa Scop., Stellaria holostea L., Aegopodium podagraria L., Brachypodium pinnatum (L.) Beauv., Fragaria moschata Duch., Pteridim aquilinum (L.) Kuhn . 323 (1126,0 ) Stipeta pennatae, Stipeta tirsae, Arrhenathereta elatii, Bromopsideta ripariae, Bromopsideta inermis, Calamagrostideta epigeioris, Dactyleta glomeratae, Poeta angustifoliae, Chamaecytiseta ruthenicae ­ Fragaria viridis Duch., Filipendula vulgaris Moench, Asparagus officinalis L., Betonica officinalis L. s. l., Falcaria vulgaris Bernh., Galium ruthenicum Willd., Coronilla varia L., Euphorbia seguieriana Neck., Delphinium cuneatum Stev. ex DC., Dracocephalum ruyschiana L., Salvia pratensis L., Knautia arvensis (L.) Coult, Leucanthemum vulgare Lam., Trifolium alpestre L., Primula veris L. . , (, , 1994), . , ­ , , , . , , , . , , (, , 1994). 100 2 (n = 95), 2006 . ­ , . , ( ) (Tm), (Hd), (Rc), (Nt), (Tr) (Ca), (Kn), (Om) (Cr) . Tm 39,45­44,55 -2-1 ( 42,45 -2-1), . . (Hd) 324 - . (Rc) ( = 6,0­7,0). (Nt) (14,0­24,5 /100 ). (Tr) . (Kn) , (Om) . (Cr) ( ­ 6 ­ 10° ). , - , . , , , . , , - . . , - , , , . (2,20 ) (1,77 ). (1,45 ). , ( Tm ­ 0,22; Kn ­ 0,34; Om ­ 0,76; Cr ­ 0,49 ). , (0,43 ). , , , - . , - , (t). , 325 (t = 4,57), (t = 3,07), (t = 3,69), (t = 4,17) (t = 4,34). , . , - . , , . , - , . .. // . - . 1910. . 41. . 3. . 273­317. .. : . ., 2003. 287 . .. // - . . 8. : - , 1965. . 291­332. .., .. . ., 1994. 280 . .. . ., 1968. 271 . .. - // - . . 3. , 1955. . 102­234. .. // - . - . .. . . 1. ., 1940. . 321­368. .., .., .. . ., 1991. 146 . .. , // . . ... . . . , 1966. 45 . -- .. . .-., 1966.174 . .. . ., 2004. 184 . 326 . ., . ., . . - ......................................... 3 . ................................................................................................ 6 . ., . . - .................................................................................. 10 .., . ., . . .................................. 12 . . ................................................................................................ 15 . ., . ., . ., . . «» ....................... 19 . . - ......................................................................................................... 22 . . , .................................................................................................. 26 . . - ..................................................................................................... 30 . ., . ., . . « ».......................................................................................... 33 . . ................................................................................ 37 .. - ............................................... 41 .. (ANTHRISCUS SYLVESTRIS (L.) HOFFM) ............................................................................... 45 . ., . . ........................................... 50 327 . . - .............................................................................................................. 56 . ., . . - .............................................................................................................. 60 . . . CRUCIFFERA JUSS. .................................................................................................. 64 . . - ... 67 . ., . ., . . HONCKENYO-ELYMETEA ARENARII TX. 1966 .................................................................... 70 .., .. .......74 . . - . , ................................................................................ 77 . . ................................................................................. 81 .. ................................................................................................................... 85 . ., . . , ......... 90 . . ................................................................................................................. 94 . ., . ., . . DACTYLORHIZA MACULATA (L.) SOO ................... 97 . . - ...................................................................................... 101 . . ( -) ................ 104 . . QUERCUS ROBUR TILIA CORDATA ................................................................................................ 108 328 . . « » ................................................................................ 113 . . ......... 116 . . ........ 121 . . .............................................................................. 125 . . ..... 129 . ., . . ( )......................... 133 . . ................................................................................ 137 . . .................................. 141 . . - ..... 144 . . ............................................................................. 148 . . - ( ) ...................................................................................... 152 . ., . . ( ) ........ 155 . . - ............................................................. 160 . . «» ................................................. 164 . ., . . ..................................... 168 . . (- ) ........................................................................................................ 172 329 . . DROSERA. ............... 176 . . ...... 180 . . ............................. 184 .., .., .., . - .................................................................. 188 . . ............................................................................................ 192 . . OXYCOCCO-SPHAGNETEA BR.-BL. & TX. 43 - ( ) ...................................................................................................... 196 . . ........ 200 .. .................................................................................................................. 205 . . ................................... 208 . . ...... 212 . . ....................................................................................... 215 . . VALERIANA OFFICINALIS L. ....................................................................................... 218 . ................................................................................................................... 221 . . ............................................................................................................ 225 . . ......................................................... 228 . . « » ( ).............................. 232 330 . ., . ., . . ...... 236 . . ................................................................ 240 . . . .................................................................................. 243 . ., . . ( )....................................................................... 246 . . - ( , )......................... 250 . . ........................................................................................................... 252 . ., . . , . ., . ., . ., . ., . ., . ., . . ........................................................................................................... 256 . . .............................................................. 261 . ., . . : ...................................... 264 . . ........ 268 . . ........................................ 272 . . - ( )....................................................................... 276 . . «» (- ) ................................................ 280 . ., . ., . ., . . .... 284 331 . ., . ., . . - ............................................................ 288 . ., . . ...................... 291 . . ............................ 296 . . ( ) .............................................................................................. 300 . . , CYPRIPEDIUM GUTTATUM ............... 304 . . ..................................................................... 308 . . ...................................................................... 312 .., .., .., .. - ................... 315 . . ................................................................... 319 .. - ........................................... 323 332 III - I . . 00041 30.08.99 . 14.09.07. 60×841/8. Times. . .-. . 19,3. . . . 19,4. 250 . . 38. 674. - , . . , 50